De grootste vulknanen van onze planeet hebben "slechts" een paar honderd jaar nodig om te groeien en uit te barsten. Er werd aangenomen, dat deze "supervulkanen" al meer dan 200.000 jaar zouden bestaan voordat ze hun ondergrondse haard van lava lieten ontsnappen. Onderzoekers in Plos One hebben een stuk steen van een supervulkaan uit Long Valley in Californië onderzocht. Hieruit blijft, dat de magmahaard in deze supervulkaan slecht een paar honderd jaar oud is. De uitbarsting zou 760.000 jaar geleden hebben plaatsgevonden en zou de helft van Noord Amerika met as hebben bedekt. Zulke super erupties kan duizenden kubieke kilometers puin veroorzaken. Dit is 100x meer dan iedere eruptie, die in de menselijke geschiedenis heeft plaatsgevonden.
Long Valley
Uitbarstingen op deze schaal produceren genoeg as om het weer op de aarde jarenlang te beïnvloeden. Eén theorie meldt, dat de Lake Toba uitbarsting in Indonesië zo'n 70.000 jaar geleden zulke lange termijn effecten had, dat bijna de hele mensheid was verdwenen. Het weinige, dat bekend is over de formatie van de supervulkanen is gebaseerd op de bestudering van zirconium kristallen, welke kleine hoeveelheden radioactieve elementen bevatten. Aan de hand van deze elementen kan de leeftijd van het kristal bepaald worden. Onderzoek naar deze kristallen hebben altijd "bewezen", dat de tijdspanne tussen de vorming van de enorme magmahaarden en de eventuele superuitbarstingen honderden duizenden jaren bedraagt.
Nu heeft Guilherme Gualda van de Vanderbilt Universiteit en zijn collegae bewijs gevonden in de afzettingen van Bishop Tuff in Long Valley, dat er maar 500 jaar gezeten heeft tussen de vorming en de eruptie van de supervulkaan. Aanvankelijk bestonden de magmahaarden uit bijna zuiver vloeibaar gesteente met een paar bubbels of gekristaliseerde mineralen. Na verloope van tijd ontwikkelden de kristallen zich, maar dit proces stopte op het moment van de uitbarsting. Het resultaat hiervan is een karakteristieke ontwikkelingstijd van deze kristallen. Naar aanleiding hiervan kan ook bepaald worden, hoe lang de magmahaard heeft bestaan. In plaats van zirconium heeft het team het veel voorkomende mineraal kwarts bestudeerd. Omdat de processen en tijdschalen van de kwartsvorming in de bijzondere ondergrondse omstandigheden van een magmahaard bekend zijn, was het team in staat om te bepalen hoe lang de kristallen zich aan het vormen waren binnen in de Long Valley supervulkaan voordat ze uitgespuwd werden. Hun schattingen bedragen een tijdspanne van 500 tot 3.000 jaar. "Ons onderzoek suggereert, dat als uitzonderlijk grote magmahaarden zich vormen deze maar een korte levensduur hebben," zegt dr Gualda. "Het feit, dat het proces van de vorming van de magmahaard optreedt in historische tijd en niet in geologische tijd verandert de aard van het probleem volledig."
Volgens geologen vormen de extreem grote magmahaarden, die momenteel aanwezig zijn, geen bedreiging voor de mensheid. Ze staan niet op uitbarsten. Wel is het belangrijk om te goed te bestuderen hoe deze enorme superhaarden ontstaan om uiteindelijke een superuitbarsting te kunnen gaan voorspellen.
© onweer-online
Bron: BBC
De Yellowstonecaldera is met 65 kilometer de grootste ter wereld en bevindt zich in het Amerikaanse Nationaal park Yellowstone.
De uitbarsting van een supervulkaan met miljoenen doden tot gevolg en een continent dat bedolven ligt onder vulkaanas: het lijkt het scenario van een spectaculaire sciencefictionfilm. In realiteit is dergelijke gebeurtenis echter niet helemaal ondenkbaar. Zo stellen wetenschappers. Denk maar aan de uitbarsting van de Vesuvius, in 79 na Christus. Duizenden mensen lieten toen het leven terwijl de Italiaanse stad Pompei verdween onder een dikke laag vulkaanas.In dezelfde regio bevindt zich 'Campi Flegrei' ('Brandende velden' of 'Flegreïsche Velden', nvdr.). Een uitbarsting van die vulkaan zou "wereldwijde gevolgen" hebben en mogelijk leiden tot
miljoenen doden. Zo voorspelt Giuseppe De Natale, hoofd van een boorproject dat 'Campi Flegrei' in de gaten houdt, in de Amerikaanse krant Huffington Post.
Campi Flegrei', in de buurt van Napels, is een supervulkaan of 'caldera'. Dat is een grote komvormige krater waarvan het dak van de magmakamer niet meer ondersteund wordt, als gevolg van vulkanische activiteit. Als dat instort, kan een kratermeer ontstaan. De breedste meet 65 kilometer en is gelegen in Noord-Amerika, in het Yellowstone National Park.
Zonlicht
"De volledige uitbarsting van een caldera zou rampzalige gevolgen hebben", schat De Natale. Het uitgespuwde vulkaanas vormt de grootste dreiging: de assen kunnen het zonlicht blokkeren en klimaatverandering veroorzaken. Zo geloven sommige wetenschappers dat een vulkaan, en niet de inslag van een asteroïde, het tijdperk van de dinosauriërs heeft beëindigd, 65 miljoen jaar geleden. 95 procent van alle dier- en plantensoorten zouden 250 miljoen jaar geleden zijn uitgestorven als gevolg van een supervulkaan, geloven anderen.Supervulkanen zijn terug te vinden in onder meer Nieuw-Mexico, Indonesië, Japan en Siberië, aldus het Amerikaanse wetenschapskanaal Discovery Channel. Ook Ethiopië en Bolovië zouden caldera's tellen, al konden die nog niet goed bestudeerd worden.
Kleine kans
Volgens De Natale is het einde van de mensheid gelukkig nog niet in zicht. "Het gebeurt zelden dat een supervulkaan ten volle uitbarst, net zoals het ook zelden gebeurt dat een grote meteoriet de aarde raakt." Ook de kans op een eruptie van Yellowstone is uitzonderlijk klein, berekenden onderzoekers in de VS, slechts 1 op 730.000.
Bron: HLN | Gewijzigd: 29 maart 2017, 12:57 uur, door Joyce.s