Kleuren uit de lucht
Kleuren uit de lucht
Een groen goedje werd eerder deze maand aangetroffen op veel autodaken in het zuiden en midden van het land. Berichten van verbaasde autobezitters kwamen onder andere uit Brabant, maar ook plaatsen als Houten, Gouda en Wageningen in respectievelijk Utrecht, Zuid-Holland en Gelderland. Wat de groene stof was, werd snel duidelijk. Dat geldt in iets mindere mate voor maandenlange rode regen die 10 jaar geleden voorkwam in het westen van India. Aan de gekleurde neerslag kleeft nog steeds een zweem van mysterie. Dat heeft vooral te maken met de in de wetenschap controversieel bevonden conclusies van een onderzoek aan een Indiase universiteit.
‘Gewoon’: de natuur
Toen zaterdag 15 januari de eerste berichten binnenkwamen over een ‘vreemd groen goedje’ in Brabant en even later ook uit onder meer het midden van het land, krabden de aanwezige meteorologen hier op de weerkamer in Wageningen achter hun oren. De dag erna al werd de oorsprong van het ‘mysterieuze’ goedje duidelijk: het ging om stuifmeel. ‘Gewoon’ de natuur dus.
Een groene laag stuifmeel is zichtbaar op deze auto in Wageningen op 17 januari. Foto: M. Batterink.
Rode regen in India in 2001
Iets minder eenduidig zijn de verklaringen voor de rode regen die nu alweer 10 jaar geleden viel in het westen van India. Dat ligt vooral aan de controversiële onderzoeksconclusies van een natuurkundige aan de Mahatma Ghandi University in de Indiase regio Kottayam. Het begon allemaal met rozerode regenbuien op één van de laatste dagen van juli 2001 in enkele dorpen in de zuidelijke districten Kottayam en Indukki van de staat Kerala. Binnen een week daarna kwamen vergelijkbare meldingen uit acht andere districten. Over buien met groene, gele, bruine en zelfs zwarte regen. Uiteindelijk duurde de periode waarin soms gekleurde regen viel in totaal twee maanden. Daarbij had de kleur rood de boventoon.
Stof
Uiteraard begon het direct ook te regenen met mogelijke verklaringen voor het bijzondere verschijnsel. Eén van de meest voor de hand liggende daarvan is opgewaaid stof uit de woestijnen van het Midden-Oosten. Het stof kan met wind op grote hoogte via de Arabische zee naar India geblazen zijn om daar vervolgens in de kustregio’s aan de westzijde van de bergketens uit te regenen. Ook verkleuring door stuifmeel werd genoemd als optie.
Buitenaards materiaal?
Onder wetenschappers zeker niet (!) breed gedragen, maar wel nog een stuk spannender is de conclusie van een natuurkundige van de Mahatma Ghandi University in Kottayam. Alweer in 2006 stelde Godfrey Louis dat uit zijn laboratoriumonderzoek bleek dat het zeker géén stof uit de woestijn was dat in het rode regenwater zat. Nee, het zou gaan om bacterieachtig materiaal dat door een passerende komeet de atmosfeer van de aarde was ingebracht. Buitenaards gekleurde regen dus.
Tijdens de zomermoesson (juni tot en met september) staan er forse zuidwesten- tot westenwinden van boven de hoorn van Afrika richting het westen van India. Met regelmaat wordt woestijnstof daarin meegevoerd.
Vergezocht
Diverse argumenten bracht Louis naar voren. Ten eerste had hij geen DNA gevonden, maar wel stoffen die overeenkomen met biologisch materiaal. Iets dat in de vorm van buitenaards gruis van kometen als meteorieten de dampkring in zou kunnen komen. Ook was enkele uren voorafgaand aan de eerste meldingen van de gekleurde regen een schokgolf gehoord die huizen deed schudden. Een grote meteoriet kan een dergelijk geluidseffect met zich mee brengen. Echter, door de meeste wetenschappers wordt deze verklaring als te vergezocht beschouwd.
Zomermoesson
Bovendien gaf Louis in 2006 aan dat het geen woestijnstof uit het Midden-Oosten kon zijn geweest, omdat dit verschijnsel dan niet twee maanden lang had kunnen voorkomen. Dit laatste lijkt, op zichzelf staand, een weinig sterk argument. Tijdens de zomermoesson waaien er van boven Somalië over de Arabische Zee naar het westen van India namelijk juist aanhoudende forse winden uit het zuidwesten tot westen. Daarbij wordt met regelmaat woestijnstof van boven Ethiopië en Somalië op grote hoogte in de richting van India geblazen.
Uitzonderlijk maar niet uniek
De vraag is dan alleen, waarom komt gekleurde regen dan niet veel vaker voor? Wellicht ligt de oorzaak juist weer aan de andere kant van de Arabische zee. Als allerlei factoren in de natuur samenvallen, kunnen er soms uitzonderlijke dingen gebeuren, die anders niet voor mogelijk worden gehouden. Het blijft de natuur, vaak begrijpbaar, soms ongrijpbaar.
Wereldwijd bezien was de gekleurde regen in India in 2001 in ieder geval niet uniek. Op diverse andere plekken in de wereld is een dergelijk fenomeen in het verleden waargenomen.
