De geschiedenis van schaatsen
In ons land wordt gewoon al duizenden jaren geschaatst!!
Het oerschaatsen tot aan de 16de eeuw
Schaatsen is afgeleid van de sneeuwschoen welke oorspronkelijk uit Noorwegen komt. In het begin gebruikte men lange
smalle stroken hout met rendierhuid om op te schaatsen (dit leek meer op ski's), eigenlijk waren deze "schaatsen" beter
geschikt voor sneeuw dan ijs. Voor het ijs gebruikte men op een gegeven moment rendierbeenderen en hier scheidden
de wegen van de ski en de schaats.
Schaatsen brak nu ook door in de 16de en 17de eeuwse kunst. Schilders zoals Rembrandt schilderden schaatsers in
een natuurlijke houding. En er zijn ook veel schilderijen en tekeningen bewaard gebleven uit die tijd waar het
winterlandschap en het schaatsen op afgebeeld werden. Dichters schreven ook over het schaatsen, dichters zoals
Vondel, Hooft en vooral Bredero.
18de eeuw - 19de eeuw
In de 18de eeuw kan men de oorsprong van de Elfstedentocht vinden. Deze werd toen echter heel anders gereden zoals nu (de moderne Elfstedentocht hebben wij te danken aan Pim Mulier). De schaats bleef tot ver in de 19de eeuw het snelste vervoermiddel in Nederland.
Er werden vele wedstrijden gereden en deze werden vaak georganiseerd door kasteleins die een taveerne of herberg
langs het water hadden. Zij kregen op wedstrijddagen een heleboel gasten en klanten en de zaken vaarden er zo wel bij.
Wat opviel was dat vrouwen en mannen op het ijs eigenlijk gelijk waren dit in tegenstelling tot de verhoudingen in de
wereld.
Vrouwenwedstrijden waren aan het begin van de 19de eeuw erg populair in Groningen en Friesland, hier
kwamen veel deelnemers en vooral ook toeschouwers op af.
In 1809 kwamen er protesten over de kleding van de vrouwen, die zou te veel laten zien en dit zou onbeheersbare driften van stedelingen kunnen veroorzaken,
(daar is helaas weinig over te vinden ), misschien heeft ze er wel zo uitgezien:
op het platteland waren ze immers wel wat gewend. Het bleek trouwens dat ze in Friesland zowie zo wel veel nuchterder en minder calvinistisch waren dan in Holland, want toen Aletta Jacobs (google deze naam en je zal niet snappen waarom)in Amsterdam wilde schaatsen werd ze door veel mensen raar aangekeken, maar er gingen nu wel meer vrouwen in Holland schaatsen.
In de 19de eeuw was het ook heel normaal dat er "voor spek en bonen" gereden werd. Dit moet heel letterlijk genomen
worden. Arme mensen reden voor levensmiddelen, brandstoffen of kledingstukken een wedstrijd. Deze wedstrijden
zorgden voor veel vermaak onder de toeschouwers. Als men bijvoorbeeld kijkt naar een deelnemerslijst van zo'n
wedstrijd in Leeuwaarden op 21 januari 1893 zijn er veel bejaarden en mensen met meer dan 10 kinderen die mee doen.
Later ging men ook beschaafdere wedstrijden rijden, waar jongeren voor armen en bejaarden reden (een soort
sponsorwedstrijd). Met de wedstrijden was ook veel prijzengeld te verdienen en vaak werden vooraf ook al afspraken
gemaakt tussen de schaatsers wie er die dag zou winnen. Dan werd de oprbengst gedeeld.
Met de opkomst van de moderne sport aan het einde van de 19de eeuw verschenen ook de zogenaamde elite-clubs die
zich afwendden van het volkse karakter van de schaatssport. In 1882 werd de Koninklijke Nederlandse Schaats Bond
opgericht en tien jaar later werd de Internationale Schaatsunie (op initiatief van Pim Mulier) opgericht.
De tegenstelling tussen de eliteclubs en de lokaleclubs bleef lang bestaan. Er zijn nu (1999) nog steeds lokale clubs die
niet aangesloten zijn bij de bond. Een van de grootste drempels om aansluiting te zoeken bij de bond is het opgeven van
de grote prijzengelden.
Samenvatting
De schaats is misschien een groter cultuuraspect dan de fiets in Nederland. "Op het ijs is alles gemeen, wie geen meid
heeft kiest er een". Alle klassen vallen weg op het ijs, zelfs op plaatsen waar op zondag's het zwembad dicht is is de
schaatsbaan vaak wel open.
