CO2 borrelt omhoog uit vulkaanmeren

Koolstofdioxidegas dat ontsnapt uit vulkanische meren kan levensgevaarlijk zijn voor mens en dier zo bleek in de jaren tachtig in Kameroen. Voor het eerst is er nu een schatting hoeveel CO2 vulkanische meren nu eigenlijk uitstoten globaal gezien.



Kouder
Het kan er kouder door worden op aarde. Een enorme uitbarsting van een vulkaan spuwt namelijk grote hoeveelheden aerosolen uit die het tijdelijk kouder maken op onze planeet. Zoals bijvoorbeeld bij de uitbarsting van de Pinatubo in 1991. Vulkanen zorgen echter ook voor uitstoot van het broeikasgas CO2. Tot nu toe werd aangenomen dat het ging om 300 miljoen ton (Mt) aan CO2 per jaar. Hoeveel CO2 nu eigenlijk uit de meren bij/op vulkanen kwamen was onduidelijk. Nieuw onderzoek laat zien dat het naar schatting gaat om 117 Mt op jaarbasis.

Ontstaan meer
Vulkanische meren ontstaan op drie manieren. Door een enorme explosie kan een krater ontstaan die zich langzaam maar zeker vult met regenwater (bijvoorbeeld bij de Pinatubo). Soms storten vulkanen letterlijk in nadat de magmakamer geleegd is. De gevormde caldera vult dan ook op met water. Ten derde zorgen sommige uitbarstingen voor blokkade van bijvoorbeeld een rivier waardoor een meer ontstaat. Wetenschappers onder leiding van de Spanjaard Nemesio Pérez (ITER) onderzochten 24 vulkanische meren verspreid over de hele wereld op hun uitstoot van CO2: van Kameroen tot Duitsland en van Nicaragua tot Japan. In deze meren varieert de zuurgraad, wat samenhangt met het aantal H+ ionen in het water. Hoe meer van deze ioen, hoe zuurder het meer. Uit het onderzoek blijkt dat relatief zure meren verhoudingsgewijs voor veel CO2 uitstoot zorgen. Het naar boven borrelende CO2 wordt hier niet snel door het water opgenomen in tegenstelling tot meer neutrale/basische meren.

Globaal
Belangrijker resultaat van de studie is de totale CO2 uitstoot van vulkanische meren op aarde. Op basis van die 24 meren schatten de onderzoekers de uitstoot op 117 Mt per jaar. Dit is voor het eerst dat zo’n schatting gedaan is. Maar wat betekent die 117 Mt nu eigenlijk? Het is een zesde van de CO2 uitstoot door vulkanen direct in de atmosfeer. De uitstoot is ook maar een klein deel van de totale uitstoot van CO2 veroorzaakt door de mens: met 29 miljard ton per jaar, valt de 117 miljoen ton wat in het niet. Toch zijn de resultaten belangrijk voor een preciezere schatting voor de totale CO2 uitstoot op jaarbasis.

Sterfte
Het lage gemiddelde uitstoot vertelt ook niets over individuele meren. Heuse rampen traden in het verleden op toen grote hoeveelheden CO2 uit de meren Monoun (1984) en Nyos (1986) in Kameroen ontsnapten. Verstikkingen van mens en vee waren het gevolg.



Het monitoren van deze meren is en blijft daarom van groot belang.

_{Bron: Kennislink.nl} | Gewijzigd: 24 april 2017, 12:35 uur, door Joyce.s