Was het allemaal maar zo eenvoudig
Een kleine toelichting en prognose op wat langere termijn;

De meer of minder meanderende hoogtestroming op het noordelijkhalfrond (NH), binnen de de meteorologie aangeduid als "planetaire-golven" of Rossby-golven (naar de ontdekker Carl-Gustaf Rossby.), vormt in de hoogte bulten en dalen. Daar waar een bult in de golf is ontstaat een rug van hogedruk. Daar waar een dal is ontstaat een trog met lagedruk.



Aan de westkant van de troggen (achterkant) wordt koudere lucht vanuit noordelijke breedtegraden naar zuidelijke lagere breedtegraden getransporteerd (aan de grond >> koufronten). Aan de oostkant van de troggen (dus westkant van de hoogterug) wordt warme lucht van zuidelijke breedtegraden naar noordelijke breedtegraden getransporteerd. (warme lucht advectie / WLA).

Mbt de planetaire circulatie overheersen globaal 5, 6 of 7 golven (te zien aan de troggen dan wel ruggen op de 500 hPa kaart). Bij een geringer aantal van bv 2, 4 of 5 komt het tot een vertraging van de west-oostwaarts verplaatsing en tenslotte tot een "stilstand".(blokkade).

Voorbeeld golven en golflengte


Het blokkade hoog of hoogterug is een zgn. dynamisch hogedrukgebied en ontwikkelt (versterkt) zich dus aan de oostkant van de trog door WLA (het instromen van warmere lucht) in de hogere luchtlagen. Dynamische hogedrukruggen kunnen uiteindelijk uitgroeien tot een (stationair) hogedrukgebied en bv boven de Atlantische Oceaan een blokkade vormen. Zijn overigens op de 500 hPA kaarten altijd mooi te herkennen aan de zgn "gele virtuele duim" (de warme lucht op 5 km hoogte.)

WLA


en de gele "vinger"


De grote vraag is nu of het tot een echte "stilstand" zal komen of dat het geheel door een oplevende zonale circulatie weer wordt glad gestreken (nieuw oplevende westcirculatie)? Daarvoor is het het interessant om te kijken wat er hoger in de atmosfeer gebeurt (eigenlijk is hetgeen aan de grond plaatsvindt niet anders dan een soort afvalproduct van hetgeen zich daar afspeelt). Vorige winter heb ik daarvoor ook diverse keren de ontwikkelingen van de stratosferische polar vortex (PV) erbij gehaald en ook nu konden ontwikkelingen welke daar plaatsvinden wel eens belangrijk gaan worden voor ons weer dan het verdere verloop van de winter in Europa.

Polar Vortex
Sinds einde november is de PV steeds meer in beweging gekomen. Aanvankelijk lag het draaipunt bij New-Foundland en vandaag vinden we het terug boven Groenland. Volgens het ECMWF verplaats ze zich de komende dagen verder en rond 22 december vinden we het centrum terug boven Siberië. Iets lager op 100 hPa zien we dat het systeem dan in 2 delen splitst.

13-12-11 PV 50 hPa met centrum Groenland


23-12-11 centrum doorgeschoven naar Siberie


23-12-11 PV split op 100 hPa


Aanvankelijk kregen we door de verplaatsing te maken met de zonale kant van systeem en dus een sterke westelijke hoogtestroming. (pos NAO). Door het verplaatsen van de vortex naar Siberië verliest de frontale zone in de stratosfeer aan zonale activiteit (door afname temperatuurverschillen) zo dat in het vervolg de Rossby-golven meer gaan slingeren (meanderen) met als gevolg afname NAO.

NAO


Daardoor verliest het deel van de PV bij New-Foundland meer en meer aan kracht en wordt vooral in de hogere stratosfeer niet meer ondersteund. Dit betekent in het vervolg bij ons de luchtdruk lager gaat worden of dat het daar verzwakt blijft liggen en steeds weer troggen (en ruggen) genereert. Hoe dat uiteindelijk verder zal gaan evolueren is onduidelijk. Een strakke WC lijkt echter minder waarschijnlijk. Veel meer opteer ik de variant met trog over west Europa zoals we ook het komenden weekend al gaan zien. Al met al interessante en spannende ontwikkelingen !

Ciao Johann | Gewijzigd: 13 december 2011, 18:08 uur, door Alpenweerman