Komen er weer zoveel tornado’s?


_{Ieder jaar gaan er vanuit Meteo Consult ook een paar meteorologen richting Tornado Alley. Michiel de Vries maakte deze prachtige foto.}

Als we het over tornado’s van vorig jaar hebben, zal bij veel mensen de ‘Joplin’ tornado als eerste in de gedachten springen. Op een late zondagmiddag ontstond deze in een tweede piek van het tornadoseizoen op 22 mei. De plaats Joplin in de Amerikaanse staat Missouri werd plotseling verrast door een F5 tornado, eentje uit de zwaarste categorie, waarbij een groot deel van de stad verwoest werd en bijna 160 mensen omkwamen. Niet alleen in de Verenigde Staten komen echter tornado’s voor. Wereldwijd kwam het alleen al in het jaar 2011 tot 1688 tornado’s en daar zaten er bijvoorbeeld ook een paar tussen in Australië, Azië en zelfs een enkele in Europa. Afgelopen week was het in Indonesië goed raak en het aantal tornado’s in 2012 komt daarmee alweer op ruim 90 uit en we zitten pas in februari.


_{Ieder jaar komen in de Verenigde Staten honderden tot duizenden tornado's voor. Dit jaar (de zwarte lijn) zitten we tot nu toe al op ruim 90 tornado's. Er zijn echter jaren geweest dat er in januari en februari al meer dan 200 tornado's voorkwamen (rode lijn). Bron: NOAA}

Omdat de meeste tornado’s toch wel in de Verenigde Staten ontstaan, wordt er vooral daar ook veel onderzoek naar gedaan. Toch is en blijft het erg lastig om tornado’s te verwachten en vooral waar ze ontstaan. Er spelen diverse aspecten mee en deze moeten dan ook exact samenkomen op een bepaald moment om tot een tornado te komen. Zo is de basis van een tornado een supercell, ofwel een hele stevige onweersbui die om zijn eigen as draait, maar het zijn de eventueel aanwezige wind en vooral de windschering die bepalen of het tot een mogelijke tornado komt. Of niet.

Kleinschaligheid
Een ander lastig onderdeel is de relatieve kleinschaligheid van een tornado. Als je een orkaan of een sneeuwstorm verwacht, is het over het algemeen in een vrij groot gebied slecht weer, maar bij een tornado is het ‘slechtweergebied’ veel kleiner, soms zelfs maar een vierkante kilometer groot. Helemaal op de schaal van de gehele Verenigde Staten is dat natuurlijk superklein. Toch zijn er tegenwoordig steeds meer aanwijzingen en regels die kunnen helpen te bepalen of er in een periode veel of weinig tornado’s zullen ontstaan.


_{Tornado's richten vaak veel schade aan en soms vallen er ook doden. De meeste doden vielen vorig jaar in het zuidoosten en oosten van de USA.}

La Nina
Vorig jaar was één van de ergste jaren in de tornadogeschiedenis. Op Nieuwjaarsdag kwam het in Mississippi binnen 3 uur tot 7 tornado’s en zo werd het jaar ingeluid. Het jaar 2011 brak dan ook meteen een paar records, met de meeste tornado’s op 1 dag en in een maand. We hadden toen te maken met een sterke La Nina, een stroom met kouder dan normaal zeewater vanaf Zuid-Amerika richting Indonesië en Australië. Hierdoor koelen de centrale delen van de Grote Oceaan af. Door een kettingreactie heeft dit afkoelingsproces ook invloed op het weer in delen van Noord-Amerika. Indirect kan het aantal tornado’s daar volgens vele onderzoekers ook mee samenhangen, evenals het aantal orkanen.


_{Een La Nina is een stroom met relatief kouder water dat van Zuid-Amerika richting Australie en Indonesie beweegt. Indirect heeft dit ook invloed op het aantal tornado's en orkanen in de Verenigde Staten. Er zijn echter ook diverse andere factoren die meespelen. Bron: Wikipedia.}

Actieve start
Dit jaar zitten we aan het einde van een La Nina en voor onderzoekers is het nu dan ook de vraag hoe dit jaar zal gaan verlopen op het gebied van tornado’s. Puur theoretisch zou je denken dat het er minder zullen worden door de sterke afname van de La Nina, maar kijken we alleen naar de feiten, dan kwamen in januari 2011 precies 16 tornado’s voor tegenover al 95 tornado’s dit jaar. Het heeft dus duidelijk met meerdere factoren te maken en dat maakt het voor veel onderzoekers dan ook weer een stuk lastiger om een verwachting te maken. Later deze zomer komen diverse meteorologen en onderzoekers tijdens een speciale conferentie bij elkaar om te praten over hoe dit soort verwachtingen te verbeteren. Door alle aanwezige informatie naast elkaar te leggen, hopen zij in de toekomst meer zekerheid te kunnen geven in een tornadoverwachting.

Tornado’s komen het hele jaar voor, maar het officiële seizoen start over het algemeen in maart en bereikt in de maanden daarna zijn hoogtepunt. Vanaf augustus gaat het aantal tornado’s langzaam weer omlaag, maar volgt in het najaar vaak nog weer een korte opleving, ofwel een tweede piek.

In Nederland
Ook in Nederland komen soms tornado’s voor, maar deze zijn over het algemeen zwak in vergelijking tot de tornado’s die in Amerika voorkomen. Wij noemen ze vaak windhozen. De meest bekende was de tornado in Tricht en Chaam op 25 juni 1967 en dat was tevens de laatste grote in ons land. Een waterhoos die een camping op Ameland trof in 1972 veroorzaakte de meeste slachtoffers. Er vielen toen 4 doden en meer dan 100 gewonden.

_{Bronnen: Meteo Consult, NOAA.}

Interessante bericht.

Je vergeet nog een tornado die we hadden gehad.
die van vorig jaar (zomer) in Hantum in Friesland voorkwam.

Citaat van Axel, woensdag 29 februari 2012, 0:04 uur Het begint inderdaad langzaam aan weer te kriebelen hier. Erg mooi artiekel, dat sowieso!
Wat ik mij vaak afvraag is; waar kun je hier dicht bij de deur (lees: op hoog uit 500km) het dichts bij komen qua extreem weer? Ik ben bezig met een muziekproject waarin heftig weer gewenst is in een videoclip.
Dat is niet makkelijk en concreet te zeggen, maar zou dan toch richting France gaan...