Hittegolf is maanden vooraf te voorspellen

Op een nat Italiaans voorjaar volgt hier zelden een hete zomer. Doorgaans doen weermannen en -vrouwen het niet graag: het weer voorspellen op de langere termijn. Maar één seizoen vooraf inschatten of het een zomer van hittegolven wordt, dat valt nog wel te doen, menen Franse en Zwitserse meteorologen.

Voor Europa dan toch: want in dat deel van de wereld krijg je volgens hun cijfers zelden een hete zomer als het in het zuiden van het continent een regenachtige winter en lente is geweest. En omgekeerd volgt op een droge mediterrane winter en lente in de rest van Europa vaak een hete zomer, melden ze in het vakblad Nature Climate Change.

Hittegolfalarm
De voorbije tien jaar heeft Europa er enkele extreem warme zomers op zitten. Vooral de zomers van 2003 en 2010 waren oncomfortabel heet, met behalve bosbranden en mislukte oogsten ook heel wat oversterfte onder kwetsbare ouderen als gevolg. Dergelijke extreme zomers zouden we door de klimaatopwarming juist vaker gaan krijgen, menen veel klimaatonderzoekers. Vanaf 2040 zouden dergelijke extreme hittegolven zelfs om de twee jaar kunnen voorkomen. Daarom zou het nuttig zijn als verzorgers van bejaarde mensen of landbouwers zoiets tijdig zouden te weten komen, zodat ze zich kunnen voorbereiden op de hitte.

Een hittegolfwaarschuwing is mogelijk, zegt nu een studie van de Université de Versailles en de Eidgenössische Technische Hochschule Zürich. Uit de analyse van 64 jaar neerslag- en temperatuurtabellen van tweehonderd Europese weerstations leiden ze af dat na een regenachtige winter en dito voorjaar zich de erop volgende zomer geen grote hitte opbouwt. Na een droge winter en lente daarentegen kun je wel hittegolven krijgen, al is dat geen wet van Meden en Perzen: het kan toch nog een ordentelijke zomer worden.

Het voorspellende model van de Fransen en de Zwitsers geldt enkel voor het westen en het midden van Europa, en enkel op basis van de neerslag in het zuiden van Europa. Daar hebben de onderzoekers een verklaring voor: als er in het zuiden veel regen valt in de winter en de lente, gaat vervolgens in de zomer veel zonne-energie op aan de verdamping van het regenwater uit de bodem. Maar na een reeks droge maanden komt die hitte meteen in de atmosfeer terecht en zorgt een reeks terugkoppelingseffecten ervoor dat die via anticyclonale bewegingen naar het midden en het westen van Europa opschuift en het daar een hete zomer wordt.

Maar niet altijd: na een droge winter en lente kunnen flinke regens in de vroege zomer nog verhinderen dat er een hittegolf volgt. Dat was mogelijk vorig jaar het geval, toen de zomer toch nog mild was, ondanks de extreem droge zuiderse lente voordien. Helaas hadden de onderzoekers bij het indienen van hun artikel nog niet genoeg gegevens voor een voorspelling van komende zomer.

_{Bron: Nieuwsblad}