Het pinksterweer onder de loep
Het pinksterweer onder de loep
Gisteren zijn er plaatselijk een aantal forse buien met onweer en hagel gevallen. Zo zag het in Nijmegen op een gegeven moment wit van de hagel. Op dit weer hopen veel mensen met Pinksteren niet. Als het droog is en blijft, zijn velen al tevreden. Maar dat laatste is juist zeer de vraag. Daarnaast vormt ook de temperatuur met de pinksterdagen een onzekere factor....
Pinksterweer door de jaren heen
De uiterste datums van Pinksteren liggen tussen 11 mei en 14 juni. Daarmee valt Pinksteren in de zonnigste periode van het jaar, waarin de zon bijna dagelijks 7 of 8 uur schijnt. Het is bovendien een aangename periode met maximaal gemiddeld een graad of 19 in het binnenland en door het nog relatief frisse zeewater aan de kust iets lagere maximumtemperaturen van rond 16 graden.
Ook in het Limburgse Kerkrade was het gisteren aan het einde van de middag en 's avonds noodweer met onweer en veel regen. Straten kwamen blank te staan. Foto: Riny Friedl.
Op 47 eerste pinksterdagen sinds 1901 werd het in De Bilt warmer dan 20 graden, waarvan er 17 zomers waren met middagtemperaturen van 25 graden of hoger. Op slechts 16 pinksterdagen was het overdag kouder dan 15 graden.
De laatste tropische Pinksteren was in 1985, toen op 26 en 27 mei temperaturen van 27 tot 31 graden werden bereikt. Ook in 1979 was eerste Pinksterdag op sommige plaatsen tropisch, maar zowel in dat jaar als in 1985 ging de warmte met onweer en tientallen millimeters regen gepaard. In 2003 passeerde op 1ste Pinksterdag (8 juni) een bijzonder actieve buienlijn met onweer en windhozen. Ook tijdens Pinksteren 2004 (30 mei) leidde het warme weer in het oosten tot hevige buien, waarbij plaatselijk meer dan 30 mm viel.
Volledig verregende Pinksterdagen zijn echter uitzonderlijk. De laatste keer gebeurde dat in 1990, toen het op 3 juni langdurig regende. De waarschijnlijk slechtste Pinksteren ooit beleefden we in 1860 toen een zware storm met windstoten van meer dan 120 kilometer per uur op 26 en 27 mei enorme schade aanrichtte. In die tijd bestond er nog geen weersverwachting en werd iedereen overvallen door zo'n storm. De beruchte Pinksterstorm bracht toenmalig KNMI-directeur Buys Ballot op het idee om stormwaarschuwingen te geven. Nederland was één van de eerste landen met een stormwaarschuwingsdienst.
Nog een foto uit Nijmegen, gemaakt door Inger Stokkink.
Vorig jaar viel Pinksteren op zondag 31 mei en maandag 1 juni. In het weerdagboek van Meteo Consult dat iedere dag wordt bijgehouden, lezen we:
“Op een mooie Pinksterdag? Ja, al was het niet volmaakt zonnig en er waren verschillen vandaag. Afgelopen nacht was het nog vrij helder. Minima: 14,5 graden in Lauwersoog en 10,1 in Eindhoven. Overdag klom de temperatuur naar waarden boven de 20 graden. Alleen in het noordelijk kustgebied bleef het wat koeler. In de vroege ochtend al zat er her en der vrij dichte cirrus (sluierbewolking, red.), maar die trok weg en daarna kwamen er stapelwolken in het binnenland. De meeste stapelwolken ontstonden boven de zuidelijke landhelft. En het zonnigste weer was vandaag in het noorden en noordwesten te vinden. Zoals in Noord-Holland en op de Waddeneilanden. Hier in Wageningen waren er zonnige perioden afgewisseld door vriendelijke stapelwolken. In het oosten van het land kwam het tot een enkele bui. De wind woei uit het noordoosten en was vlagerig, veelal windkracht 4 tot 5 in de middag, ook in het binnenland. De maximumtemperaturen kwamen uit op 18,2 graden in Lauwersoog tot 24,6 graden in Arcen. Tijdens de avond werd het overal droog, gevolgd door brede opklaringen.â€
Eerste Pinksterdag 2009: drukte op het strand van Scheveningen. Foto: Marco Lier.
