Warmte in Groenland
Bart Standaert
Lid
Woonplaats: Koekelare, West-Vlaanderen https://twitter.com/BartStandaert
Berichten: 2744
Lid sinds: 15 jun. 2007
Warmte in Groenland
Het hogedrukgebied dat garant stond voor ons warme Pinksterweekeinde, heeft zich in westelijke richting terug getrokken. Het heeft de tenten opgeslagen boven Groenland. En heeft overduidelijk het mooie en warme weer meegenomen. Hier is het een stuk kouder, maar op diverse plaatsen in Groenland is het nu warmer dan in eigen land.
Maximumtemperatuur 30 mei
Hogedrukgebied
Tussen het Groenlandse hogedrukgebied en lagere druk richting Schotland, stroomt met een omweg zachte lucht naar het noordwesten. De zon slaagt er in, om de van oorsprong al vrij warme lucht boven de kale steenachtige gebieden van de Groenlandse kuststrook verder op te warmen. Daar waar de lucht over de ijskap omhoog moet stijgen, zorgt een dalende beweging aan de westzijde nog voor enige aanvullende opwarming. Het is een situatie die voor Groenland extreem hoge temperaturen mogelijk maakt.
Luchtdrukverdeling vanmiddag, vrijdag 1 juni
Records
In Narsarsuaq, in het zuiden van Groenland, werd het dinsdag 24.8 graden. Een nieuw record voor de maand mei en net geen absoluut Groenlands temperatuurrecord. De hoogste temperatuur ooit gemeten in Groenland staat op 25.5 graden. Overigens werd het in september 201o in de hoofdstad Nuuk ook nog een keer 25 graden. De huidige warmtegolf is uniek te noemen en duur bovendien nog even voort. Ook de komende dagen kan het kwik in Narsarsuaq stijgen tot ruim 20 graden. Het is niet ondenkbaar dat het Groenlandse record zelfs sneuvelt in de komende dagen. Want er zijn meer plaatsen die momenteel met maxima boven de 20 graden weten te komen.
Verwachting Narsarsuaq
IJskoud
Overigens is het op de ijskap in het binnenland van Groenland gewoon ijskoud. Op het hoogste punt worden op circa 3000 meter boven zeeniveau temperaturen gemeten tot omstreeks de -10 graden. Toch is het opmerkelijk hoe hoog de temperaturen ook op iets grotere hoogte zijn. Op het niveau van 850 hpa, dat ligt rond de 1500 meter, worden temperaturen berekend tot 10 graden aan toe. Samen met de felle zon, er is geen wolkje aan de lucht, levert dit uiteraard omstandigheden op waarbij het landijs flink kan smelten. Dat gebeurt overigens elk jaar, maar de afgelopen jaren zien we wel steeds vaker extremere uitschieters.
Webcan Ilulisassat, West Groenland
Webcam hoofdstad Nuuk
Miljarden ton
Zo smolt er in het jaar 2010 naar schatting 500 miljard ton landijs weg. In datzelfde jaar was ik betrokken bij een expeditie op de ijskap, in september. Het trof me hoe ontzettend veel water er overal op de ijskap stroomde. Bovendien waren er grote smeltmeren ontstaan. Sommige daarvan lopen over en storten hun enorme inhoud in korte tijd uit over de valleien die richting de kust lopen. Uiteindelijk komt al het smeltwater in zee terecht. Op dit moment schat men de bijdrage aan de wereldwijde stijging van de zeespiegel van Groenland op circa 20 a 25 procent. Dat komt overeen met ongeveer 0,7 mm per jaar. Totaal stijgt de zee momenteel met ruim 3 mm per jaar. De grote vraag is uiteraard, of het hier bij blijft. Er zijn sterke aanwijzingen dat opwarming en smelten gedurende deze eeuw doorgaan en zelfs versnellen. Daarom is onderzoek naar de situatie in de poolgebieden van het grootste belang.
Smeltmeer met dun laagje ijs, 7 mei 2012, NASA
Expeditie 2010 (Reinier van den Berg)
Vroeger
Overigens zijn zeer recent oude foto’s gevonden van expedities op groenland van 80 jaar geleden. Daaruit blijkt, dat er begin vorige eeuw ook een periode is geweest op Groenland met versneld smelten van het ijs. Toen ging het naar alle waarschijnlijk in de eerste plaats om ijs op het land dat door zacht weer smolt. Nu wordt geconstateerd dat vooral de grote gletsjers die in de warmer wordende zee uitmonden, versneld smelten.
