Het voorjaar is in onze streken altijd een seizoen geweest van uitersten. Winterse kou eind maart of begin april is niet uitzonderlijk, maar zomerse warmte later in het voorjaar is ook heel gebruikelijk in ons klimaat. Toch verliepen de voorjaarsmaanden de laatste jaren vooral aangenaam. Vorig jaar nog was de lente uitzonderlijk droog, zonnig en ook nog eens bijna recordwarm. Vooral in april en begin mei schoot het kwik in de thermometerbuis soms flink de hoogte in. In 2009, 2008 en 2007 was het ook regelmatig prachtig voorjaarsweer, maar na een prachtige maartmaand is de lente op dit moment ver te zoeken.
Rijp op de grasvelden in het Groningse Roodeschool na een koude aprilnacht. Foto: Jannes Wiersema.
In maart was er vrijwel dagelijks een hogedrukgebied te vinden in de buurt van Nederland. Soms lag te kern ten zuid(west)en van ons en stond er een koude wind vanaf zee waarmee ook nog eens heel veel bewolking het land binnentrok. In dat geval was het somber en kil. Zodra de kern van het hogedrukgebied ook maar net even ten noorden van ons land kwam te liggen, stak er een oostelijke wind op en kreeg de zon direct vrij spel. De temperatuur reageerde daar uiteraard direct op en het gevolg was dat we zeker in de tweede helft van maart een paar zonnige en milde lentedagen beleefde. De hogedrukgebieden zijn nu vervangen door meerdere lagedrukgebieden en dat levert nu het koele en wisselvallige lenteweer op.
Vorst en voorjaarsbuien
Die mooie lentedagen liggen dus inmiddels ver achter ons. De afgelopen week stond in het teken van bewolking, regen, hagel en in het afgelopen paasweekeinde viel in onder andere Groningen zelfs nog wat natte sneeuw. Tijdens de nacht en vroege ochtend kwam het zelfs op diverse dagen tot een graadje (nacht)vorst.
Ook de komende dagen hoeven we geen grote wijzigingen te verwachten. De aankomende nachten verlopen koud met landinwaarts temperaturen die rond het vriespunt uitkomen en direct aan het aardoppervlak vaak iets onder nul dalen. Vorstgevoelige plantjes zijn dan ook nog altijd niet veilig. Overdag is er wel geregeld ruimte voor de zon waarbij we met een noordelijke wind ook een typische voorjaarsverdeling kunnen verwachten. Aan zee krijgt de zon duidelijk meer ruimte dan in het binnenland en daar kunnen de stapelwolken in de middag ook tot het buienstadium uitgroeien. Ook na het weekend lijkt de atmosfeer nog niet echt op te warmen en ook dan blijft het wisselvallig. In de pluimgrafiek hiernaast is dat heel goed zichtbaar.
Pluimverwachting voor de komende 15 dagen. Voorlopig is het aan de frisse kant. Pas aan het eind van de maand zien we enkele EPS leden flink de hoogte in gaan, maar de spreiding is op die termijn zo groot dat het nog maar zeer de vraag is of we ook echt nog een mooi slot van de aprilmaand krijgen.
Koud in Europa
Niet alleen in Nederland is het voorjaar ver te zoeken, ook in de landen om ons heen is dat het geval. In Noord-Europa is het zelfs nog winters met zeker in de nachten temperaturen die soms diep onder nul duiken. Regelmatig valt er sneeuw en in geheel Lapland ligt dan ook nog een gesloten sneeuwlaag van enkele decimeters. Ook de hogere delen van het Alpengebied moeten nog wachten op de echte lentedoorbraak. De afgelopen dagen is op veel plaatsen sneeuw gevallen en tot midden volgende week is dat zeker aan de noord- en westkant van het Alpenmassief ook nog heel goed mogelijk.
Sneeuw wordt er morgen overigens ook verwacht voor de hogere delen van Spanje. Voor de regio’s Jaen en Granada heeft de Spaanse weerdienst zelfs een code oranje uitgegeven terwijl voor andere berggebieden een code geel uit staat.
De winterse buien in Spanje worden veroorzaakt door een bel koude lucht op hoogte die met een zeer zuidelijk gelegen straalstroom tot zuid-Europa kan doordringen. Het gevolg is dat ook andere landen rondom de Middellandse zee met onstuimig weer te maken hebben. Zo staat Italie, en de Balkanlanden een nat weekend te wachten en op zee kan het daarbij ook nog eens stevig waaien.
In het noord Zweedse Kiruna is het nog volop winter. Eerder deze week vroor het nog (zeer) streng en kwam het kwik overdag niet of nauwelijks boven nul. Inmiddels is het iets minder koud, maar voor de komende dagen wordt er voor de komende dagen toch weer strenge vorst verwacht.
Een beetje warmte
Hoge temperaturen zijn schaars in Europa. Alleen in het zuidoostelijke deel van het continent stijgt het kwik in de middag tot een aangename 20 a 22 graden. Dat is morgen onder andere het geval in Bulgarije en grote delen van Griekenland. Met de komst van enkele buien wordt het zondag echter een stuk moeilijker om dit soort temperaturen te noteren. Een Europees land dat gevrijwaard blijft van alle buien, wind en koelte is Cyprus. Daar is het de komende dagen zonnig en met 22 graden aangenaam warm. Na het weekend zien we in het zuidoosten van Spanje overigens ook een licht herstel. Het blijft wisselvallig met soms enkele buien, maar de kustregio’s krijgen daar weinig van mee. Hier zal dan ook de aprilzon regelmatig schijnen en ervoor zorgen dat het ’s middags tussen 20 en 25 graden wordt.
In Spanje wordt er morgen in de berggebieden op veel plaatsen sneeuw verwacht. De Spaanse weerdienst heeft voor twee regio's in het zuidoosten zelfs een code oranje uitstaan.
Bron: Meteo Consult
Volledige dagen met sneeuwdek: 7
Dagen met deels sneeuwdek: 2
Vaste sneeuw: 4 * Laatste 01-02-2019
Smeltende sneeuw: 1 * Laatste 02-02-2019
Hagel: 4
Velp 2018:
Smeltende sneeuw: 6
Vaste Sneeuw: 6
Hagel: 8
Weerlicht: 6
Onweer: 24 (1 onweersdag in Velp gemist toen ik in Duitsland was)
Velp 2017:
Dagen met sneeuwdek: 34 (waarvan 21 in januari, 6 in februari en 7 in december)
Vaste sneeuw: 12
Smeltende sneeuw: 6
Hagel: 13
Weerlicht: 6
Onweer: 21