De bijna een jaar geleden gelanceerde Europese supertelescoop Herschel, die met de samen gelanceerde Planck aan het Centre Spatial de Liège is getest, heeft enkele verborgen aspecten van de geboorte van sterren blootgelegd, zo heeft het Europese Ruimtevaartbureau ESA vandaag bekendgemaakt. Soms is de theorie op haar kop gezet. De Herschel leverde foto's op van duizenden ver verwijderde sterrenstelsels waar koortsachtig sterren ontstaan en van wolken in onze Melkwag als kraamkliniek van sterren.
Zo zag de Herschel in wolk RCW 120 een embryonale ster die binnen enkele honderdduizenden jaren lijkt uit te groeien tot één van de grootste en helderste sterren van ons sterrenstelsel. Ze heeft al tot tien keer de massa van onze Zon en is omgeven door een massa van gas en stof ter waarde van 2.000 Zonnen waaruit ze verder kan groeien. Maar normaal hoor je zo'n ster niet te zien, aldus Annie Zavagno van het Astrofysisch Laboratorium van Marseille, terwijl er echter al vele van dergelijke "onmogelijke" sterren bekend zijn. De Herschel kan helpen deze paradox op te lossen.
Omtrent de manier waarop sterren uit omgevend en opwarmend stof en gas ontstaan, zag de Herschel in onze Melkweg dat stellaire embryo's binnen door het stelsel gedrapeerde filamenten van gloeiend stof en gas ontstaan. Die vormen ketens van sterrenkraamklinieken, tienduizenden lichtjaar lang.
Grootste ruimtetelescoop
De Herschel is de grootste astronomische telescoop die ooit in de ruimte is gebracht. De diameter van de belangrijkste spiegel in de telescoop is vier keer groter dan die van om het even welke andere infrarood ruimtetelescoop en anderhalf keer dan die van de Hubble.
Bij de vorming van sterren wamen de gas- en stofwolken op tot enkele tienden van een graad boven het absolute nulpunt en beginnen ze infrarode straling uit te zenden. Op de aarde houdt de atmosfeer bijna al die golflengten tegen zodat observatie vanuit de ruimte nodig is om de geboorte van sterren te volgen.
"Geboorten" in onze Melkweg
Dankzij de tot nog toe onbekende hoge gevoeligheid en resolutie kan de Herschel ook de gebieden in onze Melkweg in kaart brengen waar sterren gevormd vormen. Voor Herschel was het niet duidelijk hoe het materiaal in de Melkweg samenkwam in een dichtheid die groot genoeg is en bij een temperatuur die laag genoeg is om nieuwe sterren te vormen.
Een nieuw beeld van de Herschel dat vandaag is vrijgegeven, toont hoe dat gebeurt. De "embryo's" van de sterren ontstaan eerst in fijne draden van lichtgevend gas en stof die over de Melkweg gedrapeerd zijn. Die vormen ketens van stellaire kweekplaatsen, die tientallen lichtjaren lang zijn en die de Melkweg omhullen met een web van sterren die geboren worden.
Snelle geboorten
De Herschel-telescoop heeft ook de ruimte ver weg van onze Melkweg bekeken en heeft het infrarood licht gemeten van duizenden andere melkwegen. Elke melkweg is slechts een speldenprikje maar de helderheid ervan laat astronomen toe om vast te stellen hoeveel sterren erin geboren worden. Ruwweg gesteld worden er meer sterren gevormd naarmate een melkweg helderder is.
Ook hier zet de Herschel vraagtekens bij de klassieke kennis door aan te tonen dat sommige melkwegen veel sneller ontwikkeld zijn dan tot nu toe gedacht. Astronomen gingen ervan uit dat melkwegen aan hetzelfde tempo sterren gevormd hebben gedurende de afgelopen drie miljard jaar. De Herschel toont dat dat niet waar is.
In het verleden zijn er immers melkwegen geweest waar "uitbarstingen van sterrenvorming" plaatsvonden en waar sterren gevormd werden aan een tempo dat 10 tot 15 keer hoger lag dan wat we nu in de Melkweg zien. De oorzaak van die koortsachtige activiteit wordt nog niet goed begrepen. Uit de gegevens van de Herschel kunnen mogelijk nieuwe conclusies getrokken worden.
Geladen water
De Herschel-telescoop is ook erg geschikt om de kleinste vorm van materie op te sporen, namelijk moleculen. De Herschel heeft voor het eerst in de ruimte een nieuwe fase, vorm van water ontdekt. Het water is elektrisch geladen en het komt op aarde niet in de natuur voor.
In de wolken rond jonge sterren, waar ultraviolet licht door de gassen straalt, kan de bestraling een elektron uit een watermolecule slaan zodat de molecule een ion wordt en waardoor het water een elektrische lading krijgt. De ontdekking van dit geïoniseerde water was een verrassing.
Bron: Hln en De Redactie | Gewijzigd: 12 juni 2017, 16:00 uur, door Joyce.s
Onweersdagen: 0
De Europese ruimtetelescoop Herschel heeft een ster ontdekt die volgens de wetenschappelijke theorie niet zou kunnen bestaan. Dat heeft de Europese ruimtevaartorganisatie ESA bekendgemaakt op een symposium in Noordwijk. De ster staat op ruim 4.200 lichtjaar van de aarde. De ESA spreekt van een 'embryonische ster', een ster die nog aan het ontstaan is. Het hemellichaam is ongeveer acht tot tien keer zo groot als onze zon en in de directe omgeving is zo veel gas en stof dat de ster nog honderden keren groter kan worden. De ster kan uitgroeien tot een van de helderste objecten in de Melkweg.
De ontdekking is opmerkelijk. Volgens de gangbare wetenschappelijke theorie kan een ster niet groter worden dan acht keer de massa van de zon. De druk op de ster zou dan zo groot worden, dat die uiteenspat. Toch zijn er al meer sterren bekend die onmogelijk groot zijn. Omdat de Herschel ziet hoe zo'n megaster ontstaat, kunnen de wetenschappers misschien achterhalen waar de fout in de theorie zit.
Bron: Hln | Gewijzigd: 12 juni 2017, 16:00 uur, door Joyce.s
Onweersdagen: 0