Rijzende vulkaan zorgt voor groeiend mysterie


_{Hoe lang is dit al aan de gang? Uturuncu, een vulkaan in Bolivia bolt in een sneltreinvaart op.}

Als iemand ooit een zou beslissen om een serie te maken met de titel "CSI: Geology," zou het verhaal over een groep onderzoekers, die de snel rijzende vulkaan in Bolivia zouden onderzoeken, een perfecte verhaallijn vormen. De onderzoeker van verschillende universiteiten zijn eigenlijk geologische detectives. Ze proberen alle puzzelstukjes bij elkaar te krijgen en uiteindelijk te komen tot de reden waarom de vulkaan nu doet, waarmee die mee bezig is: opbollen. Uturuncu is een bijna 6.000 meter hoge vulkaan in het zuidwesten van Bolivia. Onderzoekers hebben recentelijk ontdekt, dat de vulkaan met een verbazingwekkende snelheid aan het groeien is.


_{De Uturuncu in de verte}

Onderzoeken realiseerden zo'n vijf jaar geleden zich, dat het gebied onder en rond de Uturuncu geleidelijk aan het stijgen is. Het lijkt net alsof een gigantische ballon onder een brede (70 km) schijf in het aardoppervlak aan het opblazen is. Satellietbeelden hebben uitgewezen, dat de regio zo'n 1-2 cm per jaar opbolt en dat dit gedurende de laatste 20 jaar al zo is. Het kan zijn, dat voor deze periode het gebied ook al opbolde, maar 20 jaar geleden begon men pas met het maken van satellietbeelden. "Het is één van de snelst rijzende vulkanische gebieden in de wereld", zegt Shan da Silva - vulkanoloog en professor aan de universiteit van de staat Oregon. "We proberen te begrijpen waarom het gebied zo snel opbolt. De piek in het midden van het opgeblazen gebied steekt scherp omhoog net al een feesthoedje. Het is erg rond, net als een bull's-eye," zegt Jonathan Perkins, een eindjaars student aan de universiteit van Californië.

Onderzoekers hebben door de inflatie snelheid te meten geconstateerd, dat de magmakamer onder de vulkaan groeit met 1 kubieke centimeter per seconde. Dit is ongeveer 10x sneller dan de standaard groeisnelheid voor magmakamers bij grote vulkanische systemen. Echter is het nog niet nodig om te vluchten zeggen de onderzoekers. "Het is niet een vulkaan, die ieder moment kan gaan uitbarsten. Maar het is zeker interessant, omdat het gebied al volledig "dood"(inactief) werd beschouwd", zegt Silva.


_{Zonsondergang bij de Uturuncu}

Ãœber-Uturuncu?
Uturuncu is omgeven door één van de meest "dichtbevolkte" gebieden van supervulkanen ter wereld, welke allemaal miljoenen jaren geleden al stil vielen. Supervulkanen danken hun naam aan het feit, dat als zij uitbarsten hierbij ongeveer 1.000 keer zoveel materiaal in zuiver volume uitgestoten wordt, dan bij een eruptie van een vulkaan zoals bijvoorbeeld Mount St. Helens. De moderne beschaving heeft nog nooit zo'n supervulkaanuitbarsting in levende lijve meegemaakt. De meest recente superuitbarsting vond 74.000 jaar geleden plaats in Indonesië. Dit soort uitbarstingen heeft niet alleen een lokaal en regionaal impact, maar de hele wereld ondervindt gevolgen van zo'n uitbarsting.
Uturuncu heeft dezelfde klasse als Mount St. Helens in de staat Washington. Maar de agressieve stijging kan inhouden, dat er een nieuwe supervulkaan in de maak is, of niet...
Professor Silva zegt, dat de lokale vulkanen ongeveer 300.000 jaar magma verzamelen voordat ze uitbarsten. De laatste uitbarsting van Uturuncu vond 300.000 jaar geleden plaats. Daarom is het zo belangrijk om te weten hoe lang dit proces nu al aan de gang is. Om hierop het antwoord te vinden, hebben wetenschappers gegevens nodig, die tot duizenden jaren terug gaan -- ze hebben alleen maar 20 jaar satellietbeelden ter beschikking.