Niet alleen op Groenland is het nu zacht weer. Dat geldt voor grotere gebieden in het Noordpoolgebied.
Historie van 80 jaar geleden
Noordpool
En dat is goed te zien aan het tempo waarmee de totale oppervlakte van het zee-ijs momenteel slinkt. Was er aan het einde van de winter wat betreft oppervlakte sprake van een normale ijsbedekking, op dit moment stevenen met rassé schreden af op een nieuw record. Voor de duidelijkheid, smeltend zee-ijs heeft geen invloed op de zeespiegel. Wel verandert het albedo (het reflecterend vermogen) van grote gebieden zodanig, dat hogere temperaturen makkelijker mogeliijk worden. Naast de oppervlakte van het zee-ijs, is het totale volume belangrijker en veelzeggender. Het totale volume neemt al jaren spectaculair af. In feite is er steeds minder oud, dik meerjarig ijs over. Een groot oppervlak met 1-jarig ijs smelt in het zomerhalfjaar veel sneller dan een zelfde oppervlak met dik meerjarig ijs. Hoe dank ook, het is spannend om de komende maanden te volgen hoe het verder gaat met de ijs van Groenland en de Noordpool.
Trend van oppervlakte zee-ijs (via cryosphere today)
Webcan Noordpool, afgelopen nacht
Volume zee-ijs (via Polar Science Center)
Bron: Meteoconsult
Het hogedrukgebied dat garant stond voor ons warme Pinksterweekeinde, heeft zich in westelijke richting terug getrokken. Het heeft de tenten opgeslagen boven Groenland. En heeft overduidelijk het mooie en warme weer meegenomen. Hier is het een stuk kouder, maar op diverse plaatsen in Groenland is het nu warmer dan in eigen land.
Maximumtemperatuur 30 mei
Hogedrukgebied
Tussen het Groenlandse hogedrukgebied en lagere druk richting Schotland, stroomt met een omweg zachte lucht naar het noordwesten. De zon slaagt er in, om de van oorsprong al vrij warme lucht boven de kale steenachtige gebieden van de Groenlandse kuststrook verder op te warmen. Daar waar de lucht over de ijskap omhoog moet stijgen, zorgt een dalende beweging aan de westzijde nog voor enige aanvullende opwarming. Het is een situatie die voor Groenland extreem hoge temperaturen mogelijk maakt.
Luchtdrukverdeling vanmiddag, vrijdag 1 juni
Records
In Narsarsuaq, in het zuiden van Groenland, werd het dinsdag 24.8 graden. Een nieuw record voor de maand mei en net geen absoluut Groenlands temperatuurrecord. De hoogste temperatuur ooit gemeten in Groenland staat op 25.5 graden. Overigens werd het in september 201o in de hoofdstad Nuuk ook nog een keer 25 graden. De huidige warmtegolf is uniek te noemen en duur bovendien nog even voort. Ook de komende dagen kan het kwik in Narsarsuaq stijgen tot ruim 20 graden. Het is niet ondenkbaar dat het Groenlandse record zelfs sneuvelt in de komende dagen. Want er zijn meer plaatsen die momenteel met maxima boven de 20 graden weten te komen.
Verwachting Narsarsuaq
IJskoud
Overigens is het op de ijskap in het binnenland van Groenland gewoon ijskoud. Op het hoogste punt worden op circa 3000 meter boven zeeniveau temperaturen gemeten tot omstreeks de -10 graden. Toch is het opmerkelijk hoe hoog de temperaturen ook op iets grotere hoogte zijn. Op het niveau van 850 hpa, dat ligt rond de 1500 meter, worden temperaturen berekend tot 10 graden aan toe. Samen met de felle zon, er is geen wolkje aan de lucht, levert dit uiteraard omstandigheden op waarbij het landijs flink kan smelten. Dat gebeurt overigens elk jaar, maar de afgelopen jaren zien we wel steeds vaker extremere uitschieters.