Bronnen: Meteo Consult, BBC: bbc.co.uk, Newscientist.com, The Guardian: guardian.co.uk/science
Een groen goedje werd eerder deze maand aangetroffen op veel autodaken in het zuiden en midden van het land. Berichten van verbaasde autobezitters kwamen onder andere uit Brabant, maar ook plaatsen als Houten, Gouda en Wageningen in respectievelijk Utrecht, Zuid-Holland en Gelderland. Wat de groene stof was, werd snel duidelijk. Dat geldt in iets mindere mate voor maandenlange rode regen die 10 jaar geleden voorkwam in het westen van India. Aan de gekleurde neerslag kleeft nog steeds een zweem van mysterie. Dat heeft vooral te maken met de in de wetenschap controversieel bevonden conclusies van een onderzoek aan een Indiase universiteit.
‘Gewoon’: de natuur
Toen zaterdag 15 januari de eerste berichten binnenkwamen over een ‘vreemd groen goedje’ in Brabant en even later ook uit onder meer het midden van het land, krabden de aanwezige meteorologen hier op de weerkamer in Wageningen achter hun oren. De dag erna al werd de oorsprong van het ‘mysterieuze’ goedje duidelijk: het ging om stuifmeel. ‘Gewoon’ de natuur dus.
Een groene laag stuifmeel is zichtbaar op deze auto in Wageningen op 17 januari. Foto: M. Batterink.
Rode regen in India in 2001
Iets minder eenduidig zijn de verklaringen voor de rode regen die nu alweer 10 jaar geleden viel in het westen van India. Dat ligt vooral aan de controversiële onderzoeksconclusies van een natuurkundige aan de Mahatma Ghandi University in de Indiase regio Kottayam. Het begon allemaal met rozerode regenbuien op één van de laatste dagen van juli 2001 in enkele dorpen in de zuidelijke districten Kottayam en Indukki van de staat Kerala. Binnen een week daarna kwamen vergelijkbare meldingen uit acht andere districten. Over buien met groene, gele, bruine en zelfs zwarte regen. Uiteindelijk duurde de periode waarin soms gekleurde regen viel in totaal twee maanden. Daarbij had de kleur rood de boventoon.
Stof
Uiteraard begon het direct ook te regenen met mogelijke verklaringen voor het bijzondere verschijnsel. Eén van de meest voor de hand liggende daarvan is opgewaaid stof uit de woestijnen van het Midden-Oosten. Het stof kan met wind op grote hoogte via de Arabische zee naar India geblazen zijn om daar vervolgens in de kustregio’s aan de westzijde van de bergketens uit te regenen. Ook verkleuring door stuifmeel werd genoemd als optie.
Buitenaards materiaal?
Onder wetenschappers zeker niet (!) breed gedragen, maar wel nog een stuk spannender is de conclusie van een natuurkundige van de Mahatma Ghandi University in Kottayam. Alweer in 2006 stelde Godfrey Louis dat uit zijn laboratoriumonderzoek bleek dat het zeker géén stof uit de woestijn was dat in het rode regenwater zat. Nee, het zou gaan om bacterieachtig materiaal dat door een passerende komeet de atmosfeer van de aarde was ingebracht. Buitenaards gekleurde regen dus.
Tijdens de zomermoesson (juni tot en met september) staan er forse zuidwesten- tot westenwinden van boven de hoorn van Afrika richting het westen van India. Met regelmaat wordt woestijnstof daarin meegevoerd.
Vergezocht
Diverse argumenten bracht Louis naar voren. Ten eerste had hij geen DNA gevonden, maar wel stoffen die overeenkomen met biologisch materiaal. Iets dat in de vorm van buitenaards gruis van kometen als meteorieten de dampkring in zou kunnen komen. Ook was enkele uren voorafgaand aan de eerste meldingen van de gekleurde regen een schokgolf gehoord die huizen deed schudden. Een grote meteoriet kan een dergelijk geluidseffect met zich mee brengen. Echter, door de meeste wetenschappers wordt deze verklaring als te vergezocht beschouwd.
Zomermoesson
Bovendien gaf Louis in 2006 aan dat het geen woestijnstof uit het Midden-Oosten kon zijn geweest, omdat dit verschijnsel dan niet twee maanden lang had kunnen voorkomen. Dit laatste lijkt, op zichzelf staand, een weinig sterk argument. Tijdens de zomermoesson waaien er van boven Somalië over de Arabische Zee naar het westen van India namelijk juist aanhoudende forse winden uit het zuidwesten tot westen. Daarbij wordt met regelmaat woestijnstof van boven Ethiopië en Somalië op grote hoogte in de richting van India geblazen.
Uitzonderlijk maar niet uniek
De vraag is dan alleen, waarom komt gekleurde regen dan niet veel vaker voor? Wellicht ligt de oorzaak juist weer aan de andere kant van de Arabische zee. Als allerlei factoren in de natuur samenvallen, kunnen er soms uitzonderlijke dingen gebeuren, die anders niet voor mogelijk worden gehouden. Het blijft de natuur, vaak begrijpbaar, soms ongrijpbaar.
Wereldwijd bezien was de gekleurde regen in India in 2001 in ieder geval niet uniek. Op diverse andere plekken in de wereld is een dergelijk fenomeen in het verleden waargenomen.
Bronnen: Meteo Consult, BBC: bbc.co.uk, Newscientist.com, The Guardian: guardian.co.uk/science
