Wanneer in ons land het kwik ’s nachts rond het vriespunt schommelt, spreken wij al snel van een fris nachtje. Als de temperatuur overdag niet boven nul uitkomt, komt de definitie winterweer al om de hoek kijken. Voor een rasechte winterliefhebber is Nederland nou niet echt “the place to be†als het gaat om strenge vorst, sneeuw en een dikke laag ijs. Gelegen aan de Noordzee, met een gematigd zeeklimaat, wordt koud winterweer bij ons regelmatig “om zeep†geholpen wanneer westenwinden zachte lucht over het land heen blazen. Toch heeft menig Nederlander liever de Nederlandse kwakkelwinter dan een zeer koude en lange Russische. We gaan een tripje maken langs de koudste plekken op de aarde, waar is de winter wel heer en meester is.
Met stip op 1!
Als we het over de aller-koudste plek op aarde hebben, dan staat Antarctica met stip op 1. Vrijwel de enige permanente bewoners van dit continent zijn pinguïns en zeehonden, wonende aan de kust in kolonies. De rest van de bewoners bestaat uit wetenschappers met een tijdelijk verblijf. Het Vostokstation, gepositioneerd boven het grootste meer onder het Antarctische ijs, is een van die tijdelijke verblijfplaatsen. Regelmatig koelt het op het Vostok station af naar rond -80 graden Celsius. Op 21 juli 1983 werd hier zelfs de laagst waargenomen temperatuur ooit op aarde gemeten, - 89,2 graden Celsius. De gemiddelde jaartemperatuur op Antarctica is -36 graden Celsius.
Antarctica, met van bovenaf het Vostok station aangegeven. Bron: Nasa
Deze overzichtsfoto van het Vostokstation geeft een goed beeld van de basis. Het gestreepte gebouw aan de linkerkant is het elektriciteitsgebouw, het gestreepte gebouw aan de rechterkant is het gebouw waar de onderzoekers slapen en eten. Het gebouw op de achtergrond, met de rood-wit gestreepte bal op het dak is het meteorologiegebouw. Er zijn ijsgrotten gegraven in het ijs, om de geboorde ijskernen gedurende het hele jaar op een ideale -55 graden Celsius te houden. Bron: Wikipedia
Het dorpje Oymyakon
Van alle bewoonde gebieden op aarde is Siberië toch wel een van de koudste plekken. Juist op dit soort koude plekken zijn de gevolgen van de klimaatverandering duidelijk zichtbaar in de vorm van opwarming, maar toch zijn temperaturen van rond -60 graden in januari nog aan de orde van de dag. Het dorpje Oymyakon is een van de koudste plaatsen in Oost-Siberië en is de thuisbasis van maarliefst 900 permanente bewoners. Doordat het hoogland waar de plaats zich bevindt in het zuiden wordt afgesloten door een bergrug, kunnen warme luchtmassa’s het dorp niet bereiken. Bij Oymyakon komen vaak sterke koude hogedrukgebieden voor, ook wel het Siberiëhoog genoemd. Op 31 december 1968 werd hier de hoogste luchtdruk ter wereld gemeten (1.083,8 hPa).
Het is een wonder dat deze groep mensen in Oymyakon zich zo kranig stand weet te houden in dit weerbarstige klimaat, waar het land 7 maanden per jaar bedekt is met sneeuw en ijs. Veel apparatuur, zoals mobiele telefoons, begeeft het bij extreme kou en het buiten zijn is voor kinderen aan banden gelegd in verband met gevaar op bevroren longen. Landbouw is ook niet mogelijk bij een permanent bevroren ondergrond. Tijdens de korte zomer, waarin het overigens regelmatig warmer wordt dan 30 graden, ontdooid alleen de bovenste 15 centimeter van het aardoppervlak.
Tijdens de wintermaanden schijnt de zon nauwelijks, is het meer donker dan licht. De lokale economie wordt in stand gehouden door de traditionele industrie van bont en vis, gevangen door middel van ijsvissen. Oymyakon ligt erg afgelegen met de dichtstbijzijnde stad op 3 dagen rijden afstand. Er zijn geen hotels in het plaatsje, maar een groot aantal gezinnen zijn maar al te graag bereid om gasten in huis op te vangen. Elke bezoeker van het dorpje krijgt zelfs een certificaat, door de burgermeester overhandigd.
Oymyakon op de kaart. Bron: Kennislink
Straten zijn nauwelijks zichtbaar in het kleine dorpje. Bron: sometimes-interesting.com
De sporen van het nietsontziende winterweer zijn overal zichtbaar. Bron: sometimes-interesting.com
Nog meer koude streken
Naast Rusland (Siberië) zijn er nog meer plekken waar het ijskoud is. In Groenland bijvoorbeeld vindt je aan de kust ook steden, zoals Northice en Eismitte waar het kwik regelmatig onder de min 40 graden duikt. De Yukonstreek, in het noordwesten van Canada doet hiervoor ook niet onder. Deze streek is overigens niet bekend geworden om zijn extreme weer, maar doordat hier in 1896 goud werd gevonden. Inmiddels is het goud op, maar er wonen nog zo’n 31.000 mensen. Het is niet het hele jaar door koud in Yukon. In de zomer kan het hier meer dan 30 graden worden, net als in Oymyakon een klimaat met uitersten dus.
Winter in Nederland?
Ik wil jullie toch ook nog even meenemen naar ons eigen land, waarin de winter tot nog toe eerder op herfst leek met veel regen, wind en hoge temperaturen. Het lijkt er namelijk sterk op dat toch eindelijk ook in Nederland het winterweer zijn intrede gaat doen. Het eerder genoemde koude, Siberische, hogedrukgebied krijgt een uitloper onze kant op en gaat zich verbinden met het Azoren hogedrukgebied. Met een oostenwind wordt dan bij ons vanaf zaterdag koude en droge lucht aangevoerd. Echte Siberische kou blijft bij ons zeldzaam, maar we kunnen wel rekenen op lichte tot matige vorst in de nachten overdag maxima van net boven nul. En wie weet blijft het ook overdag een keer een dagje licht vriezen!
De pluim van de Bilt laat zien dat winterweer hoogstwaarschijnlijk in aantocht is. Een groot deel van de members gaat nl. voor een koude oplossing.
Als bovenstaande kaart ook daadwerkelijk waarheid wordt, met een uitloper van het Siberiëhoog dat zich verbindt zich met het Azorenhoog, betekent dit transport van koude, droge lucht naar Nederland. Winterse kou dus!
Bron: MeteoConsult, Wikipedia. | Gewijzigd: 22 januari 2012, 22:51 uur, door Debbieke
Voor het koudste op aarde niet, maar ook al wordt het daar "maar" -40 ofzo, ik denk dat we dat toch wel mogen classificeren als echte kou
Volg me ook op twitter: https://twitter.com/#!/PhotographyMvA
En like me op facebook: http://www.facebook.com/MaximVanAsseldonkPhotography
Ik zit altijd een beetje op de weersites rond te neuzen naar actuele temperaturen in siberie/antartica is.. Echt bizar dat mensen idd kunnen leven bij temps van -60! Ongelovelijk zeg!
Had ook een leuk artikel gelezen over dat ze denken dat het nog kouder kan gaan worden op Antartica (hoezo global warming )
Bron: Turner, J., et al. (2009), Record low surface air temperature at Vostok station, Antarctica