Webcan Ilulisassat, West Groenland
Webcam hoofdstad Nuuk
Miljarden ton
Zo smolt er in het jaar 2010 naar schatting 500 miljard ton landijs weg. In datzelfde jaar was ik betrokken bij een expeditie op de ijskap, in september. Het trof me hoe ontzettend veel water er overal op de ijskap stroomde. Bovendien waren er grote smeltmeren ontstaan. Sommige daarvan lopen over en storten hun enorme inhoud in korte tijd uit over de valleien die richting de kust lopen. Uiteindelijk komt al het smeltwater in zee terecht. Op dit moment schat men de bijdrage aan de wereldwijde stijging van de zeespiegel van Groenland op circa 20 a 25 procent. Dat komt overeen met ongeveer 0,7 mm per jaar. Totaal stijgt de zee momenteel met ruim 3 mm per jaar. De grote vraag is uiteraard, of het hier bij blijft. Er zijn sterke aanwijzingen dat opwarming en smelten gedurende deze eeuw doorgaan en zelfs versnellen. Daarom is onderzoek naar de situatie in de poolgebieden van het grootste belang.
Smeltmeer met dun laagje ijs, 7 mei 2012, NASA
Expeditie 2010 (Reinier van den Berg)
Vroeger
Overigens zijn zeer recent oude foto’s gevonden van expedities op groenland van 80 jaar geleden. Daaruit blijkt, dat er begin vorige eeuw ook een periode is geweest op Groenland met versneld smelten van het ijs. Toen ging het naar alle waarschijnlijk in de eerste plaats om ijs op het land dat door zacht weer smolt. Nu wordt geconstateerd dat vooral de grote gletsjers die in de warmer wordende zee uitmonden, versneld smelten.
Niet alleen op Groenland is het nu zacht weer. Dat geldt voor grotere gebieden in het Noordpoolgebied.
Historie van 80 jaar geleden
Noordpool
En dat is goed te zien aan het tempo waarmee de totale oppervlakte van het zee-ijs momenteel slinkt. Was er aan het einde van de winter wat betreft oppervlakte sprake van een normale ijsbedekking, op dit moment stevenen met rassé schreden af op een nieuw record. Voor de duidelijkheid, smeltend zee-ijs heeft geen invloed op de zeespiegel. Wel verandert het albedo (het reflecterend vermogen) van grote gebieden zodanig, dat hogere temperaturen makkelijker mogeliijk worden. Naast de oppervlakte van het zee-ijs, is het totale volume belangrijker en veelzeggender. Het totale volume neemt al jaren spectaculair af. In feite is er steeds minder oud, dik meerjarig ijs over. Een groot oppervlak met 1-jarig ijs smelt in het zomerhalfjaar veel sneller dan een zelfde oppervlak met dik meerjarig ijs. Hoe dank ook, het is spannend om de komende maanden te volgen hoe het verder gaat met de ijs van Groenland en de Noordpool.
Trend van oppervlakte zee-ijs (via cryosphere today)
Webcan Noordpool, afgelopen nacht
Volume zee-ijs (via Polar Science Center)
Bron: Meteoconsult
BartS
nog ijs zat op groenland hier een live een webcam www.summitcamp.org/status/webcam
| Gewijzigd: 30 juli 2012, 23:18 uur, door ron12
totale aantal onweersdagen in nijmegen vanaf januari tot nu dit jaar...33
dagen,waarvan...zwaar onweer op 0 dagen,onweer met hagel 4 dagen,onweer met windstoten 1 dagen.NOODWEER 0 DAGEN,alleen het weerlicht gezien verweg 3 dagen, alleen de donder gehoord 5 dagen van het onweer rondom nijmegen,onweer met veel regen 25 mm en meer 2 dagen
dagen,waarvan...zwaar onweer op 0 dagen,onweer met hagel 4 dagen,onweer met windstoten 1 dagen.NOODWEER 0 DAGEN,alleen het weerlicht gezien verweg 3 dagen, alleen de donder gehoord 5 dagen van het onweer rondom nijmegen,onweer met veel regen 25 mm en meer 2 dagen
Bart Standaert
Lid
Woonplaats: Koekelare, West-Vlaanderen https://twitter.com/BartStandaert
Berichten: 2744
Lid sinds: 15 jun. 2007
Smelt Groenlandse ijskap
Vorige week verscheen er in diverse kranten en overige media een artikel over het in recordtijd smelten van de Groenlandse ijskap. In 4 dagen steeg de hoeveelheid smeltend ijs van 40 naar 97 procent. Enkele media hebben dit echter niet helemaal juist begrepen. Een enkele krant kopte zelfs met ‘Groenlands ijs smelt in recordtijd’ en volgens dat artikel zou 97 procent van de ongeveer 3 kilometer dikke ijslaag op Groenland binnen 4 dagen vrijwel in zijn geheel verdwenen zijn. Het ligt echter heel anders. Op de beelden van de NASA is er inderdaad een flinke piek in de ijssmelt te zien tussen 8 en 12 juli, maar het gaat hier ‘slechts’ om een dunne toplaag van het oppervlakte-ijs en gelukkig niet de hele ijskap!
