Warmste winter in zeker drie eeuwen
Warmste winter in zeker drie eeuwen
28 februari 2007 - Ook de winter heeft in De Bilt alle warmterecords overtroffen: het was de zachtste sinds tenminste 1706 toen de metingen in ons land zijn begonnen. De laatste tijd sneuvelt het ene warmterecord na het andere.
Het warmst in drie eeuwen waren recent ook het hele afgelopen jaar, de maanden juli en september 2006, januari 2007 en de herfst van 2006. Twee opeenvolgende seizoenen zijn dus nu warmer dan ooit, aanzienlijk warmer zelfs.
De winter van 2007 was met gemiddeld ongeveer 6,5 graden liefst een halve graad warmer dan de winter van 1990, die zestien jaar lang de lijst van zachtste winters aanvoerde. Normaal, dat wil zeggen gemiddeld over 1971-2000 bedraagt het gemiddelde van de meteorologische winter, over de maanden december, januari en februari 3,3 graden. Daar zaten we nu dus ruim drie graden boven, een ongekend grote afwijking voor een seizoensgemiddelde temperatuur. Zo’n wintergemiddelde is normaal voor een stad als Nîmes in het uiterste zuiden van Frankrijk. De voorgaande herfst was met gemiddeld 13,6 graden zelfs 3,4 graden warmer dan het langjarig gemiddelde.
Oorzaak van de warmte
De oorzaak van het aanhoudend veel te warme weer moeten we vooral zoeken in de wind die de laatste tijd bijna uitsluitend uit de warme zuidwesthoek, de grote hoeveelheid bewolking die de nachtelijke afkoeling tempert, de temperatuur van de voorgaande maanden en de wereldwijde opwarming van de aarde leverde een bijdrage aan het record.
Vrij nat en somber
Verder was deze winter zeer nat en vrij somber. Gemiddeld over het land viel zo'n 270 mm tegen 194 mm normaal en de zon scheen ongeveer 155 uur tegen 172 uur normaal. De derde wintermaand februari was met gemiddeld ongeveer 6,0 graden tegen 3,0 normaal op zes na de zachtste sinds het begin van de metingen. Ook een topper dus maar in januari was de afwijking nog groter en deze maand was met 7,1 gaden tegen 2,8 normaal net als de hele winter veruit de zachtste in 300 jaar.
Elders in Europa
Ook in de landen om ons heen was de winter veel te zacht. Meer centraal in Europa was de afwijking vergelijkbaar met die in ons land en zeker in Oost Europa stelde de winter weinig voor. Ook Duitsland beleefde de zachtste winter sinds tenminste 1901 met op Helgoland een wintergemiddelde dat normaal is voor Marseille. Engeland had gemiddeld over het land de zachtste winter sinds 1914. In het zuiden van Engeland werden echter alle warmterecords overtroffen en Londen boekte slechts luttele uren vorst. Grote delen van Europa hebben nu al zeker een jaar te maken met uitzonderlijk hoge temperaturen. Het einde van de warme periode is voorlopig nog niet in zicht. De seizoensverwachtingen van het Europees Centrum gaan mede op basis van de milde voorgeschiedenis uit van een voortzetting van het warme weer en een warme lente.
Uitgebreide overzichten onder verder lezen
De uitgebreide klimatologische overzichten van de afgelopen winter (recordzacht, zeer nat en vrij somber) en van februari (zeer zacht, nat en somber) vindt u onder verder lezen.
Daar vindt u ook een bijdrage van klimaatonderzoeker Geert Jan van Oldenborgh die uitvoerig stilstaat bij het warmterecord en zich afvraagt hoe dit kon gebeuren. In onze rubriek Nader verklaard vindt u enkele bijdragen over zachte winters door de eeuwen heen en de stortvloed aan warmterecords van de laatste tijd.
©KNMI
28 februari 2007 - Ook de winter heeft in De Bilt alle warmterecords overtroffen: het was de zachtste sinds tenminste 1706 toen de metingen in ons land zijn begonnen. De laatste tijd sneuvelt het ene warmterecord na het andere.
