De stranden waren de afgelopen dagen bomvol in Nederland. Deze foto, in Scheveningen, is gemaakt door Johan Westra.
Na de spectaculair warme dag van gisteren, met in De Bilt het aprilrecord allertijden, zijn de temperaturen de afgelopen nacht minstens zo spectaculair omlaag gegaan. Overigens waren de temperaturen van gisteren – Kleine Brogel en Schaffen in België waren met maxima van respectievelijk 30,0 en 29,8 graden nog iets warmer dan ons Westdorpe – de allerhoogste temperaturen die op het Europese continent werden gemeten!
[img width=426 height=320]http://www.weer.nl/typo3temp/pics/b7da71a6f0.jpg[/img]
Door de toenemende droogte van de grond, gedragen de temperaturen zich steeds uitzonderlijker. Foto bij Zelhem, gemaakt door Jan Stapelbroek.
Na het maximum van 29,7 graden gisteren kwam Westdorpe in Zeeuws-Vlaanderen de afgelopen nacht op een minimumtemperatuur van 8,0 graden uit. Dat is een verschil van 21,7 graden! Nog groter was het verschil in Overijsselse Heino. Daar werd de hoogste temperatuur van gisteren, 28,3 graden de afgelopen nacht gevolgd door een minimum van 5,7 graden; een verschil van 22,6 graden. Het Limburgse Ell had dezelfde maximumtemperatuur als Heino, maar het minimum was er nog een tiende lager. Net over de grens in het Belgische Kleine Brogel werd het maximum van precies 30,0 graden van gisteren vanochtend vroeg gevolgd door een minimumtemperatuur van 7,0 graden: 23 graden verschil dus!
Wie gisteren overdag in de zon heeft gelopen, kan niet anders dan geconcludeerd hebben dat het hoogzomers was. Ondanks de warmte van gistermiddag, zal het op traditioneel koude plaatsen in duinpannen of op zandverstuivingen de afgelopen nacht aan de grond plaatselijk hebben gevroren. Op de voormalige vliegbasis Twenthe bij Enschede bedroeg het grasminimum een schamele 1,0 graden. Heino, De Bilt, Hupsel, Ell en Eelde kwamen op 2,0 graden uit. Ook dit geeft een aardige indicatie voor wat er gisteren en de afgelopen nacht mogelijk was in de bijzondere luchtsoort waarin we ons ophielden.
Net zoals de erg droge lucht waarin we ons bevonden – in het zuidoosten daalde de relatieve luchtvochtigheid tijdens het warmste deel van de middag even tot dichtbij 15 procent – bepalend was voor de erg hoge temperaturen van gistermiddag, waren ook de relatief erg lage temperaturen van de afgelopen nacht er een gevolg van. Omdat de lucht zo droog was bij het ingaan van de avond, speelde condensatie van waterdamp (op auto’s zichtbaar als condens en in het open land als grondmist) geen enkele rol tijdens de daling van de temperaturen. Omdat condensatie het tegenovergestelde is van verdamping (dat warmte kost, denk aan de pan water op het vuur), komt bij condensatie warmte vrij. En die warmte remt, vanaf het moment dat condensatie van waterdamp in de nacht begint, de temperatuurdaling flink af. De afgelopen nacht speelde condensatie nauwelijks een rol. Het kwik kon ongeremd dalen en juist daardoor waren die opvallend lage temperaturen vanochtend vroeg ineens haalbaar.
Spannend is het verdere vervolg, vooral later deze week. Morgen en woensdag komen de temperaturen al een stuk lager uit dan we ook vandaag gewend waren. Werd het vanmiddag in het midden, oosten en zuiden op veel plaatsen nog tussen 25 en 28 graden (De Bilt had de derde zomerse dag op rij, ook een record voor de tweede decade van april), morgen staat het kwik daar met maxima van 16 of 17 graden een graad of 10 lager. In het uiterste westen van het land en in het Waddengebied, waar het kwik vandaag al niet boven 20 graden kwam, zal de duikeling wat minder scherp zijn. Maar ook daar zal het morgen nog duidelijk minder warm zijn dan vandaag, bij een matige westelijke tot noordwestelijke wind.
Donderdag dringt, aan de oostflank van een nieuw hogedrukgebied dat met zijn centrum van IJsland naar de Britse eilanden trekt, vanuit het noorden een hoeveelheid nog koudere lucht het land binnen. Op 1500 meter hoogte daalt de temperatuur in de nacht naar vrijdag tijdelijk tot -6 of -7 graden. Daarbij kan vooral in het noorden een enkele bui vallen. Grote hoeveelheden neerslag leveren die buien echter niet op en een einde aan de droogte maken ze al helemaal niet. Als het in de nacht naar vrijdag vlot opklaart en de wind valt snel genoeg weg, dan kan de temperatuur dan al opmerkelijk ver dalen, wellicht tot dichtbij nul met aan de grond al de eerste plaatsen met temperaturen beneden het vriespunt.
Nog interessanter, en zo u wilt bedreigender voor die landbouwbedrijven die de gewassen op hun velden nu al de grond uit zien komen of hun fruitbomen in bloei hebben, is de nacht naar zaterdag. Dan lijkt het hogedrukgebied met zijn kern precies boven Nederland tot stilstand te komen, onder een nog steeds koude bovenlucht, dan met temperaturen van tussen -1 en -4 graden op 1500 meter hoogte. De afgelopen dagen was die temperatuur 12 tot 13 graden boven nul. Komt dit echt uit, dan gaat het op veel plaatsen licht vriezen, op normale waarnemingshoogte, en is er aan de grond kans op temperaturen beneden -5 graden. We zullen de komende dagen blijven volgen hoe de situatie zich verder ontwikkelt.
[img width=455 height=320]http://www.weer.nl/typo3temp/pics/54ba73eeac.gif[/img]
De maximumtemperaturen van gisteren. Westdorpe in Zeeuws-Vlaanderen was het warmste station met 29,7 graden.
[img width=455 height=320]http://www.weer.nl/typo3temp/pics/8ac76abd2c.gif[/img]
De minimumtemperaturen van vanochtend vroeg. In Ell, op de grens van Limburg en Brabant en vlakbij Belgie, werd het na een maximum van 28,3 graden gisteren de afgelopen nacht 5,6 graden. Een verschil van 22,7 graden!
[img width=455 height=320]http://www.weer.nl/typo3temp/pics/0175b25e2b.gif[/img]
Het grasminimum, gemeten op 10 centimeter hoogte, was op de voormalige vliegbasis Twenthe bij Enschede het laagst met 1,0 graden.
[img width=455 height=320]http://www.weer.nl/typo3temp/pics/289db95651.gif[/img]
In de nacht van vrijdag op zaterdag wordt boven Nederland een hogedrukgebied verwacht. De wind valt dan weg terwijl de bovenluchten, te zien aan de blauwe kleuren, nog koud zijn. Als dit uitkomt, gaat het in het binnenland op veel plaatsen licht vriezen.
Bron: Meteo Consult / weer.nl