September was dit jaar aan de vrij koele kant met een gemiddelde temperatuur van 13,6 graden. Dat is 0,7 graden minder dan het langjarig gemiddelde. Ook was het natter met gemiddeld 90 millimeter neerslag tegenover 74 millimeter normaal. Dat heeft het KNMI donderdag gemeld.
Het KNMI registreerde in De Bilt zes warme dagen (20 graden of meer). Normaal gesproken zijn dat er tien. De hoogst gemeten temperatuur was 24,1 graden, gemeten op 23 september in Maastricht. Het koudst was het in de vroege ochtend van 29 september op de vliegbasis Twenthe. Daar was het 0,3 graad.
De meeste neerslag viel in september in de kustgebieden. Daar viel op sommige plaatsen 130 tot 140 millimeter. In het zuidoosten van het land was op sommige plekken slechts 50 millimeter neerslag. Op 14 september was het zeer onstuimig met een landelijk gemiddeld van 15 millimeter. In het noorden viel toen plaatselijk 30 millimeter neerslag. Dat was ook het geval op de avond van de 23e in het midden van het land.
De zon liet zich met 140 uren gemiddeld vier uur langer zien dan normaal. De zon scheen het meest in het zuidwesten van het land met lokaal 150 uur. In Eelde registreerde het KNMI het kleinste aantal zonuren (124 uur).
Bron: de Pers | Gewijzigd: 30 september 2010, 12:56 uur, door Marga
Op 1 september begon voor meteorologen het herfstseizoen en de eerste week verliep vrij zonnig, maar was wel aan de koele kant. Een gunstige start van de herfst, want na een niet al te denderende zomer was het gros van de Nederlanders nog wel even toe aan een paar stralen zonneschijn. Lang duurde deze vrij zonnige periode echter niet, want na die ruime week werd het geleidelijk wisselvalliger met daarbij middagtemperaturen rond of net iets boven het klimatologische gemiddelde voor de tweede decade van september. Op de overgang van de tweede en derde decade, de astrologische start van het herfstseizoen, was het wel weer een tijdje droog, maar de maand eindigde met koel en wisselvallig weer.
Ondanks het wisselende beeld van de eerste herfstmaand van 2010 scheen de zon wel zijn ‘normale’ aantal uren. Vooral in het zuiden van het land was er flink wat ruimte voor de zon. In de noordoosthoek was de zon het minst aanwezig en in diezelfde hoek van het land, met name in Groningen, werd ook de meeste neerslag gemeten. Waarnemer Henk Veldman uit het Groningse Ten Post ving over de hele maand september 87,5 millimeter in zijn regenmeter op, tegenover het normale gemiddelde van 74,9 millimeter voor deze plaats.
In het noordoosten viel veel neerslag. Zo veel dat veel boeren een slechte oogst zullen hebben. Jannes Wiersema maakte deze foto in het Groningse Roodeschool.
Nog veel natter was het in deze afgelopen septembermaand bij waarnemer Jannes Wiersema in het Groningse Roodeschool. Daar viel in de hele maand september 140,2 mm, terwijl ook in juli en augustus maandelijks rond 140 mm viel (resp. 137,4 mm in juli en 140,8 mm in augustus). Veel boeren in die hoek kampen dan ook met slechte oogsten dit jaar. In de herfstmaanden is het vrij gebruikelijk dat de meeste regen in de kustgebieden valt en dat was in de afgelopen maand ook het geval. Het zeewater is ten opzichte van het land nog iets warmer en boven zee ontstaan dan ook gemakkelijk buien die vooral de kustgebieden in trekken. Delen van Noord-Holland bevinden zich dan ook in de hoogste regionen wat de maandelijkse neerslagsommen betreft. Plaatselijk viel daar in de hele maand ook zo’n 130 tot 140 millimeter neerslag, zoals in Heiloo met 140,7 mm.
In het binnenland viel het ten opzichte van de kust mee met de neerslag, maar ook daar waren diverse plaatsen waar meer viel dan het normale langjarige gemiddelde. Eén van onze vaste waarnemers, Herman Dute uit het Gelderse plaatsje Borculo, meldde dat er in de maand september in totaal 87 millimeter viel en dat is iets meer dan het gemiddelde van 81 millimeter voor deze plaats. Ook in De Bilt viel met ongeveer 90 millimeter tegen 74 mm normaal meer dan normaal. In het zuidoosten van het land werd echter op enkele plekken niet meer dan 50 millimeter afgetapt.
