De winter is ingevallen, en hoe. De temperaturen zijn in korte tijd gedaald van ruimschoots boven normaal voor de tijd van het jaar naar ruim onder normaal. Niet alleen ’s nachts ligt het kwik vele graden onder het vriespunt, maar ook overdag weet de temperatuur de nulgradengrens niet meer te overschrijden. Met flink wat zon erbij oogt het voor velen zeer aangenaam, maar eenmaal buiten voelt het door de aanwezige wind nog veel kouder.
Oer-Hollands winterweer met veel zon en vrieskou. Voor veel Nederlanders een genot om in de ‘gezonde’ buitenlucht te vertoeven. Sjaal om, muts op, handschoenen en een dikke jas aan om warm te blijven, maar met de zon erbij is de verleiding om de jas open te laten hangen of de muts af te doen groot. Je voelt namelijk toch ook de kracht van de zon alweer aansterken als je uit de wind zit.
Door de wind die langs je lichaam waait als je bijvoorbeeld fietst, voelt het nog veel kouder aan. Een muts, handschoenen en jas zijn dan ook belangrijk tijdens deze vrieskou.
Stap je echter op de fiets of begin je te wandelen, begin je de kou eigenlijk pas echt goed te voelen. De luchtverplaatsing, ofwel de wind, die daardoor langs de je lichaam waait, maakt het voor het gevoel nog iets kouder. De wind veroorzaakt namelijk extra verlies van warmte, waardoor de gevoelstemperatuur lager is dan de ‘gewone’ temperatuur. Deze waarde kunnen we echter niet meten op de thermometer en wordt door een berekening opgesteld. In Nederland gebruiken we daarvoor over het algemeen de wetenschappelijk onderbouwde JAG/TI methode. Deze is gebaseerd op het warmtetransport van het lichaam naar de huid.
Ook deze hond werd warm aangekleed tegen de kou.
Windchill
De gevoelstemperatuur, in het Engels maar ook bij ons windchill genoemd, is een hele belangrijke waarde in het weer. Deze wordt berekend uit een combinatie van de gemeten luchttemperatuur en de gemiddelde windsnelheid, en geeft het verschil aan tussen de gemeten luchttemperatuur en de berekende gevoelstemperatuur. We gebruiken het dus als maat voor het extra warmteverlies bij een persoon. Bij het bepalen van de gevoelstemperatuur gaat men uit van een gezond en volwassen persoon van gemiddelde lengte die wandelt. Er zijn uiteraard ook individuele verschillen door bijvoorbeeld hartkwalen, medicijngebruik of leeftijd.
De temperatuur lag vanmiddag in het hele land onder nul.
De gevoelstemperatuur lag echter nog een flink stuk lager.
Afkoeling
Het menselijk lichaam koelt aan de lucht af doordat de lucht kouder is dan het lichaam en door het verdampen van vocht. Hoe warmer het is, hoe meer vocht er verdampt moet worden; men gaat zweten. De luchtlaag die op de huid ligt, wordt daardoor warmer en bevat meer waterdamp, waarna verdere afkoeling wordt verhinderd. Ga je echter voor een ventilator zitten, wordt die luchtlaag weggeblazen en krijg je het gevoel dat het koeler is. De thermometer zal echter nog steeds dezelfde temperatuur aanduiden. Een voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld ook het blazen in het thee- of koffiekopje om het geheel af te koelen.
In Nederland rekenen we altijd volgens de JAG-TI methode. Deze is wetenschappelijk onderbouwt en gebaseerd op het warmtetransport van het lichaam naar de huid.
Wind
De wind heeft dus invloed op de snelheid waarmee afkoeling optreedt. Hoe harder het waait tijdens een vrieskoude dag, hoe kouder het dus zal aanvoelen. Bij extreme omstandigheden in de winter kan dit dan ook gemakkelijk leiden tot onderkoeling of bevriezing. Ligt de gevoelstemperatuur onder -10 graden kan er na enkele uren onderkoeling optreden en bij een windchill van -15 graden kan na een uur zelfs al koudeletstel optreden. Bij gevoelstemperaturen van -20 graden kunnen er ondanks afdichtende winterkleding al bevriezingsverschijnselen optreden. Toch best een belangrijke graadmeter dus!