Het warmst in drie eeuwen waren recent ook het hele afgelopen jaar, de maanden juli en september 2006, januari 2007 en de herfst van 2006. Twee opeenvolgende seizoenen zijn dus nu warmer dan ooit, aanzienlijk warmer zelfs.
De winter van 2007 was met gemiddeld ongeveer 6,5 graden liefst een halve graad warmer dan de winter van 1990, die zestien jaar lang de lijst van zachtste winters aanvoerde. Normaal, dat wil zeggen gemiddeld over 1971-2000 bedraagt het gemiddelde van de meteorologische winter, over de maanden december, januari en februari 3,3 graden. Daar zaten we nu dus ruim drie graden boven, een ongekend grote afwijking voor een seizoensgemiddelde temperatuur. Zo’n wintergemiddelde is normaal voor een stad als Nîmes in het uiterste zuiden van Frankrijk. De voorgaande herfst was met gemiddeld 13,6 graden zelfs 3,4 graden warmer dan het langjarig gemiddelde.
Oorzaak van de warmte
De oorzaak van het aanhoudend veel te warme weer moeten we vooral zoeken in de wind die de laatste tijd bijna uitsluitend uit de warme zuidwesthoek, de grote hoeveelheid bewolking die de nachtelijke afkoeling tempert, de temperatuur van de voorgaande maanden en de wereldwijde opwarming van de aarde leverde een bijdrage aan het record.
Vrij nat en somber
Verder was deze winter zeer nat en vrij somber. Gemiddeld over het land viel zo'n 270 mm tegen 194 mm normaal en de zon scheen ongeveer 155 uur tegen 172 uur normaal. De derde wintermaand februari was met gemiddeld ongeveer 6,0 graden tegen 3,0 normaal op zes na de zachtste sinds het begin van de metingen. Ook een topper dus maar in januari was de afwijking nog groter en deze maand was met 7,1 gaden tegen 2,8 normaal net als de hele winter veruit de zachtste in 300 jaar.
Elders in Europa
Ook in de landen om ons heen was de winter veel te zacht. Meer centraal in Europa was de afwijking vergelijkbaar met die in ons land en zeker in Oost Europa stelde de winter weinig voor. Ook Duitsland beleefde de zachtste winter sinds tenminste 1901 met op Helgoland een wintergemiddelde dat normaal is voor Marseille. Engeland had gemiddeld over het land de zachtste winter sinds 1914. In het zuiden van Engeland werden echter alle warmterecords overtroffen en Londen boekte slechts luttele uren vorst. Grote delen van Europa hebben nu al zeker een jaar te maken met uitzonderlijk hoge temperaturen. Het einde van de warme periode is voorlopig nog niet in zicht. De seizoensverwachtingen van het Europees Centrum gaan mede op basis van de milde voorgeschiedenis uit van een voortzetting van het warme weer en een warme lente.
Uitgebreide overzichten onder verder lezen
De uitgebreide klimatologische overzichten van de afgelopen winter (recordzacht, zeer nat en vrij somber) en van februari (zeer zacht, nat en somber) vindt u onder verder lezen.
Daar vindt u ook een bijdrage van klimaatonderzoeker Geert Jan van Oldenborgh die uitvoerig stilstaat bij het warmterecord en zich afvraagt hoe dit kon gebeuren. In onze rubriek Nader verklaard vindt u enkele bijdragen over zachte winters door de eeuwen heen en de stortvloed aan warmterecords van de laatste tijd.
©KNMI
Every cloud has a silver lining
Alweer een warmterecord
28.02.07 09:51
Vandaag sluiten we deze gedenkwaardige winter af volgens de meteorologische seizoensindeling. We kunnen zelfs spreken van een legendarische winter, te vergelijken met bijvoorbeeld de ijskoude winter van 1947. Beide zijn immers zeer extreem. Alleen het karakter is volstrekt tegengesteld.