Warme dagen
In het uiterste zuidoosten werd het landelijk gezien ook het warmst in september. Op de 23e werd het in het Limburgse Beek 24,1 graden. Bij waarneemster Liesbeth Raeven in Maastricht steeg het kwik in de thermometer die dag zelfs tot 25,2 graden. In De Bilt werd het op een zestal dagen warmer dan 20,0 graden – we spreken dan van een warme dag –, maar dit waren er 4 minder dan normaal in deze maand. Nergens in het land werd het op een officieel meetstation overigens 25,0 graden of meer, dus september 2010 gaat zonder zomerse dagen de boeken in. Het gehele maandgemiddelde lag op 13,6 graden tegen 14,2 graden normaal. In zijn geheel was september dus iets koeler dan het klimatologisch gemiddelde.
Wel zaten er een paar prachtige dagen tussen. Helga Kobben legde in de maand september deze strakblauwe lucht vast.
Zonuren
Het aandeel zon kwam in deze iets te koele maand echter iets ruimer uit ten opzichte van de norm. Landelijk gezien, scheen de zon 140 uur en dat is 4 uur meer dan de ‘normale’ 136 uur. Wel traden er grote verschillen op binnen het land. Zo scheen de zon in deze eerste herfstmaand in het noordoosten het minst vaak en was het in de zuidwesthoek van het land met ruim 150 zonuren het zonnigst.
Eerdere septembermaanden
In vergelijking tot de voorgaande septembermaanden was het dit jaar dus echt herfstachtig met meer neerslag dan normaal en iets lagere temperaturen ten opzichte van het langjarig gemiddelde. Vorig jaar was het zelfs zonnig, droog en vrij warm en in september 2006 was het zelfs recordwarm. Met een gemiddelde maandtemperatuur van 17,9 graden in De Bilt tegenover 14,2 graden normaal was het toen zelfs de warmste september in 300 jaar!
In vergelijking tot de voorgaande septembermaanden was het dit jaar op veel plaatsen de minst warme en natste maand sinds 2001. In 2008 lag de gemiddelde maandtemperatuur met 13,6 graden op hetzelfde niveau als dit jaar, toen was het echter nog iets natter. Wel werden in september 2008 een paar ‘zomerse dagen’ gemeten, dit in tegenstelling tot dit jaar. Begin oktober lijkt echter gunstiger te verlopen voor de warmteliefhebbers. Zondag en maandag wordt met een stevige zuidelijke wind warme lucht vanuit het noorden van Afrika in ons land aangevoerd. Door de snelheid van de wind heeft die warme lucht vrijwel geen tijd om onderweg af te koelen, waardoor het bij ons zondag 20 tot 23 graden wordt! Wilt u daarover meer weten? Bel dan eens met onze weerlijn (0900-9725, €0,55 p/m) en kies voor optie 2, het uitgebreide Nederlandse weerbericht.
Bronnen: Meteo Consult, KNMI, waarnemersnetwerk
September 2010 was landelijk gezien rond 0,5 graden te koud en duidelijk te nat in vergelijking met het langjarige gemiddelde. Vooral de wisselvallige fase in het begin van de maand, de betrekkelijk koele eerste en laatste dekade en het ontbreken van een stabiele mooiweer-fase, in de volksmond ook wel "oudewijvenzomer" genoemd, zorgte voor de negatieve temperatuurafwijking en het neerslagoverschot. September 2010 is daarmee na januari, februari, maart, mei en augustus de 6de te koude maand van het jaar, wat opmerkelijk is.
Bron: Weerdirect - Temperatuurafwijking van de maand september. Meestal lagen de temperaturen iets onder de langjarige gemiddelden van de maand.
Geen mooie nazomerperiode
De oorzaak voor de te koude maand is in de geblokkeerde stromingspatronen boven het noordelijk halfrond te vinden. Hierdoor zat de wind vaak in de oost- of noordhoek en voerde te koude lucht aan, zuidenwinden met zachte lucht waren daarentegen zeldzaam. In de tweede dekade van september waaide wind hoofdzakelijk uit het westen door actieve depressies, die ten noorden van ons de Noordzee overstaken. Hierdoor wakkerde de wind vooral op de 15de tot stormachtig aan en ook in het binnenland kwamen zware windstoten voor. Er volgde een korte nazomers warme periode met een zuiden- tot zuidoostenwind van de 20ste tot de 23ste, die de temperaturen in Limburg tot 24 graden deed oplopen, maar in de middag van de 23ste werd het warme weer alweer door onweersbuien verdreven en kwamen we achter de buien met een naar west draaiende wind in duidelijk koelere lucht terecht. Deze bepaalde ook in de laatste dagen van september met wisselvallig weer en een kille noorden- tot oostenwind ons weer waarbij de temperatuur soms midden op de dag amper boven de 10 graden uitkwam, in de nachten werd het bij opklaringen erg fris en hier en daar kwam het tot de eerste vorst aan de grond.
Bron: WeerDirect/W. v. Ooijen - Wisselvallig weer was troef in september. Dit leverde ondanks de regen soms ook mooie plaatjes op, zoals mooie regenbogen na de buien