In enkele media werd de afgelopen dagen een verhaal van de NASA over het in recordtijd smelten van de Groenlandse ijskap niet helemaal begrepen. Zij spraken over het feit dat bijna de hele ijskap van Groenland binnen 4 dagen weg zou zijn gesmolten.
De aanleiding van het artikel was een bericht van de NASA over het recordsnel smelten van de Groenlandse ijskap. Het is de afgelopen tijd zo warm geweest in Groenland, en dat is het er overigens nog steeds, dat ook op het hoogste deel van de ijskap de temperatuur een paar keer iets boven nul is uitgekomen, waarna het bovenste laagje ijs over een bijzonder groot oppervlakte begon te smelten en vooral dat punt is momenteel zo bijzonder.
Op deze afbeelding van het weerstation The Summit is goed te zien, dat de ijskap gewoon nog in tact is. Alleen is op deze plaats de temperatuur heel even boven nul geweest. Foto: The Summit. The Summit ligt op het hoogste punt van de Groenlandse ijskap en wel op ongeveer 3200 meter hoogte, het dikste deel van de ijskap.
Klimaatverandering
Omdat de ijskap van Groenland zo belangrijk is voor de klimaatverandering wordt er altijd gemeten hoe groot het gebied is op de ijskap, waar de temperatuur op enig moment in het jaar eventjes boven nul komt. Dit drukt men vervolgens uit in een percentage van de totale oppervlakte van de ijskap. Uit de overzichten van de NASA wordt bijvoorbeeld duidelijk dat het normaal op 67 procent van de ijskap op enig moment in een jaar even dooit. In week 28 van dit jaar (halverwege juli) was dat percentage 97 procent en uit de gegevens van NASA blijkt dat het percentage alleen ergens eind van de 19e eeuw mogelijk even zo hoog is geweest. Dat is dus wel erg bijzonder, maar er is dus absoluut geen sprake van het volledig weg smelten van de ijskap.
Uit de overzichten van het weerstation wordt ook al snel duidelijk dat het er inderdaad een paar dagen 'erg warm' is geweest. In de rode cirkel kwam de temperatuur een paar dagen iets boven nul uit.
Goed te verklaren
De reden dat het nu al een flinke tijd zo warm is in Groenland is een hogedrukgebied dat zich al een tijdje boven het Groenlandse landschap manifesteert. Warme lucht vanuit het zuiden keert daar rondom heen steeds terug en daardoor lopen de temperaturen zowel hoger in de atmosfeer als aan dichterbij het aardoppervlak, in dit geval het ijsoppervlak, flink op. Om een voorbeeld te geven: in de relatief laag gelegen plaats Sdr. Stromfjord, gelegen op ongeveer 53 meter boven zeeniveau, werd het gisteren (maandag) 19,4 graden! In Nederland was het op datzelfde moment op veel plaatsen nog iets minder warm. Het punt waar de hoge temperaturen zijn gemeten, is het weerstation The Summit, een permanent onderzoeksstation op ongeveer 3200 meter hoogte en tegelijkertijd het dikste deel van de Groenlandse ijskap. Daar reikte het kwik de afgelopen dagen tot heel dicht bij het vriespunt en ook op deze dinsdagmiddag is het er ‘slechts’ -5 graden.
Het is de laatste tijd bijzonder warm in Groenland. Plaatselijk werd het er gisteren 19,4 graden, ofwel warmer dan in grote delen van ons eigen land.
