In het voorjaar komen er in Amerika zware onweersbuien voor die een tornado voort kunnen brengen. Diverse inwoners van de Verenigde Staten en toeristen trekken er op uit om die buien achterna te zitten. Maar niet alleen Amerikanen doen dat. Dit jaar zijn er weer een aantal Nederlandse meteorologen aan het tornadojagen en met succes! Ons team van www.tornadojagers.nl bestaat dit jaar uit Arno Paanstra, Coen Verrijn Stuart, Michiel de Vries en Wouter de Baar. Sinds vrijdag 7 mei zitten wij in Amerika. Na een aantal rustige dagen, beginnen we op maandag 10 mei echt met chasen. Die eerste chase is niet geheel succesvol, maar tijdens de twee volgende dagen ziet ons tornadoteam wel twee tornado’s.
De teamleden van 2010.
Chase 1: een ‘bijnado’ en hagel ter grote van tennisballen
De weerkaarten voor maandag 10 mei zien er al dagenlang goed uit. Er worden zelfs vergelijkingen gemaakt met historische tornado’s. Dat er tornado’s ontstaan is een ding wat zeker is. Tegelijkertijd staat er hoog in de lucht zoveel wind dat de buien en hun tornado’s zich ontzettend snel verplaatsen, 70 tot 80 kilometer per uur. Een bui chasen is in zo’n situatie erg lastig omdat je al snel het risico loopt zelf gechased te worden.
Tijdens het rijden, zien we aan de onderkant van een supercell op een gegeven moment een zogenaamde wallcloud. Dit is de plaats waar een tornado kan ontstaan. Uit de wallcloud zakt op een gegeven moment een zogenaamde tuba of funnel-cloud naar beneden. Er is echter niet goed te zien of deze de grond wel of niet bereikt. We spreken daarom niet van een tornado, maar van een ‘bijnado’.
De ‘bijnado’ van de eerste chase.
Helaas kunnen we op dat moment niet stoppen. Als we een paar minuten later wel een mooi plekje hebben, kijken we uit op de roterende wallcloud. Een funnel of tornado zien we dan helaas niet meer. Wel rijden we even later langs een door de wind gekantelde vrachtwagen en ook zien we hagelstenen liggen die zo groot zijn als tennisballen. Diverse auto’s hebben hierdoor ook flinke schade opgelopen.
Door de wind bij die bui kantelde deze vrachtwagen.
Ook produceerde de bui hagel ter grote van tennisballen.
Chase 2: een last-minute tornado
Binnen het team hebben we afgesproken dat we alleen chasen zolang er daglicht is. In het donker is het jagen op tornado’s namelijk te gevaarlijk. Een eventuele tornado zie je simpelweg niet aankomen. Dat daglicht kan op dinsdag 11 mei alleen wel het probleem worden. Er is namelijk sprake van een sterke inversie. Dat is een luchtlaag op grotere hoogte in de lucht die bijvoorbeeld erg droog is. Die laag werkt als een soort deksel op de atmosfeer en remt het ontstaan van buien.
Die buien ontstaan uiteindelijk wel. Tot twee keer toe rijden we er achteraan, maar beide keren sterft de bui al snel uit. Het begint dan al te schemeren en als we nog wat willen zien dan moet het snel gebeuren. Op dat moment ontstaat er een drietal buien en wij rijden naar de meest westelijke. Daarmee zijn we overigens niet de enigen, want we rijden in en colonne met vele andere tornadojagers. Uiteindelijk laat de bui een wallcloud zien terwijl wij op een mooi uitzichtpunt staan. Even daarna maakt een kleine tornado in het schemerlicht een korte touch-down!
Chase 3: Een tornado op loopafstand
De inversie is op woensdag 12 mei een stuk minder sterk. Buien zullen daardoor makkelijker ontstaan. Tegelijkertijd kunnen zich ook meerdere buien tegelijk vormen en het maken van een keuze is dan erg moeilijk. Daarbij moet namelijk rekening worden gehouden met de temperatuur, luchtvochtigheid en het windregime voor de bui. Daarnaast wordt gekeken naar de bevolkingsdichtheid en het wegennetwerk van de gebieden waar de buien naar toe trekken.
De tweede tornado was op slechts 500 meter afstand.
Wij moeten kiezen tussen de twee noordelijkste buien die ontstaan. We besluiten voor de zuidelijkste van de twee te gaan, omdat de andere bui mogelijk de warme en vochtige lucht uitloopt. Beide buien krijgen naar verloop van tijd tornadowaarschuwingen. Bij ‘onze’ bui is het wegennetwerk niet optimaal, maar toch slagen we erin om op de juiste plek te staan. Dat is waar op de radar een zogenaamde hook-echo te zien is.
Zodra onze auto langs de weg staat, stellen we de camerastatieven op en zien we de hele bui roteren. We hoeven niet lang te wachten en er ontstaat een zwakke tornado. Hij laat zich niet heel lang zien, maar komt wel aardig bij ons in de buurt. We schatten de afstand op zo’n 500 meter. Na het zien van de tornado sterft de bui uit. We proberen nog bij andere exemplaren te komen, maar aangezien dat niet meer reëel is, moeten we de chase staken.
Bronnen: Meteo Consult & Tornadojagers.nl