Klimaatvoorspelbaarheid

Klimaatscenario's hebben meestal een tijdshorizon van 50 tot 100 jaar. Daarin verschillen de van weersverwachtingen die tot tien dagen vooruit rekenen en van seizoensverwachtingen die tot een jaar vooruit reiken. De tijdshorizon is niet het enige verschil, ook het soort informatie verschilt. Klimaatscenario's doen geen uitspraken over het weer op een bepaalde datum of in een bepaald seizoen, maar alleen over het gemiddelde weer en de kans op extreem weer op de langere termijn. Voor de middellange termijn wordt gewekt aan decenniumverwachtingen. Dat zijn verwachtingen van schommelingen in het klimaat in de komende 10 tot 20 jaar. Deze worden gemaakt op basis van langzame natuurlijke klimaatschommelingen, verwachte concentraties van broeikasgassen en stofdeeltjes (aërosolen) en een goede bepaling van de huidige toestand van het klimaat. Het onderzoek naar de kwaliteit van die verwachtingen is in volle gang.



Langzame veranderingen in het klimaatsysteem vormen de basis voor de decenniumverwachtingen. De oceanen, zeeijs, sneeuw en bodemvocht zorgen voor een soort geheugen in het klimaatsysteem. Als de huidige toestand aan de hand van waaarnemingen goed vastgesteld kan worden, de waarschijnlijke ontwikkelingen bekend zijn en duidelijk is hoe die het weer beïnvloeden, kunnen zinvolle verwachtingen worden gemaakt. Dit geldt vooral voor de toestand van de oceaan rond de tropen en van de Atlantische Oceaan. Waarnemingen met boeien in de oceanen kunnen worden gebruikt om decenniumverwachtingen te maken en toetsen.

Uiteraard levert ook de gestaag toenemende hoeveelheid broeikasgassen in de atmosfeer een belangrijke bijdrage aan de voorspelbaarheid van het klimaat op tijdschalen van 10 tot 20 jaar. "Warmer dan nu" is bijna altijd een zinvolle verwachting. Hoeveel warmer, met welke foutenmarges en wat er nog meer verandert zal duidelijker worden wanneer de decenniumverwachtingen verder ontwikkeld zijn. Blijvend onbekende factoren zijn de zonneactiviteit en vulkaanuitbarstingen, omdat die niet te voorspellen zijn.

Bijschrift illustratie
Klimaatscenario’s verschillen niet alleen van weersverwachtingen doordat de tijdshorizon anders is (meestal 50 tot 100 jaar vooruit in plaats van 10 dagen), maar ook doordat het type informatie verschilt. Weersverwachtingen zeggen iets over een bepaalde dag (bijvoorbeeld of het morgen gaat regenen), terwijl klimaatscenario’s het gemiddelde weerbeeld en de kans op extreem weer schetsen voor een lange periode (bijvoorbeeld hoeveel de kans op extreme neerslag en hoogwater is toegenomen rond 2050).

_{Bron KNMI}