IJsplaat breekt
In diezelfde periode nam de satelliet van NASA ook waar dat een flink stuk van de grootste gletsjer van Groenland, de Petermann-gletsjer, is afgebroken. Een stuk zo groot als ongeveer Ameland, rond 120 vierkante kilometer. Gletsjers die uitlopen in zee verliezen van nature elke zomer stukken ijs, maar de Petermann-gletsjer lijkt wel erg snel af te kalven. In een paar jaar tijd heeft hij meer ijsmassa verloren dan in de afgelopen 150 jaar, de periode waarover waarnemingen bekend zijn, en ook dit wordt vooral geweten aan de hoge temperaturen die momenteel heersen boven Groenland.
Volledige smelt duur lang
Een serieuze situatie dus in Groenland op dit moment, maar het is nu nog iets te vroeg om het geheel alleen maar te wijten aan de klimaatverandering, mede omdat dezelfde situatie zich er al eerder heeft voorgedaan. Toch is het natuurlijk wel iets om goed in de gaten te houden. De Groenlandse ijskap beslaat ongeveer 1,7 miljoen vierkante kilometer en het is de op twee na grootste ijsmassa ter wereld. En hoe meer het klimaat opwarmt, hoe meer ijs er natuurlijk zal gaan smelten, waarna de grootte geleidelijk iets afneemt.
De ijskap van Groenland is ongeveer 3 kilometer dik. Dat is mooi te zien op deze foto van een gapend gat van een zogeheten moulin. Foto: Reinier van den Berg.
Uit onderzoek van onder andere Jeff Ridley, een Arctisch klimaatexpert, is echter gebleken dat het smelten van deze hele ijskap niet binnen zeer korte tijd zal en kan gebeuren. Als de temperatuur met dezelfde snelheid als de afgelopen jaren blijft stijgen, zou de gehele ijskap pas over een paar duizend jaar in zijn geheel gesmolten kunnen zijn. Het zeeniveau zou daardoor vervolgens ongeveer 7 meter stijgen. Voor Nederland geen goed gegeven!
Bronnen: Meteo Consult, The Summit, NASA, Climate Dynamics
Vorige week verscheen er in diverse kranten en overige media een artikel over het in recordtijd smelten van de Groenlandse ijskap. In 4 dagen steeg de hoeveelheid smeltend ijs van 40 naar 97 procent. Enkele media hebben dit echter niet helemaal juist begrepen. Een enkele krant kopte zelfs met ‘Groenlands ijs smelt in recordtijd’ en volgens dat artikel zou 97 procent van de ongeveer 3 kilometer dikke ijslaag op Groenland binnen 4 dagen vrijwel in zijn geheel verdwenen zijn. Het ligt echter heel anders. Op de beelden van de NASA is er inderdaad een flinke piek in de ijssmelt te zien tussen 8 en 12 juli, maar het gaat hier ‘slechts’ om een dunne toplaag van het oppervlakte-ijs en gelukkig niet de hele ijskap!
In enkele media werd de afgelopen dagen een verhaal van de NASA over het in recordtijd smelten van de Groenlandse ijskap niet helemaal begrepen. Zij spraken over het feit dat bijna de hele ijskap van Groenland binnen 4 dagen weg zou zijn gesmolten.
De aanleiding van het artikel was een bericht van de NASA over het recordsnel smelten van de Groenlandse ijskap. Het is de afgelopen tijd zo warm geweest in Groenland, en dat is het er overigens nog steeds, dat ook op het hoogste deel van de ijskap de temperatuur een paar keer iets boven nul is uitgekomen, waarna het bovenste laagje ijs over een bijzonder groot oppervlakte begon te smelten en vooral dat punt is momenteel zo bijzonder.
Op deze afbeelding van het weerstation The Summit is goed te zien, dat de ijskap gewoon nog in tact is. Alleen is op deze plaats de temperatuur heel even boven nul geweest. Foto: The Summit. The Summit ligt op het hoogste punt van de Groenlandse ijskap en wel op ongeveer 3200 meter hoogte, het dikste deel van de ijskap.