Een karakteristiek beeld dat past bij deze winter. Krokussen.
De huidige winter is bij uitstek de zachtste winter sinds tenminste het begin der metingen, in het jaar 1706. Het record stond op 6.0 graden, genoteerd in de zachte winter van 1989/1990. Daar komen we nu met dik 6.5 en mogelijk afgerond 6.6 royaal overheen. Het zoveelste warmterecord in een kort tijdsbestek. De hausse begon met de recordwarme zomermaand juli. Toen volgde de recordzachte herfst, met daarin het warmste september ooit. En nu dus deze merkwaardige winter, met bovendien de zachtste januari in tenminste 300 jaar. Februari schrijft overigens geen geschiedenis. Het maandgemiddelde komt uit op 6 graden. Het record staat op 7.6, daterend uit 1990. Daar blijven we mijlenver uit de buurt. Met 6 graden is de maand overigens wel zeer zacht, mogelijk goed voor een zevende plaats in het klassement vanaf 1901.
Opmerkelijk is ook het aantal zeer zachte dagen in deze winter. In totaal steeg het kwik in De Bilt op 38 dagen tot tenminste 10 graden. Ofwel, op ruim 40 procent van de winterdagen wat het boterzacht. In de extreem zachte winter van 1990 steeg het kwik in De Bilt op 36 graden tot 10 graden of hoger. Toen deed februari de belangrijkste duit in het zakje. In deze winter zijn de zeer zachte dagen netjes over de drie wintermaanden verdeeld.
Goed gevulde radarschermen, passend bij de sterke westcirculatie.
In De Bilt kwam het in 12 nachten tot een (bescheiden) vorst. In de vorige recordhouder (1990) vroor het in totaal in 14 nachten. Er was in deze winter in totaal sprake van 1 sneeuwsituatie. Op 8 februari heeft het landelijk gesneeuwd en kwam er ook een sneeuwdek tot stand. Maar op de ochtend van de 8e lag er nog niets, en op de ochtend van de 9e was in De Bilt vrijwel alles alweer verdwenen. Dus vanwege het gebruik van het ijkpunt op de ochtend om 7 uur lokale tijd, komt deze winter in die zin zonder een sneeuwdek in de klimaatboeken.
Tenslotte gaan we nog even op zoek naar de vorstgrens. Op basis van modelgegevens zien we op bijgevoegd kaartje de positie van de vorstgrens op deze ochtend. Daarin zien we dat de vorstgrens voor de Noorse kust zijn meest noordelijke positie kiest. Veel zuidelijker zien we de vorstgrens terug boven het vaste land van Centraal Azie. Ook in Noord Amerika is de winter nog prominent aanwezig. De vorstgrens loopt er ruwweg op dezelfde breedtegraad als Spanje of Griekenland.
De vorstgrens deze ochtend, zoals deze bij benadering loopt op het Noordelijk Halfrond.
Dat de vorstgrens juist ter hoogte van Europa zo noordelijk ligt, heeft alles te maken met de overheersende west- tot zuidwestenwinden over de Atlantische Oceaan. Daardoor kan relatief middel oceaanlucht gemakkelijk een flinke progressie boeken naar het noorden en noordoosten. Onze milde winters hebben dan ook alles te maken met de overheersende windrichting uit het zuidwesten en de ligging van de enorme plas water ten westen van Europa. Een oostenwind kan dit patroon doorbreken. Maar nu de westcirculatie dit seizoen heer en meester blijkt te zijn, krijgt de winter echt geen schijn van kans. Bijkomend gevolg van de dominantie van de westcirculatie is tevens, dat deze winter zeer nat en bovendien nogal somber verloopt.
©weer.nl
28.02.07 09:51
Vandaag sluiten we deze gedenkwaardige winter af volgens de meteorologische seizoensindeling. We kunnen zelfs spreken van een legendarische winter, te vergelijken met bijvoorbeeld de ijskoude winter van 1947. Beide zijn immers zeer extreem. Alleen het karakter is volstrekt tegengesteld.