En op 1 juni:
“In de nacht naar maandag was het overal zo goed als helder bij niet meer dan een zwakke tot matige noordoostelijke bries. De temperaturen daalden naar 11,1 graden in Twenthe tot 15,4 graden in Den Helder en Vlissingen. Overdag was er aanvankelijk veel zonneschijn, maar vooral in het binnenland ontstonden er later vriendelijke stapelwolken. In de eerste middaghelft groeiden deze in Overijssel, Gelderland, Utrecht, Brabant en Limburg uit tot enkele buien. Sommige exemplaren gingen ook gepaard met een paar onweersklappen. De wind draaide in de loop van de dag van een noordoostelijke naar een meer noordelijke richting en trok gaandeweg de dag aan naar matig boven land tot vrij krachtig aan zee. De maximumtemperaturen kwamen uit tussen 20 graden op de Wadden en 27,8 graden in Volkel, Noord-Brabant.â€
De 20 graden in zicht
Of het dit jaar warm is met Pinksteren, valt te betwijfelen. De aanloop naar het lange pinksterweekend staat in ieder geval al wel in het teken van warm weer, althans, in het binnenland. Want daar kan het op donderdag al regionaal 20 graden worden. En ook vrijdag en zaterdag zijn in veel gebieden maximumtemperaturen van rond 20 graden mogelijk. Omdat de wind echter noordwestelijk tot noordelijk is, blijven de temperaturen in een brede kuststrook enkele graden lager. Bovendien bestaat er in de kustregio risico op (af en toe) laaghangende bewolking of zelfs mist vanaf zee, zogeheten zeevlam.
De temperatuurpluim voor de komende tien dagen. De 20 graden is gemarkeerd. De pijlen geven de pinksterdagen aan.
Finse warmte
Dat ditmaal een noordelijke wind de warmte voor het binnenland brengt, heeft voor een groot deel te maken met de aangevoerde lucht vanuit Noordoost-Europa. Vooral Finland lag de afgelopen dagen in extreem warme lucht: er zijn in vooral het midden en zuiden van het land temperaturen tussen 25 en 29 graden gemeten (Ylivieska Airport mat zondag maximaal 29,3 graden), terwijl een maximumtemperatuur van zo’n 14 graden voor deze tijd van het jaar gebruikelijk is. Of records zijn gebroken, is niet bekend, maar het zat er wel tegenaan.
Pinksterweer 2010 met onzekerheden
Op de weerkaart voor later deze week prijkt een krachtig hogedrukgebied dat met zijn kern op vrijdag boven Groot-Brittannië wordt verwacht. Op zaterdag probeert het hoog zich richting Nederland uit te breiden, maar op pinksterzondag wordt het naar het westen weggedrukt, de oceaan op, door een opdringend lagedrukgebied vanuit Scandinavië. Althans, dat wordt aangegeven door zowel de hoofdberekening van het Amerikaanse model als de hoofdberekening van het Europese model van 1 uur afgelopen nacht. Als deze ontwikkeling waarheid wordt, zal met een noordwestelijke wind ronduit koude lucht het land binnendringen. De voorste begrenzing van de kou gaat met een buienstoring gepaard.
De weerkaart voor Eerste Pinksterdag, opgemaakt door de hoofdberekening van het Europese model van 1 uur.
De maximumtemperatuur voor die dag volgens dezelfde berekening: in het binnenland kan het nog 20 tot 24 graden worden, maar aan de noordkust is het al koud met maximaal een graad of 11.
De hoofdberekening van het Europese model blijft de noordwestelijke wind op Tweede Pinksterdag, maandag dus, volhouden. We zitten dan volop in de koude lucht en met pech vallen er ook dan nog steeds buien…De pluimgrafiek voor De Bilt met daarin totaal 50 temperatuurberekeningen van het Europese model (hier meer informatie) laat de onzekerheid tijdens Pinksteren duidelijk zien. Vooral op maandag geven nog maar weinig berekeningen warm weer aan. We mogen zelfs al blij zijn met 15 graden in het midden van het land.
De komende paar dagen houden we de berekeningen voor het pinksterweer uiteraard goed in de gaten. Misschien blijkt de hoofdberekening een uitbijter te zijn en volgen de andere opties de ‘pinksterkoelte’ niet.
