Als je denkt dat we nu een slechte zomer hebben, dan had je die van 1258 mee moeten maken. Het regende toen zwavel, de hemel was maandenlang pikdonker door aswolken. Oogsten mislukten en het was ijskoud omdat zonnestralen de aarde niet bereikten. De oorzaak was de eruptie van een vulkaan, maar welke? In de loop der tijden zijn verschillende mogelijke ‘daders’ aangewezen, vulkanen in Ecuador, Indonesië en Mexico.
De Indonesische vulkaan Rinjani, hier tijdens een uitbarsting in 1994, wordt vaak gezien als de schuldige van het rampjaar 1258. Foto: Oliver Spalt.
Welke vulkaan het ook was, de gevolgen waren schrikbarend. Op IJsland was zo weinig te eten dat er waarschijnlijk kannibalisme heeft plaatsgevonden. In Frankrijk stierven mensen van dorst omdat het grondwater verontreinigd was door zwavel. Ziektes grepen om zich heen in Oostenrijk, Turkije en Irak.
De gevolgen van de uitbarsting zijn veel erger geweest dan de pest die niet lang daarna door Europa trok. Onderzoekers van het Museum of London Archeology hebben massagraven die eerst aan de pest werden toegeschreven nog eens onderzocht. Ze blijken niet uit de 14e eeuw te stammen – toen de pest om zich heen greep – maar uit het midden van de 13e eeuw.
Dat betekent dat het waarschijnlijk de vulkaanuitbarsting is geweest en niet de pest die grote groepen Londenaren doodde. In de Britse hoofdstad zijn nu 18.000 lijken gevonden in massagraven uit deze tijd. De onderzoekers schatten dat een derde van de inwoners het jaar 1258 niet overleefde. In andere gebieden in Europa zou hetzelfde gebeurd kunnen zijn. Na de uitbarsting bleef het klimaat lang ontregeld. Geologen denken dat het een paar jaar lang 4 graden koeler was dan normaal, terwijl de as door de wind over de wereld werd geblazen en langzaam oploste. Sommige historici vermoeden dat de bevolking door de uitbarsting zo verzwakt was, dat de pest twee generaties daarna flink kon toeslaan.
Lees ook:
| Gewijzigd: 7 augustus 2012, 09:31 uur, door Marga