Klimaatverandering
Omdat de ijskap van Groenland zo belangrijk is voor de klimaatverandering wordt er altijd gemeten hoe groot het gebied is op de ijskap, waar de temperatuur op enig moment in het jaar eventjes boven nul komt. Dit drukt men vervolgens uit in een percentage van de totale oppervlakte van de ijskap. Uit de overzichten van de NASA wordt bijvoorbeeld duidelijk dat het normaal op 67 procent van de ijskap op enig moment in een jaar even dooit. In week 28 van dit jaar (halverwege juli) was dat percentage 97 procent en uit de gegevens van NASA blijkt dat het percentage alleen ergens eind van de 19e eeuw mogelijk even zo hoog is geweest. Dat is dus wel erg bijzonder, maar er is dus absoluut geen sprake van het volledig weg smelten van de ijskap.
Uit de overzichten van het weerstation wordt ook al snel duidelijk dat het er inderdaad een paar dagen 'erg warm' is geweest. In de rode cirkel kwam de temperatuur een paar dagen iets boven nul uit.
Goed te verklaren
De reden dat het nu al een flinke tijd zo warm is in Groenland is een hogedrukgebied dat zich al een tijdje boven het Groenlandse landschap manifesteert. Warme lucht vanuit het zuiden keert daar rondom heen steeds terug en daardoor lopen de temperaturen zowel hoger in de atmosfeer als aan dichterbij het aardoppervlak, in dit geval het ijsoppervlak, flink op. Om een voorbeeld te geven: in de relatief laag gelegen plaats Sdr. Stromfjord, gelegen op ongeveer 53 meter boven zeeniveau, werd het gisteren (maandag) 19,4 graden! In Nederland was het op datzelfde moment op veel plaatsen nog iets minder warm. Het punt waar de hoge temperaturen zijn gemeten, is het weerstation The Summit, een permanent onderzoeksstation op ongeveer 3200 meter hoogte en tegelijkertijd het dikste deel van de Groenlandse ijskap. Daar reikte het kwik de afgelopen dagen tot heel dicht bij het vriespunt en ook op deze dinsdagmiddag is het er ‘slechts’ -5 graden.
Het is de laatste tijd bijzonder warm in Groenland. Plaatselijk werd het er gisteren 19,4 graden, ofwel warmer dan in grote delen van ons eigen land.
IJsplaat breekt
In diezelfde periode nam de satelliet van NASA ook waar dat een flink stuk van de grootste gletsjer van Groenland, de Petermann-gletsjer, is afgebroken. Een stuk zo groot als ongeveer Ameland, rond 120 vierkante kilometer. Gletsjers die uitlopen in zee verliezen van nature elke zomer stukken ijs, maar de Petermann-gletsjer lijkt wel erg snel af te kalven. In een paar jaar tijd heeft hij meer ijsmassa verloren dan in de afgelopen 150 jaar, de periode waarover waarnemingen bekend zijn, en ook dit wordt vooral geweten aan de hoge temperaturen die momenteel heersen boven Groenland.
Volledige smelt duur lang
Een serieuze situatie dus in Groenland op dit moment, maar het is nu nog iets te vroeg om het geheel alleen maar te wijten aan de klimaatverandering, mede omdat dezelfde situatie zich er al eerder heeft voorgedaan. Toch is het natuurlijk wel iets om goed in de gaten te houden. De Groenlandse ijskap beslaat ongeveer 1,7 miljoen vierkante kilometer en het is de op twee na grootste ijsmassa ter wereld. En hoe meer het klimaat opwarmt, hoe meer ijs er natuurlijk zal gaan smelten, waarna de grootte geleidelijk iets afneemt.
De ijskap van Groenland is ongeveer 3 kilometer dik. Dat is mooi te zien op deze foto van een gapend gat van een zogeheten moulin. Foto: Reinier van den Berg.
Uit onderzoek van onder andere Jeff Ridley, een Arctisch klimaatexpert, is echter gebleken dat het smelten van deze hele ijskap niet binnen zeer korte tijd zal en kan gebeuren. Als de temperatuur met dezelfde snelheid als de afgelopen jaren blijft stijgen, zou de gehele ijskap pas over een paar duizend jaar in zijn geheel gesmolten kunnen zijn. Het zeeniveau zou daardoor vervolgens ongeveer 7 meter stijgen. Voor Nederland geen goed gegeven!
Bronnen: Meteo Consult, The Summit, NASA, Climate Dynamics
BartS