Bron: KNMI, Meteo Consult.
Gisteren zijn er plaatselijk een aantal forse buien met onweer en hagel gevallen. Zo zag het in Nijmegen op een gegeven moment wit van de hagel. Op dit weer hopen veel mensen met Pinksteren niet. Als het droog is en blijft, zijn velen al tevreden. Maar dat laatste is juist zeer de vraag. Daarnaast vormt ook de temperatuur met de pinksterdagen een onzekere factor....
Pinksterweer door de jaren heen
De uiterste datums van Pinksteren liggen tussen 11 mei en 14 juni. Daarmee valt Pinksteren in de zonnigste periode van het jaar, waarin de zon bijna dagelijks 7 of 8 uur schijnt. Het is bovendien een aangename periode met maximaal gemiddeld een graad of 19 in het binnenland en door het nog relatief frisse zeewater aan de kust iets lagere maximumtemperaturen van rond 16 graden.
Ook in het Limburgse Kerkrade was het gisteren aan het einde van de middag en 's avonds noodweer met onweer en veel regen. Straten kwamen blank te staan. Foto: Riny Friedl.
Op 47 eerste pinksterdagen sinds 1901 werd het in De Bilt warmer dan 20 graden, waarvan er 17 zomers waren met middagtemperaturen van 25 graden of hoger. Op slechts 16 pinksterdagen was het overdag kouder dan 15 graden.
De laatste tropische Pinksteren was in 1985, toen op 26 en 27 mei temperaturen van 27 tot 31 graden werden bereikt. Ook in 1979 was eerste Pinksterdag op sommige plaatsen tropisch, maar zowel in dat jaar als in 1985 ging de warmte met onweer en tientallen millimeters regen gepaard. In 2003 passeerde op 1ste Pinksterdag (8 juni) een bijzonder actieve buienlijn met onweer en windhozen. Ook tijdens Pinksteren 2004 (30 mei) leidde het warme weer in het oosten tot hevige buien, waarbij plaatselijk meer dan 30 mm viel.
Volledig verregende Pinksterdagen zijn echter uitzonderlijk. De laatste keer gebeurde dat in 1990, toen het op 3 juni langdurig regende. De waarschijnlijk slechtste Pinksteren ooit beleefden we in 1860 toen een zware storm met windstoten van meer dan 120 kilometer per uur op 26 en 27 mei enorme schade aanrichtte. In die tijd bestond er nog geen weersverwachting en werd iedereen overvallen door zo'n storm. De beruchte Pinksterstorm bracht toenmalig KNMI-directeur Buys Ballot op het idee om stormwaarschuwingen te geven. Nederland was één van de eerste landen met een stormwaarschuwingsdienst.
Nog een foto uit Nijmegen, gemaakt door Inger Stokkink.
Vorig jaar viel Pinksteren op zondag 31 mei en maandag 1 juni. In het weerdagboek van Meteo Consult dat iedere dag wordt bijgehouden, lezen we:
“Op een mooie Pinksterdag? Ja, al was het niet volmaakt zonnig en er waren verschillen vandaag. Afgelopen nacht was het nog vrij helder. Minima: 14,5 graden in Lauwersoog en 10,1 in Eindhoven. Overdag klom de temperatuur naar waarden boven de 20 graden. Alleen in het noordelijk kustgebied bleef het wat koeler. In de vroege ochtend al zat er her en der vrij dichte cirrus (sluierbewolking, red.), maar die trok weg en daarna kwamen er stapelwolken in het binnenland. De meeste stapelwolken ontstonden boven de zuidelijke landhelft. En het zonnigste weer was vandaag in het noorden en noordwesten te vinden. Zoals in Noord-Holland en op de Waddeneilanden. Hier in Wageningen waren er zonnige perioden afgewisseld door vriendelijke stapelwolken. In het oosten van het land kwam het tot een enkele bui. De wind woei uit het noordoosten en was vlagerig, veelal windkracht 4 tot 5 in de middag, ook in het binnenland. De maximumtemperaturen kwamen uit op 18,2 graden in Lauwersoog tot 24,6 graden in Arcen. Tijdens de avond werd het overal droog, gevolgd door brede opklaringen.â€
Eerste Pinksterdag 2009: drukte op het strand van Scheveningen. Foto: Marco Lier.