Een karakteristiek beeld dat past bij deze winter. Krokussen.
De huidige winter is bij uitstek de zachtste winter sinds tenminste het begin der metingen, in het jaar 1706. Het record stond op 6.0 graden, genoteerd in de zachte winter van 1989/1990. Daar komen we nu met dik 6.5 en mogelijk afgerond 6.6 royaal overheen. Het zoveelste warmterecord in een kort tijdsbestek. De hausse begon met de recordwarme zomermaand juli. Toen volgde de recordzachte herfst, met daarin het warmste september ooit. En nu dus deze merkwaardige winter, met bovendien de zachtste januari in tenminste 300 jaar. Februari schrijft overigens geen geschiedenis. Het maandgemiddelde komt uit op 6 graden. Het record staat op 7.6, daterend uit 1990. Daar blijven we mijlenver uit de buurt. Met 6 graden is de maand overigens wel zeer zacht, mogelijk goed voor een zevende plaats in het klassement vanaf 1901.
Opmerkelijk is ook het aantal zeer zachte dagen in deze winter. In totaal steeg het kwik in De Bilt op 38 dagen tot tenminste 10 graden. Ofwel, op ruim 40 procent van de winterdagen wat het boterzacht. In de extreem zachte winter van 1990 steeg het kwik in De Bilt op 36 graden tot 10 graden of hoger. Toen deed februari de belangrijkste duit in het zakje. In deze winter zijn de zeer zachte dagen netjes over de drie wintermaanden verdeeld.
Goed gevulde radarschermen, passend bij de sterke westcirculatie.
In De Bilt kwam het in 12 nachten tot een (bescheiden) vorst. In de vorige recordhouder (1990) vroor het in totaal in 14 nachten. Er was in deze winter in totaal sprake van 1 sneeuwsituatie. Op 8 februari heeft het landelijk gesneeuwd en kwam er ook een sneeuwdek tot stand. Maar op de ochtend van de 8e lag er nog niets, en op de ochtend van de 9e was in De Bilt vrijwel alles alweer verdwenen. Dus vanwege het gebruik van het ijkpunt op de ochtend om 7 uur lokale tijd, komt deze winter in die zin zonder een sneeuwdek in de klimaatboeken.
Tenslotte gaan we nog even op zoek naar de vorstgrens. Op basis van modelgegevens zien we op bijgevoegd kaartje de positie van de vorstgrens op deze ochtend. Daarin zien we dat de vorstgrens voor de Noorse kust zijn meest noordelijke positie kiest. Veel zuidelijker zien we de vorstgrens terug boven het vaste land van Centraal Azie. Ook in Noord Amerika is de winter nog prominent aanwezig. De vorstgrens loopt er ruwweg op dezelfde breedtegraad als Spanje of Griekenland.
De vorstgrens deze ochtend, zoals deze bij benadering loopt op het Noordelijk Halfrond.
Dat de vorstgrens juist ter hoogte van Europa zo noordelijk ligt, heeft alles te maken met de overheersende west- tot zuidwestenwinden over de Atlantische Oceaan. Daardoor kan relatief middel oceaanlucht gemakkelijk een flinke progressie boeken naar het noorden en noordoosten. Onze milde winters hebben dan ook alles te maken met de overheersende windrichting uit het zuidwesten en de ligging van de enorme plas water ten westen van Europa. Een oostenwind kan dit patroon doorbreken. Maar nu de westcirculatie dit seizoen heer en meester blijkt te zijn, krijgt de winter echt geen schijn van kans. Bijkomend gevolg van de dominantie van de westcirculatie is tevens, dat deze winter zeer nat en bovendien nogal somber verloopt.
