Hoe meer richting de Noordpool, des te vaker het voorkomt. Ook ongeveer 40 procent van de Nederlanders schijnt er in min of meerdere mate last van te hebben. De winterdip, ook wel genoemd winterdepressie of herfstblues. Engelstalige wetenschappers spreken over Seasonal Affective Disorder Syndrome (SADS). Het betekent dat je tijdens de donkere maanden meer slaap nodig hebt, een grotere eetlust krijgt (vooral trek in koolhydraten), er concentratieverlies kan optreden en ook sombere gevoelens en lusteloosheid de kop kunnen opsteken. Voelt u zich aangesproken? Lees dan verder over zon, vitamine D en plekken om een dosis zonlicht op te doen.
Tijdens de wintermaanden is de zon vaak de grote afwezige. Mensen die daar gevoelig voor zijn, worden na verloop van maanden erg moe of somber en lusteloos. We hebben de zon nodig voor lijf en geest. Foto: Jelmer Jeuring.
De zon bevindt zich gemiddeld op zo’n 149.500.000 km afstand van de aarde. Precies ver genoeg om te voorkomen dat we verbranden en precies dichtbij genoeg om te voorkomen dat we bevriezen. Van de zonnestralen die de aarde bereiken, bestaat ongeveer 52 procent uit zichtbaar licht, 44% uit infrarode straling en 4% uit ultraviolette straling (UV-licht). Het infrarode licht wordt via de aarde (huizen, wegen, bomen, eigenlijk alles wat er aanwezig is) omgezet in warmtestraling en zorgt er zodoende voor dat de lucht overdag geleidelijk wordt opgewarmd. Het ultraviolette licht is nodig voor allerlei natuurlijke (chemische) processen op aarde. Bovendien lijkt UV-licht een cruciale rol te hebben gespeeld bij het ontstaan van leven.
Wat doet de zon met ons
En de zon is nog steeds een hoofdmotor van ons aardse bestaan. Ook puur voor ons eigen lichaam is zonlicht onontbeerlijk. UV-stralen zorgen er namelijk voor dat in de huid vitamine D wordt aangemaakt, een noodzakelijke voedingstof voor het opbouwen en onderhouden van je botten en gebit. Er zijn ook aanwijzingen dat vitamine D een rol speelt in de algehele weerstand. Bovendien lijkt het erop dat zonlicht voor de aanmaak van stemmingsverbeterende stoffen zorgt. Fervente zonaanbidders reppen daarbij ook van een ontstressende werking, betere sportprestaties en een gezondere huid.
De mitsen en maren omtrent zonlicht zijn natuurlijk ook bekend. We horen de laatste decennia met name veel over huidkanker door UV-straling. Echter, in ons winterseizoen is het best lastig om nog genoeg zonlicht op je huid te krijgen. Terwijl we dat wel graag willen. De opluchting afgelopen zondag, met temperaturen van 12 graden en voluit zonneschijn, was dan ook voelbaar. Veel mensen waren lekker buiten, ontdekten ineens de sneeuwklokjes in de tuin en maakten lekkere wandelingen. Op zo’n dag kom je als het ware even bij. De zon is dus zeer belangrijk. Zo belangrijk dat in 1903 de Deense bioloog Niels Ryberg Finsen de Nobelprijs voor de Geneeskunde kreeg voor zijn onderzoek dat aantoonde dat zonlicht gezond is. En waar kunnen we de komende dagen de zon te zien krijgen?
De hoeveelheid UV-straling vandaag. Onder het donkerblauwe tot zwarte gebied ligt Nederland. De zonkracht is bij ons voorlopig nog nul. Aan de zuidkusten van Europa is de zonkracht ongeveer 3.
Nederland en zon
In eigen land hebben we vandaag flink wat zonnige perioden mogen beleven. Morgen lijkt de lucht deels met bewolking dicht te schuiven en zijn het voornamelijk de noordelijke provincies waar de zon langdurig tevoorschijn komt. De dagen daarna zien er in ons land overwegend grijs en motregenachtig uit. En dat terwijl we onder invloed staan van een hogedrukgebied. Dit hogedrukgebied bevindt zich echter ten westen van ons en stuurt heel wat Noordzeevocht onze kant op. En dat kan zich onder een hogedrukuitloper makkelijk handhaven in de vorm van lage bewolking.
Alpen en zon
In het grootste deel van de Alpen scheen de zon de afgelopen dagen uitbundig. De wintersporters zaten er op zich niet op te wachten, want de temperaturen lagen zelfs boven 2 km hoogte afgelopen maandag rond de +5 graden…. Maar, wel een prima weertje om vitamine D aan te maken. Vandaag is dat niet het geval. In Zwitserland en Oostenrijk valt datgene waar ze zo lang op zaten te wachten: sneeuw. De komende dagen blijft er een noordoostelijke wind tegen de noordzijde van de Alpenkam aanwaaien die daar vrij veel bewolking tegenaan stuwt en bij tijden sneeuw. Wie vitamine D wil halen doet dat dus het beste in de Italiaanse en Franse Alpen.
In de Alpen was het de afgelopen dagen wel heel erg sappelen. Kijk maar op deze foto, genomen in de Zillertaler Alpen. Pas boven 1800/1900 meter hoogte ligt er sneeuw, die bovendien door de regen van het voorbije weekeinde sterk is aangetast en moeilijk door te skien is. Foto: Klaas Dros.
Zuid-Europa en zon
Middagtemperaturen van 20 graden of hoger zijn schaars in Europa. Buiten het continent was het op de Canarische eilanden gisteren en eergisteren wel warm, tussen 20 en 24 graden. Tot en met zondag zullen die waarden een stuk moeilijker bereikt worden, aangezien er een wat killere noordenwind opsteekt. Vanaf vrijdag valt er ook lokaal een bui. Als we weer terug het vasteland opgaan, is het de komende tijd vooral in Portugal, Spanje en in Zuidoost-Frankrijk prachtig zonnig weer. Daarbij stroomt er wel koudere lucht binnen en daalt de temperatuur een aantal graden. Morgen is het in Madrid nog zo’n 11 graden, zaterdag en zondag 6 of 7 graden. Ook aan de zuid- en oostkust loopt de mildheid deuken op. Met 9 tot 14 graden is het daar dit weekeinde wel weer gebeurd.
Bron: Meteo Consult
Onweersdagen: 0