In het najaar trekken er opeens miljoenen vogels over ons kikkerlandje. Ik zelf vind dit altijd een bijzondere gebeurtenis. Hoe in een paar weken tijd opeens miljoenen vogels weten dat ze moeten opstijgen en naar het zuiden moeten vliegen.
Waarom schrijf ik dit artikeltje op onweer online? Omdat ik zelf als trekteller continu met de wind en het weer bezig ben. Later wijd ik hier nog wat meer over uit.
In september en oktober staan honderden trektellers regelmatig trouw op hun trektelposten om de vogeltrek bij te houden en door te geven aan het Sovon. Deze gebruikt deze gegevens voor onderzoek. Zo kan gezien worden waar bepaalde vogels heen vliegen en of er veranderingen zitten in de trekroutes/ patronen.
Bij sommige vogels is de trek zo verbluffend nauwkeurig dat ze elk jaar weer zo terug komen in het zelfde gebied duizenden kilometers verderop. Zo is er op een eiland bij Wales een keer een zwartsnavel duikeend geringd die 12 dagen later weer op zijn nest zat in Bosten(USA)
Hoe oriënteren deze vogels zich? Trekvogels gebruiken verschillende manier om zich te oriënteren. Per soort verschillend word er bijvoorbeeld gebruik gemaakt van het aardmagnetisch veld, de zon, de sterren, verschillen in landschap en kustlijn en zelfs geluiden en geuren.
De najaarstrek komt over het algemeen op zijn hoogtepunt tussen 1 oktober en 30 oktober maar begint vaak eind augustus en eindigt meestal rond 30 november.
In de komende tijd zullen waarschijnlijk vooral de lijstersoorten als koperwiek en kramsvogel op gang komen. Dan vliegen er vooral bij oosten of zuid/oosten wind honderdduizenden zo niet miljoenen van deze lijsters over ons land. Voor mij zelf altijd het echte begin van de herfst/winter. Als ik ’s avonds op een frisse heldere avond buiten rook, blijf ik wat langer staan. Koperwieken vliegen namelijk veel ’s avonds en ’s nachts en oriënteren zich op de sterren. Hun heldere srieeeee.. is dan duidelijk te horen. Bijzonder om je dan te bedenken dat deze beesten uit Scandinavië, Rusland en zelfs uit Oost Siberië komen.
Ook kramsvogels komen van ver en zijn met hun duidelijke gecheck check check duidelijk te herkennen.
Geluid koperwiek: http://waarneming.nl/sound/index?q=koperwi...;z=1&sort=o
Geluid kramsvogel: http://waarneming.nl/soort/sounds/143
foto door mij gemaakt. links koperwiek rechts kramsvogel
foto door mij gemaakt. honderden kramsvogels op trek 2010
Ook graspiepers, zanglijsters en vinken zullen de komende weken met duizenden per dag over Nederland heen trekken. Vandaag kwamen er op de Loozerheide bij Weert al meer als 6000 vinken overvliegen binnen 5.25 uur.
Extremen:
- Op 4 oktober 2010 werden bij telpost De Vulkaan bij Denhaag bij een zuid/oosten wind binnen 5.5 uur 165250 vinken en 20190 zanglijsters over.
- Op 05-10-2009 vlogen er bij een zuid/zuid/oosten wind 26030 graspiepers over.
- Op 21-10-1995 vlogen er telpost de puihoop(Katwijk) 900.000 koperwieken over.
- Op 02-11-1998 vlogen er bij telpost de vulkaan 90.000 kramsvogels binnen 1 telling over.
Ook soorten die hier normaal helemaal niet of weinig voorkomen worden soms deze kant op geblazen. Zo werden er op 22-09-2011 nog maar 2 waarnemingen ingevoerd van bladkoning(een zeldzame soort die alleen in de trektijd in Nederland word gezien), maar na een flink aantal dagen zuidoosten wind op 01-10-2011 opeens 260 waarnemingen van deze beestjes ingevoerd.
Vooral bij zeetrek is de wind van groot belang. Bij een harde Noordwesten wind worden soms extreem veel soorten waargenomen van zeesoorten die soms vanuit Groot Brittannië helemaal naar de Nederlandse kust worden geblazen. Soorten zoals jan-van genten, stormvogels, jagers, duikers en soms zelf een enkele papagaai duiker
Bron: waarneming.nl, fotograaf: Mike Melis
Voor mensen die geïnteresseerd zijn hier een aantal websites om de trek bij te houden:
www.trektellen.nl ( hier worden alle tellingen van meer dan 120 telposten ingevoerd)
www.waarneming.nl (hier worden verschillende waarnemingen van vogelaars door het hele land ingevoerd)
Ik ben komend weekend op de wadden te vinden ivm een verwachte stevige NW wind op zaterdag. | Gewijzigd: 4 oktober 2011, 22:16 uur, door michielwes