En op 1 juni:
“In de nacht naar maandag was het overal zo goed als helder bij niet meer dan een zwakke tot matige noordoostelijke bries. De temperaturen daalden naar 11,1 graden in Twenthe tot 15,4 graden in Den Helder en Vlissingen. Overdag was er aanvankelijk veel zonneschijn, maar vooral in het binnenland ontstonden er later vriendelijke stapelwolken. In de eerste middaghelft groeiden deze in Overijssel, Gelderland, Utrecht, Brabant en Limburg uit tot enkele buien. Sommige exemplaren gingen ook gepaard met een paar onweersklappen. De wind draaide in de loop van de dag van een noordoostelijke naar een meer noordelijke richting en trok gaandeweg de dag aan naar matig boven land tot vrij krachtig aan zee. De maximumtemperaturen kwamen uit tussen 20 graden op de Wadden en 27,8 graden in Volkel, Noord-Brabant.â€
De 20 graden in zicht
Of het dit jaar warm is met Pinksteren, valt te betwijfelen. De aanloop naar het lange pinksterweekend staat in ieder geval al wel in het teken van warm weer, althans, in het binnenland. Want daar kan het op donderdag al regionaal 20 graden worden. En ook vrijdag en zaterdag zijn in veel gebieden maximumtemperaturen van rond 20 graden mogelijk. Omdat de wind echter noordwestelijk tot noordelijk is, blijven de temperaturen in een brede kuststrook enkele graden lager. Bovendien bestaat er in de kustregio risico op (af en toe) laaghangende bewolking of zelfs mist vanaf zee, zogeheten zeevlam.
De temperatuurpluim voor de komende tien dagen. De 20 graden is gemarkeerd. De pijlen geven de pinksterdagen aan.
Finse warmte
Dat ditmaal een noordelijke wind de warmte voor het binnenland brengt, heeft voor een groot deel te maken met de aangevoerde lucht vanuit Noordoost-Europa. Vooral Finland lag de afgelopen dagen in extreem warme lucht: er zijn in vooral het midden en zuiden van het land temperaturen tussen 25 en 29 graden gemeten (Ylivieska Airport mat zondag maximaal 29,3 graden), terwijl een maximumtemperatuur van zo’n 14 graden voor deze tijd van het jaar gebruikelijk is. Of records zijn gebroken, is niet bekend, maar het zat er wel tegenaan.
Pinksterweer 2010 met onzekerheden
Op de weerkaart voor later deze week prijkt een krachtig hogedrukgebied dat met zijn kern op vrijdag boven Groot-Brittannië wordt verwacht. Op zaterdag probeert het hoog zich richting Nederland uit te breiden, maar op pinksterzondag wordt het naar het westen weggedrukt, de oceaan op, door een opdringend lagedrukgebied vanuit Scandinavië. Althans, dat wordt aangegeven door zowel de hoofdberekening van het Amerikaanse model als de hoofdberekening van het Europese model van 1 uur afgelopen nacht. Als deze ontwikkeling waarheid wordt, zal met een noordwestelijke wind ronduit koude lucht het land binnendringen. De voorste begrenzing van de kou gaat met een buienstoring gepaard.
De weerkaart voor Eerste Pinksterdag, opgemaakt door de hoofdberekening van het Europese model van 1 uur.
De maximumtemperatuur voor die dag volgens dezelfde berekening: in het binnenland kan het nog 20 tot 24 graden worden, maar aan de noordkust is het al koud met maximaal een graad of 11.
De hoofdberekening van het Europese model blijft de noordwestelijke wind op Tweede Pinksterdag, maandag dus, volhouden. We zitten dan volop in de koude lucht en met pech vallen er ook dan nog steeds buien…De pluimgrafiek voor De Bilt met daarin totaal 50 temperatuurberekeningen van het Europese model (hier meer informatie) laat de onzekerheid tijdens Pinksteren duidelijk zien. Vooral op maandag geven nog maar weinig berekeningen warm weer aan. We mogen zelfs al blij zijn met 15 graden in het midden van het land.
De komende paar dagen houden we de berekeningen voor het pinksterweer uiteraard goed in de gaten. Misschien blijkt de hoofdberekening een uitbijter te zijn en volgen de andere opties de ‘pinksterkoelte’ niet.
Bron: KNMI, Meteo Consult.
