Getuigenis van een gletsjer's race naar de zee

Zeven jaar lang is er een fotografisch dagboek bijgehouden van de Colombia gletsjer in de Prince William Sound aan de zuid-centrale kust van Alaska aan de Stille Oceaan. Deze treffende time-lapse video geeft een beeld hoe het smeltende ijs van de gletsjer zich gedraagt en hoe de getijde gletsjers een bijdrage vormen aan de stijging van de zeespiegel. De video is samengesteld door de glacioloog William Pfeffer van de universiteit van Colorado Boulder. Op de film is te zien hoe grote stukken ijs van de terminus van de hoofdgletsjer afbreken en op zee wegdrijven. Door het afbreken van zo'n 150 km³ ijs in de oceaan is de terminus van de gletsjer zo'n 20 km teruggetrokken. Pfeffer is in 2004 begonnen met het regelmatig fotograferen. Door deze honderden foto's bij elkaar te voegen is er een prachtige film ontstaan, welke hij gepresenteerd heeft op het de internationale wetenschappelijke bijeenkomst Polar Year 2012 in Montreal, Canada op 25 april j.l.



Gladde helling
Het is typerend voor een berggletsjer, dat het ijs sneller schuift als het dikker wordt en de helling steiler is. Maar de dynamiek van de gletsjers bij kustwateren is verschillend. Als het ijs in de oceaan geduwd wordt, wordt het dunner en krijgt het drijfvermogen. De frictie met de onderlaag wordt opgeheven en het ijs wordt door de opwaartse kracht van het water relatief lichter. "Vergelijk de situatie met die van een zwembad. Als je het water in loopt en het dieper wordt, wordt een deel van het lichaamsgewicht "dragen" door de drijvende kracht van het water. Als het nog dieper wordt komen de voeten los van de bodem." De gletsjer verloor contact met de onderlaag in 2007. Dit was de eerste keer, dat wetenschappers direct de transities tussen het drijvende en vaste deel van een getijde gletser konden observeren. Pfeffer heeft de dikte van het ijs op de terminus van de gletsjer vergeleken met de diepte van het water. Hij constateerde, dat de gletsjer instabieler werd als de verhouding minder werd dan 3/4. Door het bestuderen van de gletsjer hoopt hij te kunnen voorspellen, wanneer andere getijde gletsjers instabiel worden, ijs gaan afzetten en zo hun aandeel gaan leveren aan de stijging van het zeewaterniveau. 

Het zit in de lijn der verwachting, dat gletsjers het niveau van de zeespiegel (gaan) beïnvloeden als de waarde opwarmt. Vaak wordt het effect hiervan ondergewaardeerd. Als de Antarctische ijskap gesmolten zou zijn, zou mondiaal het zeeniveu met 60 meter stijgen. "Maar dat maakt niet echt uit op de menselijke tijdschaal," zegt Pfeffer. De nabije toekomst is van meer directe zorg. De gletsjers en ijskappen over de gehele wereld - met uitzondering van die in Groenland en Antarctica -  hebben 148 gigaton ijs verloren in de periode tussen januari 2003 en december 2011. 66% van de glaciale massa, die invloed heeft op de stijging van de zeespiegel komt van het Arctische gebied van Noord Amerika, zegt Martin Sharp, glacioloog aan de universiteit van Alberta in Edmonton.

© onweer-online
Bron: Nature