1. Crash Boom Bang
De bliksem is dikwijls onrechtstreeks de oorzaak van ongelukken, bijvoorbeeld wanneer personen die een wagen besturen of werktuigen hanteren, opschrikken of verblind worden.
De gevaarlijkste schade die bliksem kan veroorzaken is elektrocutie. Belangrijk daarbij is de grootte van de elektrische stroom en de weg die hij volgt door het lichaam. De gevaarlijkste stromen vloeien langs vitale organen, zoals het hart of de hersenen.
2. Een minicursus meteorologie…
• Kijk naar de wolken. Wolken met een sterke verticale zuilvormige ontwikkeling (dondertorens) zijn een aanduiding dat onweders later op de dag kunnen volgen. Wolkens met een donkere basis en een hoge vezelachtige top (suikerspin), duiden op onweersneiging.
• De donder is zelden verder dan 10 km hoorbaar.
• Een sissend geluid wijst op onmiddellijk bliksemgevaar. Neem snel de veiligheidshouding aan, zoals omschreven in punt 6.
• En last but not least, raadpleeg de weerberichten!
3. 10 secondenregel
Geluid is veel langzamer dan licht. Je ziet eerst de flits en hoort dan pas de donder. Dit principe kan je gebruiken om de afstand tussen jezelf en de bliksem in te schatten. Je telt het aantal seconden tussen flits en donder en deelt dit door drie. De uitkomst is de afstand in kilometers. Tel je 10 seconden of minder, dan is de bui gevaarlijk dichtbij en zoek je beter een veilige schuilplaats.
4. Waar kan ik schuilen?
De veiligste plaatsen om te schuilen tegen de bliksem zijn:
• in een gebouw, weg van de ramen,
• in een auto met metalen koetswerk en dak (dus geen cabrio), waarvan alle metalen delen onderling verbonden zijn. Die fungeert dan als de zogenaamde kooi-van-Faraday. Houdt wel alle ramen en deuren gesloten. Als de bliksem inslaat merk je daar in de auto weinig van, afgezien van een enorme knal en mogelijke schade aan elektronische apparatuur.
5. Waar blijf ik best zo snel mogelijk vandaan?
• Open water zoals vijvers en zwembaden
• De voet van heuvels en bergen of uitzichtspunten
• Bosranden
• Een raam (ook gesloten ramen)
• Omheiningen (ook niet-metalen), bedradingen of leidingen
• Boten en tenten
6. Interessante tips
• Personen of voorwerpen die boven de omgeving uitsteken lopen het grootste risico rechtstreeks getroffen te worden. Je loopt dus vooral gevaar als je in een open veld loopt. Probeer in dat geval op een veilige plaats beschutting te zoeken en als dat niet mogelijk is, neem dan de veiligheidshouding aan: ga gehurkt op je tenen zitten, sla de armen om de knieën, het hoofd zo laag mogelijk, de handen over de oren en de voeten tegen elkaar. Ga nooit plat op de grond liggen. Hurk indien mogelijk in een greppel.
• Ga indien mogelijk schuilen in een stevig gebouw. Hou ramen en deuren dicht. Bushokjes, carports, open schuilplaatsen en dergelijke bieden geen enkele bescherming.
• Een volledig metalen auto is een goede schuilplaats. Sluit goed ramen en deuren. Een cabrio of een auto uit kunststof is dus niet veilig. Ook een golfkarretje biedt geen enkele bescherming.
• Op de camping: ga niet schuilen onder een tent. Een metalen caravan is wel een goede schuilplaats. Sluit goed ramen en deuren en koppel de elektriciteitsleiding los.
• Blijf uit de buurt van hoge bomen, lantaarnpalen, torens en hoogspanningsleidingen. Dit geldt ook voor metalen voorwerpen als tentstokken, fietsen en hengels. Blijf op minstens 3 meter afstand van hekwerken of afrasteringen.
• Als je in het bos bent, zoek dan een laag groepje bomen in het laagste deel van het terrein. Ga nooit onder een alleenstaande boom staan!
• Gebruik in geen enkel geval een paraplu.
• Bij zwemmen of varen: ga zo snel mogelijk uit het water. Dit geldt ook voor duikers, surfers en overdekte zwembaden.
• Als je op een fiets, brommer of motor zit of aan het paardrijden bent, stap dan zo snel mogelijk af en ga schuilen.
• In groep loop je een groter risico op blikseminslag. Blijf dus niet bij elkaar, maar zoek beschutting of hurk verspreid van elkaar op minstens 2 meter afstand.
• Staak onmiddellijk elke sportbeoefening. Loop zeker niet rond met vislijnen, golfsticks of een jachtgeweer.
7. En wat als ik lekker binnen ben?
Ook binnenshuis moet je je voorzorgen nemen, want ook in huis loert het gevaar om de hoek.
• Trek alle stekkers van elektrische apparaten uit het stopcontact. Ontkoppel de telefoonaansluiting van de computer. Trek ook de stekker van het waterbed of de elektrische deken uit.
• Sluit ramen en deuren.
• Blijf weg van de ramen. Het licht van de bliksem is immers bijzonder fel en een nabije inslag kan je verblinden.
• Blijf uit de buurt van stromend water in de woning. Ga zeker niet douchen.
• Ga niet aan de open haard staan.
• Ga niet onder de zonnebank.
• Telefoneer niet met een vast toestel.
8. Wat te doen bij een ongeval
• Als je getroffen wordt door de bliksem, zijn de meest voorkomende fysiologische gevolgen brandwonden, geheugenverlies, bewusteloosheid, verlamming, hartstilstand of fibrillatie en het stilvallen van de ademhaling.