©weer.nl
Every cloud has a silver lining
Zachte februari en recordzachte winter in België
De voorbije maand februari gaat met een gemiddelde temperatuur van 6,8 graden als zeer zacht de geschiedenis in. Het record staat nog steeds op naam van 1990 toen het gemiddelde 7,9 graden bedroeg. Februari 2007 komt nu op een gedeelde 4de plaats, samen met 1995 sinds het begin van de waarnemingen in 1833 begonnen. De gem. max. temperatuur bedroeg 9,6 graden (normaal 6,2 graden) en de gem. min. temperatuur 3,7 graden (normaal 0,3 graden).
Voor de derde wintermaand op rij was het zeer somber al was de derde wintermaand wel de zonnigste van de drie met 49 uren (normaal 73 uren). December had 40 uren op de teller en januari slechts 35 uren waarmee het totaal voor deze winter op slechts 124 uitkomt tegen 168 uren normaal.
Met 95,4 liter regen in 18 dagen was de laatste wintermaand ook uitzonderlijk nat. Normaal valt er zo'n 52,9 liter in 16 dagen.
De gemiddelde luchtdruk bedroeg 1009,8 hPa tegen 1016,8 normaal. De relatieve vochtigheid was met 86 % bijna normaal (84 %) en de overheersende windrichting was SW.
Met een derde zachte wintermaand op rij waarvan januari recordzacht was zal het geen verbazing wekken dat de winter van 2007 de zachtste ooit is geworden. Het vorige record stond op naam van 1990 met een gem. temp. van 6,1 graden. Deze winter behaalde een gemiddelde van 6,6 graden. December was de minst zachte wintermaand van de drie met 5,9 graden en januari de zachtste met 7,2 graden en februari had zoals eerder vermeld 6,8 graden gemiddeld.
Met 270,7 liter in 62 dagen was de voorbije winter in zijn geheel zeer nat en alle drie de maanden hadden een vergelijkbaar neerslagtotaal: dec. 93,0 liter, jan. 82,3 liter en feb. dus 95,4 liter. Normaal valt er zo'n 186,8 liter regen in 55 dagen.
©vwkweb.nl
De voorbije maand februari gaat met een gemiddelde temperatuur van 6,8 graden als zeer zacht de geschiedenis in. Het record staat nog steeds op naam van 1990 toen het gemiddelde 7,9 graden bedroeg. Februari 2007 komt nu op een gedeelde 4de plaats, samen met 1995 sinds het begin van de waarnemingen in 1833 begonnen. De gem. max. temperatuur bedroeg 9,6 graden (normaal 6,2 graden) en de gem. min. temperatuur 3,7 graden (normaal 0,3 graden).
Voor de derde wintermaand op rij was het zeer somber al was de derde wintermaand wel de zonnigste van de drie met 49 uren (normaal 73 uren). December had 40 uren op de teller en januari slechts 35 uren waarmee het totaal voor deze winter op slechts 124 uitkomt tegen 168 uren normaal.
Met 95,4 liter regen in 18 dagen was de laatste wintermaand ook uitzonderlijk nat. Normaal valt er zo'n 52,9 liter in 16 dagen.
De gemiddelde luchtdruk bedroeg 1009,8 hPa tegen 1016,8 normaal. De relatieve vochtigheid was met 86 % bijna normaal (84 %) en de overheersende windrichting was SW.
Met een derde zachte wintermaand op rij waarvan januari recordzacht was zal het geen verbazing wekken dat de winter van 2007 de zachtste ooit is geworden. Het vorige record stond op naam van 1990 met een gem. temp. van 6,1 graden. Deze winter behaalde een gemiddelde van 6,6 graden. December was de minst zachte wintermaand van de drie met 5,9 graden en januari de zachtste met 7,2 graden en februari had zoals eerder vermeld 6,8 graden gemiddeld.
Met 270,7 liter in 62 dagen was de voorbije winter in zijn geheel zeer nat en alle drie de maanden hadden een vergelijkbaar neerslagtotaal: dec. 93,0 liter, jan. 82,3 liter en feb. dus 95,4 liter. Normaal valt er zo'n 186,8 liter regen in 55 dagen.
©vwkweb.nl
Every cloud has a silver lining
