Wetenschap: Ook kleinere vulkaanuitbarstingen kunnen klimaat afkoelen

Een internationaal wetenschappelijk onderzoeksteam heeft ontdekt, dat aerosols van relatief kleine vulkanische uitbarstingen hoog in de atmosfeer terecht kunnen komen door weersystemen zoals moessons. Hierdoor kunnen deze aerosols een invloed hebben op de globale temperaturen. 

Asam Bourassa, van de Institute of Space and Atmospheric Studies, was onderzoeksleider. Hij legt uit, dat tot nu toe er gedacht werd, dat er een grote hoog energetische uitbarsting nodig was om de aerosols voorbij de troposfeer (de turbulente atmosferische laag, die het dichtst bij de aarde ligt) te schieten naar de meer stabielere lagen van de stratosfeer. De kalme lagen van de stratosfeer liggen op zo'n 10km boven de polen en op zo'n 17 km boven de evenaar. Er is altijd gedacht, dat de stormen deze hogere kalmere lagen niet konden bereiken. Een aambeeldwolk bijvoorbeeld is afgevlakt, omdat de bovenkant "botst" tegen de stratosfeer.

"Als een aerosol zich in de lagere atmosfeer bevindt, staat deze onder invloed van het weer en regent gelijk naar beneden," zegt Bourassa. "Als het de stratosfeer bereikt, kan een deeltje hier jarenlang "voortleven". Het zonlicht kaatst op deze deeltjes af en uiteindelijk kan de oppervlakte van de aarde in temperatuur dalen.'   Toen de Mt Pinatuba in de Filipijnen in 1991 uitbarstte, daalde de globale temperatuur met een halve graad. 


_{Lava stroom van de Nabro vulkaan. Bron; NASA}

Nabro vulkaan
De wetenschappers hebben de uitbarsting van de Nabro vulkaan in juni 2011 onderzocht. De vulkaan ligt in Eritrea in het noordoosten van Afrika. De wind dreef het vulkanische gas en de aerosols (zeer kleine druppels van zwavelzuur) in het pad van de jaarlijkse zomer moesson van Azië. Het relatief zwaardere as van de Nabro vulkaan verspreidde zich over de aarde, maar het vulkanische gas en de lichtere vloeibare deeltjes kwamen in de stratosfeer terecht. Deze deeltjes zijn waargenomen door het OSIRIS instrument  van de Canadees ruimtevaart associatie aan boord van de Zweedse satelliet Odin. De uitbarsting van de Nabro heeft voor de grootste hoeveelheid aerosol deeltjes in de stratosfeer gezorgd, die ooit gemeten is door de OSIRIS. 

OSIRIS is ontwikkeld omm de bovenste lagen van de atmosfeer en met name de ozonlaag en de atmosferische aerosols te onderzoeken. Het instrument was oorspronkelijk gemaakt voor een 2 jarige missie, maar sinds de lancering in 2001 werkt het instrument vlekkeloos. OSIRIS cirkelt van pool naar pool iedere 1,5 uur. "Er zijn maar een paar instrumenten, die de stratosferische aerosols kunnen meten en OSIRIS is één van hen, zegt Bourassa. "De meting van deze deeltjes is extreem belangrijk voor de klimatologische studies. 

© onweer-online
_{Bron: sciencedaily} | Gewijzigd: 6 juli 2012, 11:14 uur, door Marga