De staat van dienst van Uturuncu
Om deze gegevens alsnog te verkrijgen wordt de hulp ingeroepen van geomorfologen. Zij zoeken naar aanwijzingen in het landschap om meer te weten te komen over de topografische evolutie van de vulkaan. Hiervoor werden oude meren gebruikt. In deze - voor grote delen droog staande - meren op de flanken van de vulkaan is er gezocht naar bewijzen voor een stijgende activiteit. De golfslag in de meren zorgt ervoor, dat er erosie-lijnen ontstaan in de stenen op de kustlijn. Als de hoek van deze lijnen in de loop van de duizenden jaren is veranderd - als de vulkaan groeit, komt één zijde van het meer hoger te liggen - zal dit een indicatie zijn, dat de vulkaan al geruime tijd aan het groeien is of in ieder geval een betere indicatie kunnen geven wanneer de groei van de vulkaan begonnen is. Het landschap rond de vulkaan is zeer goed behouden. Er groeit geen vegetatie en er wonen geen dieren. Onderzoek heeft uitgewezen, dat het rijzen van de piek van de vulkaan geen langdurig proces is. Echter het onderzoeken van de erosielijnen in het gesteente is niet de enige indicator voor de groei van een vulkaan. Professor de Silva meldt, dat het onderzoeksteam gegevens haalt uit een groot aantal bronnen - seismische data, GPS data, zelfs minieme variaties in de zwaartekracht - om precies te weten te komen, waarom en hoe deze slapende vulkaan wakker is geworden uit zijn 300.000 jaar lange rust en om de volgende actie van de vulkaan beter te kunnen voorspellen.

_{© Onweer-Online
Bron: OAP} | Gewijzigd: 20 oktober 2011, 19:23 uur, door Marga

Toevallig heb ik onlangs een docu gezien over de Mount St. Helens in Canada. Ook hier was te zien dat de vulkaan maar bleef opbollen totdat deze totaal ontplofte en voor veel vernietiging zorgde... Is het volgens geologen ook zo dat het een zogehete caldera gaat worden?

Wilfred

Mt selens is natuurlijk wel een ander verhaal, was niet alleen een explosie maar ook bezwijking ( omdat de magma kamer naar de zijkant uitbreidde ipv naar boven) daarom is op de filmpjes mooi te zien hoe de hele zijkant instort.

Laatst op discovery ook een andere vulkaan die sneller groeit als de rest, met ook veel seismische activiteit en lava spuwende effecten.
Op 1 of ander afgelegen eilandje.

Citaat van lol, donderdag 20 oktober 2011, 17:59 uur Is de Uturuncu nou een supervulkaan of gewoon een kegel vulkaan als de mount st helens?
Srry ben een beetje verward.


Uturuncu heeft dezelfde klasse als Mt St Helens. Maar gezien de snelheid waarmee het bergje zich ontwikkelt, bestaat er een mogelijkheid, dat Uturuncu zich eventueel tot een supervulkaan zou kunnen ontwikkelen. Of dit daadwerkelijk gaat gebeuren en als het gebeurt, wanneer zijn totaal gaan uitspraken over te doen, volgens de onderzoekers. | Gewijzigd: 20 oktober 2011, 19:27 uur, door Marga

Hieronder een lijst van de supervulkanen over de gehele wereld. Ook de caldera's worden meegenomen in deze lijst. Sommige vulkanen zijn niet meer of slechts gedeeltelijk actief. Een voorbeeld hiervan is Aira in Japan, Sakurajima, één van de drie vulkanen rondom deze caldera, is ontwaakt rond 1900., Uturuncu is een stratovulkaan (Wikipedia)

Awasa caldera, Ethiopië
Aira-caldera, Kyushu, Japan
Bennett Lake Volcanic Complex, BC en Yukon, Canada
Bruneau-Jarbidge caldera, Idaho, Verenigde Staten
Campi Flegrei, Italië
City of Rocks State Park, New Mexico, Verenigde Staten
Crater Lake, Oregon, Verenigde Staten
Galán, Argentinië
La Garita Caldera, Verenigde Staten
Glen Coe, Schotland, Verenigd Koninkrijk
Henry's Fork Caldera, Idaho, Verenigde Staten
Island Park Caldera, Verenigde Staten
Kikai Caldera, Japan
Koerilenmeer, Rusland
Laacher See, Duitsland
Long Valley Caldera, Californië, Verenigde Staten
Meer van Atitlán, Guatemala
Misema Caldera, Ontario en Québec, Canada
Pastos Grandes caldera, Bolivia
Santorini, Griekenland
Scafells, Engeland, Verenigd Koninkrijk
Tambora, Indonesië
Taupo, Nieuw-Zeeland
Toba, Sumatra, Indonesië
Valles Caldera, New Mexico, Verenigde Staten
Whakamaru, Nieuw-Zeeland
Yellowstonecaldera, Verenigde Staten

Zo hé. Laacher See, Duitsland ligt slechts 100km van Limburg.

12.900 jaar geleden uitgebarsten en wordt nog steeds als een actieve vulkaan beschouwd. Deze activiteit wordt bewezen door seismische activiteiten en zware thermale anomalieën onder het meer. Koolstofdioxide borrelt nog altijd omhoog aan de zuidoostkant van het meer.
Een nieuwe uitbarsting van de Laacher See vulkaan is nog steeds mogelijk.

Met een geschatte Vulkanische-explosiviteitsindex van 6 (met ruim 5 km³ aan puin), was de uitbarsting van de Laacher vulkaan 5 keer krachtiger dan die van Mount Saint Helens in 1980 (VEI van 5 met 1,2 km³ aan materiaal).

Bron: Wikipedia