Voor wie de wisselvalligheid alweer zat is: eind volgende week lijkt er atmosferisch van alles te gaan gebeuren. Één van de mede-veroorzakers daarvan is de huidige tropische storm Colin die zich ten oosten van de Verenigde Staten bevindt.
Het gebeurt vaker, dat na zo’n 3 tot 5 weken ‘hetzelfde weertype’ de atmosferische omstandigheden veranderen. Zo gingen we eerder deze zomer van een zeer warme tot hete periode naar het bescheiden zomerweer van nu. Kenmerkend aan de huidige situatie is de aanwezigheid van een hogedrukgebied op de oceaan, met aan de oostzijde daarvan allerlei lagedrukgebieden die via Schotland en omgeving oostwaarts trekken. Daarbij is de wind bij ons veelal aanlandig, zijn de middagtemperaturen nu en dan erg schamel en valt er geregeld regen. Die neerslagzones schuiven vervolgens telkens oostwaarts over Europa, om te stokken in de omgeving van Wit-Rusland. Vandaar ook dat het westen van Rusland al zo lang verzengend heet blijft. De veranderingen in de atmosfeer die zich voor West-Europa lijken te gaan voordoen, zullen echter ook gevolgen hebben voor de weersomstandigheden in Rusland. Verlichting van de verzengende hitte lijkt op komst.
De huidige atmosferische situatie. Dit is de kaart van vanmiddag 14.00 uur. Een koufront tegen de westkust met vooral op uitgebreide schaal perioden met regen in de westelijke provincies.
Tropische storm Colin
De trendbeuk in de atmosfeer begint aan de andere zijde van de oceaan. Daar waar het orkaanseizoen nu ruim een maand aan de gang is, en er –tegen de verwachtingen van het National Hurricane Center in- tot nu toe nog niet veel stormontwikkelingen zijn geweest. Nummer drie van de huidige stormreeks ontstond eerder afgelopen week, sukkelde vervolgens in, maar lijkt de komende paar etmalen juist weer in kracht toe te nemen. Deze nummer drie heeft de naam Colin gekregen, en bevindt zich nu rond 66 graden westerlengte, ter hoogte van Noord-Florida, ongeveer 1000 km vanaf de kust.
De route die tropische storm Colin de komende etmalen gaat afleggen. In de nacht naar dinsdag toe wordt deze langs de oostkust van Newfoundland verwacht.
Colin voedt het Azorenhogedrukgebied
Ondertussen koerst Colin ver uit de kust van de Verenigde Staten noordoostwaarts en voert een behoorlijke portie warme lucht met zich mee. Die extra warmte, op enige hoogte in de atmosfeer, wordt deels in het hogedrukgebied boven de Azoren gepompt. Dat zorgt ervoor dat het Azorenhogedrukgebied krachtiger wordt. Immers, hogedrukgebieden worden ‘gevuld’ met warme lucht in de hogere luchtlagen. Het is die warmte die voor de hoge luchtdruk zorgt draagt.
Dit proces voltrekt zich in alle rust en voordat wij er in Nederland wat van gaan merken, komt er eerst nog een lagedrukgebied over ons heen. Vanaf dinsdag schuift er namelijk juist een bel met koude lucht in de hogere lagen van de atmosfeer over, met aan de onderzijde daarvan een lagedrukgebied en allerlei daarbij behorende neerslagzones. Daarna breidt het hogedrukgebied zich ook steeds meer onze kant op uit.
Hier de berekening voor dinsdagavond. Colin is in de modellen terug te vinden, dat was eerder deze week nog niet zo. Colin is te vinden bij New Foundland. Boven de Azoren het hogedrukgebied dat zich volgend weekeinde richting de Britse eilanden uitstrekt. Bij ons is er op dinsdag nog sprake van een aanwezig lagedrukgebied.
De temperaturen op 700 hPa, zeg zo'n 3 a 4 km hoogte. De donkergele kleur is de warmtetoevoer door Colin.
Hier de berekening van het ECMWF model voor aanstaande woensdag. Het lagedrukgebied tolt ten noorden van Nederland rond en veroorzaakt bij tijden neerslag.
Vanaf vrijdag hogedruk boven de Britse eilanden
Aan het einde van de komende week komt de hogedrukkern waarschijnlijk ergens boven de noordelijke delen van de Britse eilanden te liggen. Daarmee wordt de toegang van storingen vanuit het westen afgesloten. En daarmee verandert dus voor Nederland de weersituatie. Maar wat merken we daarvan? Het is namelijk niet gelijk gezegd dat het dan vervolgens een lange periode droog weer zal zijn, of zonnig, of hoogzomers warm.
Nee, er zijn vanaf dat moment meerdere variaties mogelijk. Waar exact de middellijn van het hogedrukgebied komt te liggen is bijvoorbeeld nog omgeven met onzekerheden, net zoals in hoeverre de uitlopers ook daadwerkelijk overtuigend onze kant opkomen. Vandaar ook dat de winden uit zowel noordwest, noord of noordoost kunnen waaien. Dat betekent aanhoudend aanvoer van zeelucht en het uitblijven van warme zuidenwinden.
Dit is de hoofdberekening van het ECMWF voor aanstaande zaterdag. Het hogedrukgebied ligt dan met zijn kern boven Engeland en omstreken.
Dit is diezelfde hoofdberekening voor aanstaande zondag. In Nederland een oostelijke stroming. Nog net binnen beeld, aan de rechterzijde, is te zien hoe in Wit-Rusland de wind uit het noorden waait. Ook in Rusland lijken de veranderingen boven westelijk Europa invloed te hebben.
De hoofdberekening van het ECMWF gaat echter naar een tijdelijke oostenwind aan de grond en daardoor wel naar een zeer zomerse zondagmiddag met in grote delen van het land 28 graden. In de pluimgrafiek aan de linkerzijde van dit verhaal, valt echter vrij snel af te lezen dat deze hoogzomerse visie een van de warmste opties is. Het gros van de berekeningen schommelt in verwachte middagtemperaturen meer tussen 20 en 23 graden voor het midden van het land (De Bilt).
De pluimberekeningen (alle gemaakte modelberekeingen bij elkaar) laten een veel diverser beeld zien. De hoofdberekening is de rode lijn en dus de allerwarmste....
De hoofdberekening van het ECMWF komt met een warme zondag op de proppen.
Ondertussen lijkt er ook een soort van lagedrukzone te ontstaan ten zuiden van Nederland, waardoor er boven Frankrijk en omgeving geregeld buien gevormd worden. Kortom, een atmosferische verandering, maar wat het ons direct oplevert is op dit moment nog uiterst onzeker.
Of de hogedrukzone een geheel droge periode inluidt, is nog maar de vraag. Deze kaart toont de diktelijnen op zo'n 5 km hoogte in de atmosfeer. De uitzakkende bel met koudere lucht boven Frankrijk en delen van de Alpen geven onstabiliteit boven die omgeving aan. Daar zal aan de grond een lagedrukgebied tot stand komen.
In deze kaart de gemiddelde neerslagsom van alle ECMWF berekingen bij elkaar voor volgende week zondag. Er is vooral neerslag in Oostelijk Frankrijk en in Zwitserland.
Russische hitte
En voor Rusland? De vorming van een stevig hogedrukgebied boven het westen of noordwesten van Europa, zal daar de wind doen draaien. De komende dagen waait er nog een zeer warme zuidelijke bries. In de loop van volgend weekeinde lijkt de wind er echter meer uit westelijke of noordelijke richting te komen. Daarmee komt dus eindelijk een einde van de hitte in zicht.
Bronnen: Meteo Consult. NOAA