Spanje heeft een zeer nat winter halfjaar achter de rug en dat kan bijdragen aan een minder hete zomer. Tot nu toe is de lente in ieder geval aan de bescheiden kant verlopen. Pas morgen worden de eerste dertigers van 2010 gehaald.
In Spanje warmt het zuiden over het algemeen het snelst op. Daar is de zonkracht het hoogst en kan een zuidenwind Noord-Afrikaanse warmte binnen voeren. Tot nu toe zijn de middagtemperaturen er redelijk bescheiden geweest. De eerste helft van de afgelopen maartmaand was het in Sevilla (de hoofdstad van de regio Andalusië) veelal tussen 16 en 18 graden. Tijdens de tweede maandhelft schommelden de maxima lange tijd rond 22 of 23 graden, met af en toe een uitschieter omhoog of omlaag. In april tot nu toe is de temperatuur ’s middags steeds boven 20 graden gebleven, met nu en dan eens een vijfentwintiger erbij. Deze zondagmiddag wordt er 28 graden op de thermometer verwacht, morgen tot en met woensdag 30 of 31 graden. Die 30 graden gaat op meerdere plekken in Midden- en Zuid-Spanje gehaald worden. Net zoals in Midden en Zuid-Portugal.
Het wordt warm in Spanje en Portugal, de komende dagen. Op meerdere plekken wordt het 29 of 30 graden.
Die opwarming van Zuidwest-Europa heeft alles te maken met een hogedrukgebied dat boven het Iberisch schiereiland aanwezig is. Dat hogedrukgebied is gevuld met behoorlijk warme lucht waarin het maandag op 1500 meter hoogte zo’n 13 tot 15 graden is. Ter vergelijking, in Nederland zal het morgen op diezelfde hoogte 1 graad zijn. Afijn, die 1500-meter-temperatuur draagt bij aan de temperatuur aan de grond en tezamen met de opwarming door de zon en het gebrek aan stapelwolken kan het de eerste dagen van de nieuwe week her en der 30 graden worden.
Natte winter
De winter in Spanje en Portugal heeft heel veel regen gebracht. Dermate veel regen dat er duidelijk meer water in de stuwmeren zit dan andere jaren rond deze tijd. Alle waterbekkens gezamenlijk zijn bijna voor 83 procent gevuld. In de afgelopen 10 jaar was dat zo’n 62 procent. In Andalusië zijn er in totaal maarliefst 85 stuwmeren, in opvangcapaciteit variërend van 4 tot bijna 1000 kubieke hectometer en deze staan momenteel voor ruim 88 procent gevuld, tegen 55 procent gemiddeld. Een aantal spaarbekkens heeft het afgelopen winterhalfjaar geregeld staan spuien omdat er teveel regen viel om op te vangen.
Op 20 april jongstleden was er in totaal 45.642 kubieke hectometer aan water opgeslagen in de Spaanse waterbekkens. Dat is meer dan 82 procent van het totaal aan regenwater dat kan worden opgevangen.
In deze grafiek is te zien dat de huidige gebufferde waterhoeveelheid (rode lijn) in Andalusie veel groter is dan het vorige jaar (streepjeslijn) en het gemiddelde van de afgelopen 10 jaren.
Natte winter, minder hitte in zomer?
Een boel nattigheid in de periode van september tot en met het voorjaar kan Spanje en Portugal helpen om heftige zomerhitte tegen te gaan. Zolang de bodem nat is, zal een deel van de warmte namelijk opgaan aan verdamping. Immers, een natuurkundige wetmatigheid zegt dat verdamping van vocht warmte kost. Dat zien we ook terug bij de opwarming van verschillende grondsoorten. Het droge zand van de Veluwe zorgt ervoor dat de lucht daarboven verder en sneller opwarmt, dan natte kleigrond. Nu is het momenteel wel zo dat de kleigebieden in ons land ook behoorlijk droog zijn, waardoor het verschil in grondsoort momenteel grotendeels wegvalt. Maar kijken we bijvoorbeeld naar een bosgebied, dan bevat dat veel meer vocht dan een heidegebied en dientengevolge zal een bosrijke omgeving minder snel opwarmen dan de Mookerhei.
Ook in oostelijk Brabant is het droog. Er is deze maand tot vanmiddag nog maar amper 15 millimeter gevallen. Hoe minder begroeiing, des te droger de lucht erboven is en des te hoger de temperatuur tijdens zonnige dagen kan oplopen. Foto: Ronnie Uitman.
Bos weg, ander klimaat
Ooit bestond Spanje voor een aanzienlijk deel uit bos. Het klimaat zal er toen dan ook anders zijn geweest dan in onze huidige tijd. Het verhaal gaat dat het gros van de bomen destijds gerooid is voor de Armada. De nu grotendeels onbegroeide vlakten (of monotone velden met olijfbomen zonder ondergroei) warmen significant sneller op dan gebieden met veel groen. Spanje kampt dan ook elk jaar met overdadige hitte. Geen wonder dat er dan ook herbeplantingsprojecten lopen om de ergste warmte te temperen. De afgelopen winter, met z’n vele neerslag, heeft in ieder geval de bodems lekker nat gemaakt en dat zal altijd iets schelen voor de komende maanden. Overigens is er voor volgende week weer nieuwe neerslag op komst….
Bronnen: Meteo Consult, Embalses.net