Is de Eifel een geologische tijdbom?

Vulkanen ontstaan waar vloeibaar gesteente, gas en vaste materie uit het binnenste van de aarde het aardoppervlak bereiken. Geisers zijn te vergelijken met vulkanen en spuiten op gezette tijden heet water en stoom de lucht in. Het noorden van West-Europa is vulkanisch niet of nauwelijks actief. Toch zijn er dicht bij huis signalen genoeg, vooral in Duitsland en België, dat dat in vervlogen tijden wel anders is geweest. Vooral de Eifel zou wel eens een geologische tijdbom kunnen zijn.




Hoe ontstaat een vulkaan?
Vulkanen ontstaan vooral op plaatsen waar tektonische platen aan elkaar grenzen. Onder die lagen is de aarde zo heet dat het gesteente smelt (magma). Er vormen zich reservoirs van vloeibaar gesteente en gas, ofwel magmakamers. Vlak onder de aardkorst wordt dan een enorme opwaartse druk uitgeoefend. Als dat gebeurt op een plaats waar de aardkorst dun en zwak is, bijvoorbeeld tussen twee tektonische platen of waar een aardbeving de aardlagen heeft gescheurd, vindt die druk een uitweg in de vorm van een lava- en gasuitbarsting. De lava stroomt door de breuk naar boven, koelt af en vormt een berg rondom de uitstroomopening. Wanneer de gasdruk in de magmakamer flink is afgenomen, komt er een eind aan de uitbarstingen. De vulkaan gaat dan weer ‘slapen’. De lava in de kegel koelt af en er vormt zich een prop. Daardoor kan de gasdruk in het onderaardse reservoir langzaam toenemen. Uiteindelijk volgt er dan opnieuw een uitbarsting. Het kan echter wel duizenden jaren duren voordat een slapende vulkaan weer actief wordt.

Pompeii
Deze Romeinse stad werd in 79 n.C. bedolven onder de lava van de Vesuvius. Pompeii had toen 20.000 inwoners. Meer dan 2000 mensen kwamen om doordat ze verstikten in hun huizen als gevolg van de asregens, giftige gassen en modderstromen. Een aardbeving had de stad in 63 n.C. verwoest. Pompeii werd toen herbouwd, maar in 79 n.C. getroffen door de vulkaanuitbarsting en meedogenloos bedolven onder as en vulkanische slakken. Op sommige plaatsen was die as wel acht meter dik.

Hoe ontstaat een geiser?
Geisers spuiten op gezette tijden heet water de lucht in. Je vindt ze alleen in streken die ooit vulkanisch zijn geweest, waarbij oppervlaktewater door verticale breuken in het gesteente dringt en in feite een soort waterleidingsysteem vormt. Als het water dankzij die breuken maar diep genoeg komt, wordt het verhit en begint te koken. De opgebouwde druk zorgt ervoor dat al het water dat zich erboven bevindt door een centrale scheur wordt uitgestoten. Er ontstaat dan de zo bekende fontein. Zodra de druk is verminderd, warmt het water diep in de breuken op tot er zich weer een uitbarsting voordoet.

Yellowstone National Park
Dit natuurreservaat in de Verenigde Staten staat bekend om de imposante geiseractiviteit. Er zijn ruim honderd geisers en talloze hete bronnen actief. De Old Faithful, in het Upper Geyser Bassin, is het beroemdst en vormt dé attractie van het park. De fontein bereikt een hoogte van wel 40 meter waarbij meer dan 50.000 liter water de lucht in wordt gespoten. Van de vele geisers is deze de meest actieve. De eruptie kan wel zes minuten duren en elk halfuur tot anderhalf uur is het raak.

Vroegere vulkanische activiteit
Op het Europese continent zijn nogal wat vulkanen actief. In Nederland merken we daar weinig van. Dicht bij huis zijn echter genoeg signalen dat hier flink wat vuurspuwende bergen zijn geweest. Enkele voorbeelden:

•     Vulkaankegels, of stoppen van dode vulkanen, zijn vooral in het Zevengebergte aan de Rijn te vinden. Maar ook in de Auvergne, in Frankrijk.
•     Maren zijn kratermeren. Ze zijn overal in de Eifel (Duitsland) te zien.
•     Minerale bronnen. Ze ontstaan als onderaardse gassen het grondwater onder druk zetten. Deze bronnen zijn onder andere te vinden in Spa en Vichy. Het water wordt gezuiverd, gebotteld en is in de supermarkt te koop.
•     Fumarolen zijn dampbronnen waarbij gas uit de grond komt, soms ook in grotten. Ze worden ook wel ‘droge geisers’ genoemd. De Hondsgrot bij Napels is daarvan een goed voorbeeld. Het giftige gas is zwaarder dan lucht en blijft boven de grond hangen.
   

De Eifel
Dit prachtige toeristisch gebied is een deel van het Rijnlands leisteenplateau, een laaggebergte dat onder andere de Ardennen omvat. De talloze maren getuigen van een vulkanisch verleden, vanaf het Tertiair. Ongeveer 10.000 jaar geleden waren de laatste uitbarstingen. De hot-spot is echter nog steeds actief. Vulkanologen hebben er onderzoek gedaan. Nu blijkt dat tussen de uitbarstingen in het verleden perioden zaten van 10.000 tot 20.000 jaar. Perioden die gekenmerkt werden door relatieve rust. Dat impliceert echter dat de Eifel in de nabije toekomst weer actief kan worden. Het betreft dus een slapend vulkaangebied. Feit is wel dat de bodem er elk jaar iets omhoog komt. Het zijn slechts millimeters, maar toch... een teken aan de wand! De vraag is dan ook of er voldoende aandacht wordt besteed aan het vulkanisch slapende bestaan van de Eifel en het risico dat de vulkaan zich in de nabije toekomst weer gaat roeren. De Eifel is immers omringd door dichtbevolkte streken, zoals het Ruhrgebied en een deel van Nederland en België.

_{Bron: Infonu}

Ach ja, op een lange tijdschaal is de hele aarde een geologische tijdbom.
Onder Vlieland ligt de Zuidwal vulkaan, breuklijnen door Limburg en Brabant, de Eifel.. etc.

Ik denk dat we eerder flink last kunnen krijgen van een stevige uitbarsting op bv. IJsland dan dat we last krijgen van de Eifel.

;-)

De vulkaaneiffel zijn op dit moment nog steeds slapende vulkanen, lees voor meer info de wiki site er over maar eens. http://nl.wikipedia.org/wiki/Vulkaan-Eifel
Aktief zijn ze allerminst te noemen met een gemiddelde uitbarstings frequentie van 10.000-20.000 jaar, maar men mag deze niet uitvlakken, we kunnen er dus in de toekomst echt nog mee te maken krijgen. (of wij dat bij leven meemaken, dat verwacht ik niet statistisch iig.)
En om de kraters te zien is het wel heel mooi daar, en goed te doen als dagtocht vanuit nl. | Gewijzigd: 20 april 2012, 16:48 uur, door Etten-Achterhoek