Terwijl een groot deel van het land zich wentelt in de maartzon, was het vanochtend al de zoveelste dag op rij met hardnekkige wolkenvelden voor een aantal regio’s in het noorden. Waarnemer Fred Klok van Texel meldde dat ze daar al de negende zonloze dag op rij beleven…. Weersverschillen; waar een klein land groot in kan zijn.
Vorige week maandag, 21 februari, was het in nagenoeg het hele land nog zonnig. De zuidelijke provincies hadden wel wolkenvelden, verder waren de luchten helder. De stevige oostenwind maakte het ijzig waardoor de gevoelstemperaturen overal aanhoudend onder het vriespunt vertoefden. In het noordoosten bleef ook de thermometerwaarde onder nul, elders gingen we naar 1 tot 3 graden in de plus. Ook de dag erna, dinsdag de 22e, konden we ons hart ophalen aan zonneschijn, maar arriveerde er later wel sluierbewolking vanuit het westen. En toen raakt het bewolkt Vorige week woensdag was er alleen in het binnenland nog een heel waterig zonnetje te halen, meer niet, met later vanaf zee regen en sneeuw. Dat werd nog een witte wereld her en der. Donderdag en vrijdag waren vervolgens grijze, motregenachtige dagen waarbij iedereen alweer snakte naar opklaringen. Daar moesten we echter nog wel een tijdje op wachten. Het afgelopen weekeinde veroorzaakte een klein lagedrukgebied een uitermate regenrijke episode met in de westelijke helft van het land lokaal meer dan 40 millimeter neerslag. En met her en der ook sneeuw, leidend tot een drablaagje. Begin deze week schoof de regen naar Duitsland weg en hielden we voornamelijk laaghangende bewolking en mist over. Beide verdwenen in de loop van dinsdag en gedurende de nacht naar woensdag. Althans, voor het overgrote deel. Want ja, boven het noorden bleven wolkenvelden steken. De veroorzaker; de windrichting.
Een foto van donderdagochtend om 09.15 uur in Zandvoort. Het begon daar bewolkt, maar de bewolking schoof daar noordwaarts weg. Foto: Gerard Boukes.
Windrichting essentieel
Soms komen de zaken heel precies. Zoals ook gisteren en vandaag. Met een totaal heldere lucht boven Duitsland zou een exacte oostenwind overal in ons land hebben geleid tot zonneschijn. Maar, de wind is niet precies oostelijk, die schommelt de afgelopen twee etmalen tussen noord en oost.
Woensdag
De bewolking trok in de in de nacht naar woensdag grotendeels tot boven de Noordzee, maar in de noordelijke provincies was dat proces wat trager. Het zorgde ervoor dat tijdens de ochtend nog een grijze wolkendeken lag over Noord-Holland, Friesland, Groningen, Drenthe en Flevoland. Maar, de wind waaide ‘precies goed’ om het grootste deel van het noorden geleidelijk zonnig te maken. De bries waaide namelijk uit oost tot noordoost, waardoor de droge lucht uit Duitsland meer ruimte kreeg en de vochtige wolkenlucht zo goed als overal tot boven zee werd teruggeduwd. Pech hadden de Waddeneilanden en de noordwestelijke regio’s van Friesland. Daar bleef die bewolking slepen en konden Texel en Vlieland hun achtste zonloze dag op rij noteren.
Gisteren, woensdag, waaide er een wind die vrijwel uit oost tot noordoost kwam. Dit zijn de observaties van 10.00 uur, met windpijlen die een oosten- tot noordoostenwind aangeven. De donkere gesloten rondjes geven plekken met totaal bewolkte condities weer, de open gele rondjes staan voor helder.
Dit is de kaart van woensdagmiddag 15.00 uur. Op de meeste plekken in het noorden zijn de rondjes open of deels open geworden; brede opklaringen. De oostelijke wind heeft de bewolking grotendeels weggeschoven Helaas voor de Wadden en Noordwest-Friesland arriveerde de zon daar niet.
Vandaag, donderdag
Afgelopen nacht waaide de lichte bries uit richtingen tussen oostnoordoost en noordoost. De oostelijke component was overwegend overheersend en toch breidden bewolking en mist zich weer over een groter areaal uit. Afkoeling, waardoor vocht beschikbaar komt en gemakkelijk mist en nevel gevormd worden, was daar debet aan. Zodoende was het tijdens de vroege ochtenduren van vandaag ten noorden van de lijn Den-Haag – Twente bewolkt, nevelig en mistig. Ondertussen was de noordcomponent van de wind aanzienlijker geworden en waaide de wind meer uit noordoost dan uit oost tot noordoost. Dat lijkt een klein verschil, maar het veroorzaakt wel een totaal ander weerbeeld. Het betekent dat de windstroming ongeveer parallel ligt aan het wolkenpakket en er geen drogere luchtsoort vanuit Duitsland wordt aangevoerd. Het enige dat dan nog een beetje een rol speelt, is de uitdroging van de lucht aan de randen van de bewolkingszone. Zodoende werd de bewolkingszone in de loop van de dag toch nog wat noordelijker gedrukt. Zeg maar, door het ‘aanvreten’ van de randen door de zon. Rond het middaguur was de grens tussen bewolkt en onbewolkt opgeschoven tot Alkmaar – Assen. En gaandeweg de middag kan er nog wel iets van die bewolking worden afgegeten.
Donderdagochtend; de bewolking is wedergekeerd. De wind is meer noordoost dan oost tot noordoost. De zuidrand van de bewolking werd in de loop van de dag steeds meer 'aangegeten'.
Het satellietbeeld van vandaag, donderdagochtend. Ten noorden van Nederland is een grote west-oost zone met bewolking te zien. Boven de noordelijke provincies is ook de laaghangende stratus zichtbaar. Een groot deel van West-Europa zit in de zon. De blauwe gloed in Polen toont sneeuw.
Met een noordoostenwind, die naar verwachting het komend etmaal stand houdt, en vervolgens tijdelijk noord wordt, krijg je al wel een idee wat er vanavond staat te gebeuren met de bewolking; uitbreiding zuidwaarts. Want daar waar overdag de al op kracht komende zon een deel van de bewolking weet weg te branden, koelt het vanavond weer af, wordt de lucht vochtiger en schuift het waarschijnlijk weer dicht met bewolking en mist tot ongeveer de lijn Den-Haag – Twente.
Morgen, vrijdag
Dezelfde weerelementen, zoninstraling en wind, zullen ook morgen hun invloeden laten gelden. De bewolkingsgrens schuift in de loop van de dag weer geleidelijk noordwaarts en de noordelijks regio’s zouden zomaar nóg een bewolkte dag kunnen noteren.
Bronnen: Meteo Consult, Meteosat