Survival of the fittest…

Nog nooit zijn er in Nederland zoveel verschillende soorten paddenstoelen waargenomen als dit jaar. De explosie van paddenstoelen hebben we te danken aan de natte en warme zomer. Hoewel de eerste twee zomermaanden warm en droog verliepen, kwam er de laatste zomermaand heel veel neerslag naar beneden. Gemiddeld over Nederland viel 170 mm neerslag, tegen 62 mm normaal. Daarmee was augustus 2010 de op een na natste oogstmaand sinds 1906. Ondanks dat augustus niet alleen zeer nat maar ook aan de koele kant was, komt de zomer als geheel toch in het rijtje warmste zomers uit en wel op de tiende plaats met een gemiddelde temperatuur van 17.7 graden.


_{Op dit moment zijn in ons land 4000 soorten paddenstoelen te zien. Vandaag was het heerlijk weer om paddenstoelen te kijken. Foto:Ge Ensing}

Op dit moment zijn er niet alleen heel veel paddenstoelen te zien, de variatie is ook groter dan ooit en er komen nog steeds nieuwe soorten paddenstoelen bij. Op dit moment kunnen we in Nederland zo’n 4000 soorten paddenstoelen zien. Een van de nieuwkomers is de zeldzame inktviszwam, die op de Veluwe bij Ermelo is waargenomen. De zwam telt vijf, knalrood gekleurde tentakels die in verschillende richtingen groeien. De zwam ruikt naar uitwerpselen en trekt daarmee insecten aan die de sporen verspreiden. De inktviszwam komt van oorsprong uit het zuiden van Europa. Insecten kennen geen grenzen, sporen van paddenstoelen worden dan ook over het algemeen snel en goed verspreid. Kennelijk is nu ook het klimaat in Nederland zo opgewarmd, dat de sporen kunnen uitgroeien tot volledige zwammen. Mycologen zijn blij met de vondst van de inktviszwam. Toch gaat het niet goed met de paddenstoelen in ons land. Er verdwijnen namelijk ook veel soorten. Veel inheemse soorten die vroeger in ons land te zien waren, staan op de rode lijst met bedreigde soorten. Door het opwarmende klimaat, maar ook door grondgebruik en luchtvervuiling kunnen vooral soorten die specifieke eisen stellen aan hun leefmilieu niet meer in ons land groeien en verdwijnen. Sommige soorten sterven uit…. Anderen zien we terug in landen ten noorden van ons land, bijvoorbeeld in het noorden van Duitsland, Denemarken of Scandinavië. Kennelijk wordt het voor deze soorten te heet onder de voeten…

Het veranderende klimaat heeft invloed op de evolutie. Darwin schreef in zijn beroemde boek “The Orgin of species” over “survival of the fittest”. De sterksten, ofwel de best aangepasten zullen het overleven… Sommige soorten passen zich ter plekke aan en blijven we zien. Andere soorten zoeken het verder op. Overigens zijn dat alleen de soorten zich zich gemakkelijk kunnen verspreiden. Niet alleen paddenstoelen komen, passen zich aan of vertrekken naar een plaats waar het klimaat goed is, ook in de planten- en dierenwereld zien we talrijke voorbeelden.


_{Op dit moment zijn in ons land 4000 soorten paddenstoelen te zien. Vandaag was het heerlijk weer om paddenstoelen te kijken. Foto:Ge Ensing}

Zo kwam de korhoen vroeger in Nederland vaak voor. Deze zomer zijn er in nationaal park Sallandse Heuvelrug nog maar 15 korhoenders geteld, de laatste korhoenders die in het wild in ons land leven…Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer doen onderzoek waarom het zo slecht gaat met deze soort. Is klimaatverandering de enige oorzaak van het verdwijnen van deze zo kenmerkende Nederlandse vogel of spelen andere factoren mee zoals inteelt of voedseltekorten. Met genetisch onderzoek kun je inteelt aantonen en door middel van het invoeren van buitenlandse exemplaren kan vers bloed in de populatie worden gebracht. Door het bestrijden van vossen, haviken en kraaien en het bijvoeren van de vogels kan de factor voedsel worden uitgeschakeld. Helaas kunnen Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer onderzoek en extra beheer niet meer betalen en zal als er geen extra financiering komt, zal de korhoen binnen een jaar uit Nederland verdwijnen.

Een voorbeeld van een nieuwkomer in de plantenwereld die het uitstekend naar zijn zin heeft in een warmer wordend Nederland is de Ambrosia. De Ambrosia komt van oorsprong uit Noord-Amerika en is naar Nederland geïmmigreerd doordat de zaadjes in vogelzaad voorkomen. De zaadjes worden in de periode tussen augustus en oktober 20 tot 150 centimeter grote planten en veroorzaken bij heel veel mensen allergische reacties. Tot voor kort, kwam de eenjarige plant wel tot bloei, maar bleek niet in staat in Nederland zelf zaad te produceren. Dit jaar produceert de plant voor het eerst wel zaad en lijkt daarmee zich definitief te kunnen vestigen in ons land. Niet alleen omdat de Ambriosa andere inheemse plantensoorten verdringt, maar vooral het feit dat deze plant bij zoveel mensen hooikoortsklachten veroorzaakt, heeft er toe geleid dat het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit een oproep heeft gedaan om de Ambrosia te bestrijden…. Help de Ambrosia ons land uit! Met sheets gericht op tuineigenaren, gemeentes, terreinbeheerders en akkerbouwers wordt stap voor stap aangegeven hoe de Ambrosia effectief kan worden gestreden. Daarmee hoopt men te voorkomen dat hooikoortspatiënten die niet alleen gevoelig zijn voor grassen, maar ook voor deze plaagplant, het hele jaar rond lopen te snotteren….

_{Bronnen: Meteo Consult, Pollennieuws.nl, Ambrosiavrij.nu, Natuurkalender.nl Natuurbericht.nl, Destentor.nl}