Het is al enkele weken uitzonderlijk heet in het noordoosten van Europa en de laatste dagen is er elke dag wel nieuws uit het snikhete Moskou. Door de hitte zijn er rond de stad behoorlijk wat bos- en veenbranden ontstaan die inmiddels het openbare leven in de Russische hoofdstad vrijwel onmogelijk heeft gemaakt. Bedrijven blijven dicht en ook het luchtverkeer heeft last van het beperkte zicht. Het ministerie van Buitenlandse Zaken in onder andere Amerika, Frankrijk, maar ook Nederland waarschuwen voor de uitzonderlijke situatie in Rusland die voorlopig nog niet voorbij is. De scherpe kantjes gaan er de komende dagen wel vanaf, maar het kwik komt nog altijd boven de 30 graden uit. Regen, nodig om de lucht schoon te spoelen zit er de aankomende week nog niet in.
Niet alleen in het westen van Rusland is het uitzonderlijk warm. In Wit-Rusland, de Baltische Staten en de Oekraïne is het al weken zeer warm. Volgende week woensdag zal het Nederlands Elftal hier ook mee te maken krijgen, want op die dag speelt ons nationaal elftal in het oostelijk gelegen Donetsk tegen de Oekraïne. De verwachting is dat het daar ’s middags 37 graden wordt.
Diverse records in Finland
Ook in Finland is het ook al een tijd ongekend warm. In juli zijn er zelfs meerdere records gebroken. Meest opmerkelijke was misschien wel het verbreken van het vorige warmterecord. Tot voor kort was het op Finse bodem nooit warmer geworden dan 35,9 graden. Dit was gemeten in juli 1914 in de plaats Turku. Het record werd verbroken in Joensuu waar het 36,8 graden werd.
De maximumtemperatuur van afgelopen zaterdag (7 augustus). Op uitgebreide schaal was het meer dan 30 graden. Op drie plaatsen werd het augustusrecord verbroken. Met 33,8 graden was Puumala het warmste weerstation van heel Finland. Nog warmer werd het in St Petersburg waar het 37,1 graden werd.
Ook aan zee en op de eilanden voor de Finse zuidwestkust was het warm. Door het warme weer van de afgelopen tijd is het water van de Oostzee en Botnische golf behoorlijk opgewarmd. Afgelopen winter was er nog heel veel (drijf)ijs te vinden, nu is het water van de Finse Golf zelfs 22 a 23 graden. Dat is warmer dan de Noordzee en zelfs warme dan het water voor de west- en Zuidkust van Portugal.
Ook het aantal zomerse dagen over de gehele julimaand was een record. In 2003 steeg het kwik lokaal op 22 dagen tot boven de grens van 25 graden, dit jaar konden diverse plaatsen 27 van dit soort dagen noteren. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de gemiddelde temperatuur over de gehele maand heel erg hoog was. De afwijking ten opzichte van normaal bedroeg in het midden en zuiden van Finland vijf graden. Ooit was het in Finland over de gehele maand juli eens 22,1 graden, dit jaar werd dat record op maarliefst 14 waarnemingsplaatsen verbroken. Lokaal kwam de gemiddelde maandtemperatuur op 23 graden uit. In Lapland was het met een afwijking van 1 à2 graden overigens niet uitzonderlijk warm. In de vroege ochtend van 24 juli kwam het zelfs lokaal tot een graadje nachtvorst.
Augustus begint ook record warm
De warmte is nog altijd niet verdreven uit delen van Finland waardoor er de afgelopen dagen opnieuw records gebroken zijn. Zo werd het zaterdag in Puumala 33,8 graden. Tot dusver was de hoogste temperatuur ooit in augustus gemeten 33,2 graden. Dit oude record stamt al uit 1912. Het nieuwe record kan vandaag opnieuw verbroken worden. Om 14 uur Nederlandse tijd was het in Lappeenranta 33,4 graden en om 15 uur gaf Lathi 33,5 graden door.
Maandag is het nog altijd heet in Rusland en de Oekraïne. In Finland verdreven onweersbuien de hitte al wordt het in het zuidoosten nog op sommige plaatsen 30 graden.
Aankomende donderdag is de hitte uit Oost-Europa nog altijd niet verdreven.
Afkoeling
De temperatuur komt vanaf morgen in heel Finland op een lager niveau uit. De afkoeling gaat overigens niet zonder slag of stoot, zowel vandaag als morgen komt het regionaal tot zwaar onweer. Ook in juli brak regelmatig een zwaar onweer uit, maar toen kwam de hitte toch weer snel terug. Of dat ook nu het geval is, moet nog blijken. In de loop van augustus begint het noorden van Europa al duidelijk af te koelen.
Volgende week zondag lijkt de warmte zich alweer iets uit te breiden naar het noorden. In onze omgeving blijft het vorlopig gematigd zomerweer.
In Lapland is in de tweede helft van augustus lichte vorst heel normaal en begin september komt ook in de zuidelijke helft van Finland het kwik voor het eerst na het zomerseizoen weer rond het vriespunt uit. Heel soms komt het in september al tot een vroege uitbraak van winterkou. Vooral in Lapland kan het dan soms al even sneeuwen. Deze sneeuw blijft dan weliswaar niet lang liggen, maar het geeft wel aan dat het weerbeeld in Noordoost-Europa de komende weken heel snel kan veranderen.
Bron: Meteo Consult, Fins Meteorologisch Instituut.