De weerkaarten blijven uitermate wisselvallig voor de westelijke en noordelijke helft van Europa. Net zoals de afgelopen tijd ligt de straalstroom boven ons en onze wijde omgeving en die vormt de scheidingslijn tussen de zeer warme tot hete lucht in Zuid-Europa en de ‘frisheid’ elders. Het is die atmosferische constellatie die voorlopig de buienkansen groot houden bij ons. Inclusief het risico op zware buien met veel wind en veel onweer. Afgelopen donderdagavond vormde de combinatie van straalstroom, een vleugje warmte vanuit Zuid-Europa en windschering de aanzet tot de stevige buienlijn die van zuidwest naar noordoost over schoof. Er zijn zware windstoten tot zo’n 90 km per uur geregistreerd, intensief gebliksem, en dus ook een windhoos (ofwel; tornado).
De buienlijn van donderdag 21 juni, om 20.00 uur. Het vlaggetje staat bij Aalsmeer. Vlak voor de buienlijn uit zat de windhoos die op een bedrijventerrein aldaar schade heeft veroorzaakt.
Fujita schaal
De windhoos ontstond boven Aalsmeer rond de klok van 20.00 uur en is opgenomen door bewakingscamera’s van een bedrijf. Onderaan dit verhaal is de link naar het filmpje daarvan te zien, afkomstig van de site van Radio en TV Noord-Holland. Het duurde kort, amper 10 seconden, de lucht kleurde zwart en op het terrein zie je letterlijk ronddraaiende ‘rommel’. De rotatie, zoals die aanwezig hoort te zijn bij een windhoos, was dus zichtbaar. In die korte tijd waaiden de daken van twee loodsen, sneuvelden tientallen ruiten van kassen en viel een boom op twee huizen. Aan de hand van de beelden valt al te zien dat het inderdaad om een windhoos gaat en niet om een valwind. Een windhoos is in wezen hetzelfde als een tornado, zij het wel dat deze zal worden gecategoriseerd als een type van de laagste/lichtste categorie; F0. Deze F schaal is de Fujita schaal waarbij de indeling reikt van F0 tot en met F5. Bij een F5 tornado staat er niets meer overeind, de windsnelheden bereiken dan namelijk snelheden boven 418 km/uur. Bij een F0 tornado liggen de windsnelheden tussen 64 en 116 km/uur.
Om 20.10 uur trokken de onweersbuien over en goot het korte tijd stevig in Aalsmeer.
Enhanced Fujita schaal
Sinds begin 2007 heeft de Fujitaschaal een soort van upgrade gehad. Momenteel spreken we van de Enhanced Fujita schaal, ofwel de EF. Deze loopt ook van 0 tot en met 5, maar daar horen andere/hogere snelheden bij. Op die EF schaal begint een F0 tornado bij 105 km/uur en het is nog maar de vraag of deze windhoos van Aalsmeer op de EF schaal terecht komt. Aan de hand van de beelden kun je uiteraard slechts een beredeneerde gok doen over de windkracht en waarschijnlijk zal de heftigheid ‘van Aalsmeer’ net buiten deze normering vallen.
En dit is het radarbeeld van 21.10 uur diezelfde donderdagavond. Opvallend is de knik in de buienlijn, het lijkt wel een stoel. Op de knikken hebben meerdere waarnemers enige rotatie in de wolken gezien. In potentie had er dus op nog meer plekken een windhoos kunnen ontstaan.
Meer heftige buien
Voorlopig blijft het wisselvallig in Nederland. Waarbij natte en minder natte dagen elkaar afwisselen. Morgen vormt daarin wel een dieptepunt, met langdurige regen en maximumtemperaturen die amper op 16 graden uitkomen. Vervolgens schuiven maandag buien over en zien dinsdag en woensdag er grotendeels droog uit. Opvallend in de weerkaarten van de komende tijd is dat de straalstroom boven onze contreien blijft liggen. De straalstroom, een band rond 10 kilometer hoogte waarin het zeer stevig waait, fungeert veelal als een transportband van neerslagzones. De straalstroom is het sterkste boven de zones waar de temperatuurverschillen het grootst zijn. Zowel de afgelopen tijd als de komende week, is het in Zuid-Europa uitermate warm tot heet, met nu en dan ook een uitwaaiering daarvan naar ietwat noordelijkere streken. Vooral het oosten van Europa, omgeving Hongarije en Slowakije, krijgt geregeld een partij stevige warmte over zich heen, maar ook de Alpen, zuidelijk Duitsland en delen van Frankrijk ontvangen vleugen van Zuid-Europese warmte.
De weerkaart voor aanstaande woensdag. De fronten en lage- en hogedrukgebieden staan aangegeven. De witte lijnen zijn de diktelijnen op ongeveer 5 km hoogte, deze geven een indicatie waar de straalstroom zich bevindt. Te zien is dat deze golvend over de noordelijke helft van Europa loopt.
In samenspel met bellen van kou op grote hoogte boven het noorden en noordwesten van Europa, blijft de straalstroom, die in het zomerseizoen juist meestal weinig prominent is, duidelijk aanwezig in een strook van de Britse eilanden, via de Benelux en Frankrijk tot over Duitsland liggen. En daarmee de garantie dus dat we geregeld neerslag blijven ontvangen.
Tja, de warmte zit in het zuiden van Europa. Dit is de verwachtingskaart voor woensdag. In het Spaanse en Portugese zuiden wordt het het plaatselijk 40 graden (donkerrood). Bij tijden sijpelt een deel van de Mediterrane warmte naar Centraal of oostelijk Europa. Heel af en toe krijgen ook wij in Nederland een vleug daarvan. Bijvoorbeeld, richting het volgend weekeinde.
Echter, af en toe kunnen er ook wat vleugen van warmte Nederland inschuiven. Momenteel zijn er meerdere modelberekeingen die eind volgende week zo’n warmtevlaag laten arriveren. Maar de straalstroom blijft in de buurt en die combinatie is in potentie de katalysator van zeer stevige buien. Wij houden u natuurlijk op de hoogte.
Bekijk hier de beelden die op de site van RTV Noord-Holland staan.
Bronnen: Meteo Consult, RTV Noord-Holland.