De strijd tegen water, de voorwaarde voor het bestaan van Nederland, het water de eeuwige vijand van Nederland maar
als het water veranderd is in ijs is het minder gevaarlijk. Met het schaatsen viert Nederland een tijdelijke overwinning op
het water.
bron: www.google.nl
Het oerschaatsen tot aan de 16de eeuw
Schaatsen is afgeleid van de sneeuwschoen welke oorspronkelijk uit Noorwegen komt. In het begin gebruikte men lange
smalle stroken hout met rendierhuid om op te schaatsen (dit leek meer op ski's), eigenlijk waren deze "schaatsen" beter
geschikt voor sneeuw dan ijs. Voor het ijs gebruikte men op een gegeven moment rendierbeenderen en hier scheidden
de wegen van de ski en de schaats.
Schaatsen brak nu ook door in de 16de en 17de eeuwse kunst. Schilders zoals Rembrandt schilderden schaatsers in
een natuurlijke houding. En er zijn ook veel schilderijen en tekeningen bewaard gebleven uit die tijd waar het
winterlandschap en het schaatsen op afgebeeld werden. Dichters schreven ook over het schaatsen, dichters zoals
Vondel, Hooft en vooral Bredero.
18de eeuw - 19de eeuw
In de 18de eeuw kan men de oorsprong van de Elfstedentocht vinden. Deze werd toen echter heel anders gereden zoals nu (de moderne Elfstedentocht hebben wij te danken aan Pim Mulier). De schaats bleef tot ver in de 19de eeuw het snelste vervoermiddel in Nederland.
Er werden vele wedstrijden gereden en deze werden vaak georganiseerd door kasteleins die een taveerne of herberg
langs het water hadden. Zij kregen op wedstrijddagen een heleboel gasten en klanten en de zaken vaarden er zo wel bij.
Wat opviel was dat vrouwen en mannen op het ijs eigenlijk gelijk waren dit in tegenstelling tot de verhoudingen in de
wereld.
Vrouwenwedstrijden waren aan het begin van de 19de eeuw erg populair in Groningen en Friesland, hier
kwamen veel deelnemers en vooral ook toeschouwers op af.
In 1809 kwamen er protesten over de kleding van de vrouwen, die zou te veel laten zien en dit zou onbeheersbare driften van stedelingen kunnen veroorzaken,
(daar is helaas weinig over te vinden ), misschien heeft ze er wel zo uitgezien:
op het platteland waren ze immers wel wat gewend. Het bleek trouwens dat ze in Friesland zowie zo wel veel nuchterder en minder calvinistisch waren dan in Holland, want toen Aletta Jacobs (google deze naam en je zal niet snappen waarom)in Amsterdam wilde schaatsen werd ze door veel mensen raar aangekeken, maar er gingen nu wel meer vrouwen in Holland schaatsen.
In de 19de eeuw was het ook heel normaal dat er "voor spek en bonen" gereden werd. Dit moet heel letterlijk genomen
worden. Arme mensen reden voor levensmiddelen, brandstoffen of kledingstukken een wedstrijd. Deze wedstrijden
zorgden voor veel vermaak onder de toeschouwers. Als men bijvoorbeeld kijkt naar een deelnemerslijst van zo'n
wedstrijd in Leeuwaarden op 21 januari 1893 zijn er veel bejaarden en mensen met meer dan 10 kinderen die mee doen.
Later ging men ook beschaafdere wedstrijden rijden, waar jongeren voor armen en bejaarden reden (een soort
sponsorwedstrijd). Met de wedstrijden was ook veel prijzengeld te verdienen en vaak werden vooraf ook al afspraken
gemaakt tussen de schaatsers wie er die dag zou winnen. Dan werd de oprbengst gedeeld.
Met de opkomst van de moderne sport aan het einde van de 19de eeuw verschenen ook de zogenaamde elite-clubs die
zich afwendden van het volkse karakter van de schaatssport. In 1882 werd de Koninklijke Nederlandse Schaats Bond
opgericht en tien jaar later werd de Internationale Schaatsunie (op initiatief van Pim Mulier) opgericht.
De tegenstelling tussen de eliteclubs en de lokaleclubs bleef lang bestaan. Er zijn nu (1999) nog steeds lokale clubs die
niet aangesloten zijn bij de bond. Een van de grootste drempels om aansluiting te zoeken bij de bond is het opgeven van
de grote prijzengelden.
Samenvatting
De schaats is misschien een groter cultuuraspect dan de fiets in Nederland. "Op het ijs is alles gemeen, wie geen meid
heeft kiest er een". Alle klassen vallen weg op het ijs, zelfs op plaatsen waar op zondag's het zwembad dicht is is de
schaatsbaan vaak wel open.
De strijd tegen water, de voorwaarde voor het bestaan van Nederland, het water de eeuwige vijand van Nederland maar
als het water veranderd is in ijs is het minder gevaarlijk. Met het schaatsen viert Nederland een tijdelijke overwinning op
het water.
bron: www.google.nl
Winter 2014 - 2015 wordt horror?