• Het geheugenverlies verdwijnt volledig na enkele uren en de bewusteloosheid kan enkele minuten tot enkele uren duren. De verlamming treft meestal slechts de benen en soms de armen. Ze duurt maximum één dag en er werden tot nu toe nog geen blijvende verlammingen vastgesteld.
• Iemand die getroffen werd door de bliksem is niet elektrisch geladen en mag zonder gevaar aangeraakt worden voor het toedienen van de eerste hulp.
• Indien het slachtoffer niet meer ademt, betekent dit nog niet dat hij of zij dood is. Van alle personen die door de bliksem getroffen worden, overlijdt slechts één op drie. In veel gevallen waar snel een langdurige hartmassage en kunstmatige ademhaling werden toegepast, overleefde de getroffene. Bel in ieder geval de hulpdiensten (100 of 112 als je een gsm gebruikt) en omschrijf kort en duidelijk het voorval en de juiste plaats.
• Biedt de eerste hulp (mond-op-mond-beademing, verzorging brandwonden) in afwachting van overbrenging naar het ziekenhuis.
Bron: KMI en Meteo | Gewijzigd: 25 april 2017, 13:05 uur, door Joyce.s
Onweersdagen: 0
De bliksem is één van de gevaarlijkste weersverschijnselen. Vooral wanneer het onweer nabij is en de tijd tussen bliksem en donder minder dan 10 seconden bedraagt levert de bliksem gevaar op. Het gerommel in de verte is al ruim tevoren hoorbaar, zodat de bui niemand hoeft te verrassen. Het gevaar om persoonlijk door de bliksem getroffen te worden is relatief gering, maar de gevolgen kunnen ernstig zijn. Jaarlijks worden tegenwoordig in Nederland 1 of 2 mensen dodelijk door de bliksem getroffen, vroeger waren dat er waarschijnlijk meer.
Onweersbuien kondigen zich meestal luid en duidelijk aan en ook in de weersverwachting wordt de kans op onweer aangegeven. Bij naderend onweer is binnenshuis de veiligste plaats. Heftige windvlagen en regen kunnen bij openstaande ramen wel schade aanrichten. Veilig is ook een afgesloten auto of metalen caravan, omdat bij een blikseminslag de lading direct wordt afgevoerd. De restlading die op de auto achterblijft is zo gering dat het geen zin heeft om na een inslag tegen een paaltje te rijden. Uitstappen is wel gevaarlijk zolang het onweer nog niet voorbij is.
Het licht van de bliksem is bijzonder fel en een nabije inslag kan u verblinden. Automobilisten moeten behalve op windstoten en zware regen ook daarop bedacht zijn. Bij een (nabije) blikseminslag zal de stroom zich een weg banen langs leidingen. Kranen, een bad of douche en radiatoren kunnen gevaar opleveren, al gebeurt dat zelden. Schade aan elektronische apparatuur komt vaker voor en kan optreden doordat de bliksem en het spanningsveld bij een inslag een weg zoekt langs bedradingen, stekkers en antenne-aansluitingen.
Wie buitenshuis overvallen wordt door onweer en zo snel geen goede schuilplaats vindt loopt het minste risico getroffen te worden door zich zo klein mogelijk te maken bijvoorbeeld door op de hurken te zitten. Als de voeten tegen elkaar worden gehouden, kan de stroom niet door het lichaam lopen. Vooral onder een alleenstaande boom, langs een bosrand of in de buurt van een metalen afrastering is de kans getroffen te worden relatief groot.
Als het onweer nabij is zijn meren, vaarten, de zee en het strand, ook vanwege plotselinge windstoten, gevaarlijke plaatsen: zwemmen, surfen en varen levert grote risico's op. Alleen boten met een afgesloten metalen hut zijn binnen veilig.
Ook in een tent is het risico groter dan binnenshuis vooral als de tent het hoogste punt in de omgeving is. Gevaarlijk is het vooral als de tent staat onder een alleenstaande boom, bij een metalen hek of bij lichtpalen. Ook bij een inslag dicht in de buurt kunt u verwondingen oplopen. Ervaring heeft inmiddels ook geleerd dat het gebruik van MP3 spelers tijdens onweer verwondingen kan opleveren. Waarschuwingen NOS Teletekstpagina 713.
De bliksem hoort tot de gevaarlijkste weersverschijnselen (Foto: J. Maronier)
Bron: KNMI
| Gewijzigd: 2 mei 2012, 22:17 uur, door Ries
Alleen stel ik vragen bij het feit of je de ontlading kunt horen aankomen. Je schreef dat je dan een sissend geluid hoort? Uit mijn ervaring heb ik dit nog nooit gehoord. Bij mij in de straat is ooit bliksem ingeslagen op slechts +/-20 meter afstand. Ik had het raam open en ik heb er bij toeval een geluidsopname van gemaakt.
Hier te beluisteren: http://k003.kiwi6.com/hotlink/ghki3l7imx/bliksem28062011.mp3 (knal zit op ~26 seconden)
Het is trouwens een binaural opname (3D stereo) en daarom is deze het beste te beluisteren met hoofdtelefoon.
Edit:
Wil er nog bij vermelden dat dit in een dichtbebouwde deel van Arnhem-centrum plaats heeft gevonden, het sloeg niet in op het hoogste punt maar gewoon in de klinkers van mijn straat. Zo'n 70 meter verderop staat een grote kerk. En er staan allemaal grote gebouwen omheen. Dat onweer altijd de kortste route zoekt, was in dit geval onjuist. Ik moet er nog bij vertellen dat het geluid zachter was dan ik verwacht had, ongeveer gelijk aan 3 "vuurwerk-strijkers" die gezamelijk afgaan. Qua licht viel het op zich ook mee, ik werd er niet door verblind in elk geval. | Gewijzigd: 2 mei 2012, 23:22 uur, door Sasha