Bron: Meteo Consult | Gewijzigd: 25 april 2017, 13:08 uur, door Joyce.s
Door Randall Osczevski en Maurice Bluestein werd door JAG/TI methode vastgesteld. In tegenstelling tot beide eerder genoemde methoden houdt JAG/TI rekening met dalend warmteverlies bij een lagere huidtemperatuur. De formule voor de gevoelstemperatuur op basis van JAG/TI luidt: T gevoel (°C) = 13,12 +
0,6215*T lucht + 0.3965*(T lucht - 28,676)*S 10m 0,16
S 10m = windsnelheid (km/h) op anemometerhoogte van 10 m
T lucht in °C
De JAG/TI-methode is ontwikkeld voor het warmteverlies van een lopend mens (snelheid 4,8 km/uur), gekleed op de kou en met weinig of geen zon. Bij direkte zonneschijn op de huid kan de gevoelstemperatuur wel 5 tot 10 graden hoger zijn, maar hiermee wordt in de methode geen rekening gehouden. Geldig voor T lucht = -46 ... +10 °C en S 10m = 4,8 ... 177 km/h (1.34 ... 49 m/s).
Géén zonneschijn. met temperatuur T in °C op 1,50 meter hoogte en windsnelheid W in m/s op 10 meter hoogte. De methode is ontwikkeld voor een luchttemperatuur tussen -46 en +10°C en voor windsnelheden gemeten op standaard meethoogte (10 meter) tussen 1,3 en 49,0 m/s. De windsnelheid wordt met de machtsfunctie (0,16) herleid van de windmeting op 10 meter hoogte naar de wind op 1,50 meter hoogte.
R.G. Steadman (1971, 1979, 1984, 1994, met R.G. Quayle):
De laatste revisie van de Steadman formule luidt:
T gevoel = 1.41 - 1.162*S + 0.98*T lucht +0.0124*S 2 + 0.0185*S*T lucht T in °C en S in m/s. of als warmteverlies:
H (W/m 2 ) = 1.1622*(10.45 + 10*√(S) - S)*(33 - T lucht )
Robert Steadman baseerde zijn berekening op het evenwicht tussen warmteverlies en warmteproduktie van een gezond persoon. Bij zijn formule gaat hij uit van kleding die is aangepast aan de weersomstandigheden en het feit dat de persoon zich met een snelheid van bijna vijf kilometer per uur voortbeweegt.
Verder betrekt Steadman in zijn formule behalve de genoemde factoren ook de luchtvochtigheid en zonnestraling. Het KNMI (Nederland) gebruikte tot eind 2009 de formule van Steadman. Tegenwoordig wordt de JAG/TI formule gehanteerd, die we hierboven in het eerste paragraaf hebben behandeld.
P.A. Siple en C.F. Passel (1945):
T gevoel (°C) = 33 + (T lucht - 33)*(0.474 + 0.454*√(S)-0.0454*S)
S = windsnelheid (m/s) op anemometerhoogte van 10 m Geldig voor S ≥ 1.79 m/s en T lucht ≤ 33 °C
De formule van Siple/Passel werd tot eind 2001 met name in Amerika en Canada het meeste gebruikt. Vooral bij lage temperaturen en veel wind geeft deze formule echter erg slechte resultaten.
A. Court (1948):
T gevoel (°C) = 33 + (T wind - 33)*(0.550 + 0.417*√(S)-0.0454*S)
De formule van Court geeft iets betere resultaten dan de formule van Siple/
Passel. Warmteverlies t.g.v. wind chill by Siple/Passel: H (W/m 2 ) = 845.1 -25.608*T gevoel of direct uit T lucht en S (Siple/Passel formule):
H = (12.1452 + 11.6222*√(S) - 1.16222*S)*(33-T wind )
W.G. Rees (1993):
De Australian Atlantic Division van Environment Antarctica gebruikt voor de wind chill de formule van Rees. T gevoel = 2*[(-32*S/25 - T lucht )/(2 + 1.5*S/25) + T lucht ]
T in °C en S in m/s. De resultaten van deze formule wijken niet eens zo veel af van de Steadman formule.
Bron:meteobeverwijk.nl
Bron: Wikipedia
(Voor de wiskundige leken, de getallen 0.16 zijn machten, bekend als symbool ^). | Gewijzigd: 1 februari 2012, 02:04 uur, door MarkNL
Bron: Wikipedia
(Voor de wiskundige leken, de getallen 0.16 zijn machten, bekend als symbool ^).
Bedankt Mark,
Dat is duidelijk. Misschien een idee om jouw formule in de tekst van de andere berichten op de plaats waar die weggevallen macht in staan in te voegen? Of, wanneer dat niet lukt, de berichten met de onjuiste formules te verwijderen om verdere verwarring te voorkomen.