Vandaag vieren we voor de 64e keer Koninginnedag op 30 april. Tot en met het jaar 1948 viel Koninginnedag op 31 augustus. Toen, in lang vervlogen tijden, pakte deze feestdag dus vaker warm of zelfs zomers warm uit, in vergelijking met de periode vanaf 1949. Maar misschien dat bij voortgaande opwarming oude tijden herleven voor wat betreft de kans op een zomerse of zelfs tropische Koninginnedag.
Koninginnedag 2012, Gieny Westra
Tropische Koninginnedag
In De Bilt is op Koninginnedag sinds tenminste 1901 slechts een maal een tropische temperatuur gemeten. Dat was in 1929 toen het kwik op 30.3 graden uitkwam. Gezien de extreem hoge temperaturen van recente aprilmaanden, zou je de vraag kunnen stellen of dit belegen augustusrecord ooit door april scherper kan worden gesteld. De afgelopen dagen sneuvelden talrijke warmterecords in Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk. In Duitsland waren plekken met 32 tot 34 graden. Daar had men zelfs in mei nog nooit zo een hoge waarde waargenomen. En wat te denken van de maxima in april 2007 in eigen land. Notabene halverwege de maand, op de 15e, haalde De Bilt al een maximum van 28.9 graden. Als exact dezelfde luchtdrukverdeling twee waken later was opgetreden, hadden we 5 jaar geleden waarschijnlijk voor de 2e keer in de geschiedenis een tropische Koninginnedag meegemaakt.
Steeds warmer op 30 april
Als we specifiek kijken naar 30 april, kunnen we toch ook een paar opmerkelijke dingen noemen als het gaat om de temperatuur. In de periode vanaf 1913 bedroeg de gemiddelde maximumtemperatuur in exact honderd jaar 15.2 graden. Een relatief lage waarde vergeleken met de moderne klimatologie. Over de laatste dertig jaar bedraagt de gemiddelde maximumtemperatuur voor de laatste aprildag immers al 17.3 graden. Nog opmerkelijker is de gemiddelde maximumtemperatuur vanaf 2003, dus over de laatste tien jaar. Voor de duidelijkheid is voor vandaag een warde geschat van bijna 22 graden. Het 10-jaarsgemiddelde komt nu uit op 18.4 graden. Dat is dus ruim 3 graden boven het 100-jaars gemiddelde.
In totaal komen we slechts 1 zomerse 30 april tegen. Vrij recent, in 1993, werd het 26.9 graden. Het record voor 30 april moet dus sowieso veel scherper kunnen worden gesteld.
Vandaag helder blauwe lucht
Geluk
Je kunt natuurlijk ook pech hebben. In de honderd jaar bleef het kwik op de laatste aprildag in totaal 10 maal steken op een waarde van 10 graden of lager. Ter vergelijking, met vandaag meegerekend noteren we 13 maal een warme dag met 20 graden of meer. Dit jaar kunnen we spreken van een enorm geluk. In een langdurige wisselvallige periode zitten net nu een paar warmere dagen. Slechts 1 van die warmere dagen is bovendien zonnig en droog. Vandaag dus. Wat deze dag opvalt is de helderheid van de lucht. De luchtmassa is afkomstig uit Zuid Europa. In Zuid Frankrijk was gisteren een vergelijkbare luchtmassa aanwezig, alleen was die onstabiel van opbouw. Daardoor ontstonden er in de loop van de dag een aantal felle buien. Eentje wist nabij Toulouse zelfs een tornado te produceren. Op de diverse foto's die te vinden waren op internet viel de hoge wolkenbasis op van de bui. Een aanwijzing van de droge atmosfeer, die dus toch enkele buien wist te produceren.
Tornado nabij Toulouse zondagmiddag
Pluim
Helaas vormt deze stralende dag dus niet het begin van een duurzame omslag. Het wisselvallige weer keert terug. Vannacht kunnen de eerste buien het zuiden aan doen. Vanaf morgen kan er ook elders een bui vallen. Bovendien gaat de temperatuur in de tweede helft van de week een gevoelig stuk naar beneden. Daar windt de pluim geen doekjes om. Gelukkig zien we in de volgende week zo zoetjes aan ook weer wat meer warme oplossingen verschijnen. Dus laten we de meimaand in ieder geval nog lang niet afschrijven.
De pluim, De Bilt, komende 14 dagen
Bron: Meteo Consult | Gewijzigd: 7 februari 2017, 13:28 uur, door Joyce.s