Het zee-ijs in de poolgebieden smelt deze zomer snel. Dat staat in verband met de hitte die in delen van de VS heerst. Een straffe zuidelijke wind voert zeer warme lucht de oostelijke staten in en diezelfde luchtsoort gaat (wat in warmte getemperd, dat wel) vervolgens naar de poolgebieden. Daardoor kwam het zelfs op de hoogste delen van de Groenlandse ijskap laatst heel even tot dooi.
Er staan tegenwoordig twee webcams op het Noordpoolgebied. Dit is een foto die daar vandaag is geschoten. Rond het middaguur was het bij beide webcams net onder nul. Bron: North Pole Environmental Observatory.
De stormdepressie
Het lagedrukgebied ontwikkelde zich al snel tot een stormdepressie. En wel van een dermate krachtig kaliber en een dusdanig lage luchtdruk in de kern (963 hPa), dat een hoofdwetenschapper van de NASA schatte dat er de afgelopen 34 jaar in de maand augustus maar zo’n 8 lagedrukgebieden van ‘ongeveer’ gelijke sterkte in de poolregio zijn voorgekomen.
Het lagedrukgebied boven de Poolwateren, zoals gefotografeerd op 6 augustus van dit jaar. Je ziet de kern van de depressie en linksonder is ook de ijskap van Groenland goed te ontwaren. Met tegen de rand van de foto ook IJsland. Bron: NASA
Binnen die ‘ongeveer’ gelijksoortige lagedrukgebieden is dit overigens een van de allersterkste. Krachtige lagedrukgebieden komen sowieso weinig voor in de poolgebieden, omdat daar normaal gesproken geen straalstroom ligt. Wij in Nederland hebben wel vaak de straalstroom boven ons hoofd liggen deze zomer, en vandaar dat wij al heel wat neerslag hebben opgetekend naar aanleiding van passerende depressies.
De hoeveelheid Arctisch zee-ijs op 8 augustus. Het gaat om de gekleurde gebieden. Daar waar de pijl staat heeft het lagedrukgebied vooral veel ijs weggeslagen. Uit dit beeld valt af te lezen dat je nu 'om de noord' kunt varen.... Bron: Cryosphere Today.
Stormen in dit gebied van het noordelijk halfrond hebben grote impact op het zee-ijs. De aangevoerde warme lucht en de kracht van de wind leiden tot snellere smelt. Er kunnen grote stukken ijs van platen worden afgebroken die vervolgens naar warmer water drijven, gemakkelijker in kleinere partjes opbreken en dus makkelijker smelten. Tevens woelt de stevige wind het zeewater fors om waardoor warmer water vanuit de diepten van de Arctische oceaan naar boven kan komen met bekende gevolgen.
Kwetsbaarder ijs
Het zee-ijs is deze zomer al sterk aangetast. De afwijking op het noordelijk halfrond ten opzichte van de normale hoeveelheid is ruim 2 miljoen vierkante kilometer. Het lijkt dan ook waarschijnlijk, aldus een klimatoloog van de NASA, dat de storm van het begin van deze week meer schade heeft kunnen veroorzaken dan vroeger. Immers, het huidige areaal aan ijs is minder uitgestrekt en dunner dan vroeger. En dus kwetsbaarder.
De ijsafwijking in de poolgebieden van het noordelijk halfrond. Voor uitleg zie tekst onder 'Huidige hoeveelheid ijs'. Bron: The Cryophere Today.
Huidige hoeveelheid ijs
Tegenwoordig horen we elk jaar over snelle afsmelt en grote stukken die afbreken van ijsplaten. Ten opzichte van de jaren 70 en 80 is het oppervlakte aan zee-ijs dan ook steeds verder aan het teruglopen. De afsmelt in de zomer neemt steeds omvangrijker vormen aan en de aanwas van dik zee-ijs in de winter verloopt almaar trager en komt veelal later dan vroeger op gang.
Hoeveel vierkante kilometer zee/oceaan is tenminste voor 15% bedekt met ijs? Dat valt uit deze grafiek af te lezen. We zijn nog niet op het dieptepunt (de gestreepte lijn) van 2007, maar zitten in de curve wel onder die lijn. Bron: National Snow & Ice Data Center.
In een van de grafieken hiernaast valt de afwijking van het aanwezige zee-ijs op de noordelijke wateren te zien. De periode van de grafiek loopt van 1979 tot en met nu. De gemiddelde hoeveelheid zee-ijs in de periode van 1979 tot en met 2008 wordt als gemiddeld gemarkeerd en staat op nul. Duidelijk is vervolgens te zien dat we sinds eind jaren 90 steeds lager uitkomen voor wat betreft ijsbedekking. Dieptepunt was het jaar 2007 toen er tegen het einde van de zomer een tekort van meer dan 2,5 miljoen vierkante kilometer zee-ijs was. Gelukkig zijn we momenteel nog niet op die hoeveelheid aanbeland, maar met een tekort van bijna 2,2 miljoen vierkante kilometer zitten we in hetzelfde dal als vorig jaar.
De totale hoeveelheid ijs in vierkante kilometers in de Arctische gebieden (dat zijn nu de enige regio's op het noordelijk halfrond waar ijs ligt, je zou ook 'noordelijk halfrond' kunnen zeggen). Ten opzichte van het gemiddelde komen we 2,2 vierkante kilometer tekort. Bron: The Cryosphere Today.
Bron: Meteo Consult
Dat ligt aan de temperatuur. Als die boven 0 is regent het, en we weten allemaal van hoe dat hier in Nederland gaat dat de sneeuw dan nog sneller weg is.
Volg me ook op twitter: https://twitter.com/#!/PhotographyMvA
En like me op facebook: http://www.facebook.com/MaximVanAsseldonkPhotography