Niet alleen op de kalender, maar ook in het echt is het orkaanseizoen op de Atlantische Oceaan, in het Caribische Zeegebied en op de Golf van Mexico van start gegaan. De eerste tropische storm van het nog prille seizoen was de afgelopen dagen meteen ook een feit. Agatha teisterde vooral Guatemala en in mindere mate ook Honduras en El Salvador. Vooral de bijbehorende stortregens zaaiden dood en verderf. Het slachtofferaantal van de eerste tropische storm van het seizoen 2010 is al tot tegen 200 opgelopen. Hopelijk wordt hiermee niet de toon gezet voor een superzwaar orkaanseizoen.
Het orkaanseizoen is van start gegaan, maar nu tropische storm Agatha is uitgeraasd is het op en rond de Golf van Mexico weer even rustig. De regio ziet het net begonnen orkaanseizoen echter met angst en beven tegemoet.
Meer dan andere jaren kijken de landen in het Caribische Zeegebied en rond de Golf van Mexico met angst en beven uit naar het naderende orkaanseizoen. Niet alleen omdat een zeer actief seizoen wordt verwacht – veel actiever ook dan het relatief slap verlopen seizoen van 2009 – maar ook omdat eventueel passerende orkanen de in het gebied voorkomende problemen alleen maar verder kunnen verergeren. Zo is een land als Haïti, dat regelmatig door orkanen wordt aangedaan, nog lang niet bijgekomen van de verwoestende aardbeving die daar enige tijd geleden huishield. Verder wordt de Golf van Mexico momenteel getroffen door een olieramp die zijn gelijke in de geschiedenis niet kent. De grote vraag is wat voor invloed het overtrekken van eventuele orkanen op de olievlek zal hebben. Het met olie vervuilde gebied heeft al een oppervlakte bereikt van 24.000 vierkante kilometer en is daarmee groter dan Nederland.
Actief seizoen
Dat het een actief seizoen zal worden, heeft onder meer te maken met de hoge zeewatertemperaturen die momenteel worden gemeten op de plekken die als kraamkamer van de tropische systemen gelden: het oostelijke deel van de Atlantische Oceaan, maar ook de Golf van Mexico zelf. Een andere complicerende factor is het aflopen van de El Niño, die zich het afgelopen jaar afspeelde in de delen van de Grote Oceaan, langs de evenaar tussen Indonesië en Peru. Die periodiek terugkerende warme zeestroom zorgt er, als hij op zijn hoogtepunt is, voor dat het hoog in de atmosfeer op de plaatsen waar de orkanen actief zijn harder gaat waaien. Het is dan moeilijker voor die systemen om tot volle wasdom te komen. Dit is ook de reden waarom het orkaanseizoen van 2009 zoveel rustiger verliep. Op dit moment loopt El Niño op zijn laatste benen en zal de komende weken helemaal verdwijnen. Dan verdwijnt ook die remmende factor en wordt orkanen dus niets meer in de weg gelegd om zich te gaan ontwikkelen.
Op basis van de ontwikkelingen tot nu toe gaat de Amerikaanse weerdienst er in zijn laatste verwachting (opgesteld eind mei) vanuit dat er dit jaar tussen 14 en 23 systemen zullen ontstaan die uiteindelijk een naam krijgen. Hiervan groeien er naar verwachting tussen 8 en 14 uit tot een orkaan en tussen 3 en 7 van die orkaan kunnen uiteindelijk de status van zware orkaan (major hurricane) bereiken, zo denken de Amerikaanse meteorologen. De kans dat een of meerdere van die orkanen uiteindelijk ook de Golf van Mexico bereiken is met 44 procent ook groter dan in andere jaren. Normaal wordt die kans op ongeveer 30 procent ingeschat.
Agatha was de eerste tropische storm van het net begonnen seizoen. Vooral in Guatemala zijn veel slachtoffers gevallen, vooral als gevolg van de overstromingen die door de zware regenval, horend bij Agatha werden veroorzaakt.
Niet gunstig
Zo bezien ziet het er dus niet gunstig uit voor een regio die toch al met grote problemen te kampen heeft. De grote vraag is wat de orkanen met de olie zullen doen die nu op het water van de Golf van Mexico drijft en vice versa. Omdat iets als dit zich nog niet eerder heeft voorgedaan, is het voor de meeste deskundigen op dit moment een beetje gissen naar de gevolgen. Dat de olie onder invloed van de wind, opgewekt door de orkanen, gaat bewegen, lijkt wel duidelijk. Maar hoe en waarheen precies zal afhangen van de exacte koers van de tropische systemen. Of er veel olie op de kust zal terechtkomen of mee het land wordt ingevoerd, wordt daarmee pas op het laatste moment duidelijk. Verder bestaat de kans dat de orkaanwinden de olievlek zover ‘stukslaan’ dat het natuurlijk proces van afbraak van de olie hiermee wordt versterkt. Maar ook daar weten we eigenlijk weinig van af omdat het nog maar zo weinig is gebeurd.
De meteorologen van de Amerikaanse weerdienst verwachten niet dat de olie op het water van de Golf van Mexico de ontwikkeling van de orkanen zal beïnvloeden. Je zou dat kunnen denken omdat een olielaag op het water de verdamping van water tegen zou kunnen gaan, verdamping die nodig is om de zich ontwikkelende orkanen van brandstof te voorzien. Een invloed als deze wordt niet verwacht omdat alleen dichtbij de onderzees spuitende oliebron op het water een aaneengesloten laag olie aanwezig is. Verderop valt de olielaag in plakken uiteen waartussen zich plekken met water bevinden. Het warme water kan daardoor gewoon verdampen.
Phet bedreigt Oman
Werpt het seizoen boven de Atlantische Oceaan, de Caribische Zee en de Golf van Mexico zijn schaduwen vooruit, in de buurt van Oman ligt nu de zeer sterke categorie 4 orkaan Phet. De verwachting is dat Phet de komende 24 uur, langzaam in betekenis afnemend, langs de kust van Oman naar het noorden zal trekken. Daarna buigt de storm naar het noordoosten af om vervolgens – weer over de Golf van Oman – in de richting van Pakistan te trekken. Naar verwachting is de meeste wind er dan wel uit en zullen het, eenmaal in Pakistan, de zware regens zijn die voor overlast kunnen zorgen.
Bij Oman ligt de categorie 4 orkaan Phet. Op de satellietfoto is in de storm een vaag oog zichtbaar. Uitlopers van de storm hebben de kust van Oman al bereikt
Phet trekt de komende 24 uur, langzaam in kracht afnemend langs de kust van Oman naar het noorden. Daarna buigt de storm af en trekt over de Golf van Oman verder richting Pakistan. Daar aangekomen is de meeste wind eruit maar kan er vooral nog veel regen vallen.
Nadat het water was weggestroomd, zagen de straten van Muscat er zo uit. Inwoners van de stad zijn inmiddels aan het hamsteren geslagen omdat ze tijdens de passage van Phet bang zijn voor een herhaling van de gebeurtenissen van toen.
Het is voor de eerste keer in 3 jaar tijd dat Oman door een tropische cycloon wordt belaagd. Drie jaar geleden was het Gonu, een categorie 5 orkaan, die langs de kust trok. In de hoofdstad Muscat viel toen 200 millimeter regen. De straten van de anders zo droge stad veranderden hierdoor in brede rivieren. De bevolking van Oman is intussen aan het hamsteren geslagen. Een eiland voor de kust is helemaal ontruimd.
Bronnen: Meteo Consult, NOAA, JTW.