Het laatste decennia verliepen de winters over het algemeen vrij zacht en van sneeuwval was gemiddeld slechts een paar dagen sprake. De lente kwam na zo’n zachte winter dan ook vrij snel op gang en de natuur stond aan het begin van het seizoen al in bloei. Afgelopen winter was het echter even andere koek. Het was koud en het aantal sneeuwdagen was al snel niet meer op één hand te tellen. De natuur kwam na deze lange winter, ten opzichte van de voorgaande jaren, dan ook erg traag op gang. De ontwikkeling van bijvoorbeeld planten ligt momenteel ongeveer 2 weken achter, maar die achterstand wordt door het vrij zonnige en zachte weer van de afgelopen weken nu geleidelijk ingehaald.
De verkoop van planten en bloemen gaat dan ook als een speer. Drukte op de markten en bij de tuinders. Foto: Frank Bours.
Ondanks de koude start van maart werd het uiteindelijk toch een vrij zachte maand. De winter liet begin maart nog duidelijk zijn sporen achter met nog geregeld sneeuw en diverse koude nachten met veelal lichte tot matige vorst. Overdag kwamen we de eerste dagen net boven de norm van ongeveer 5 graden uit, daarna daalde het kwik tijdelijk tot op of net onder het etmaalgemiddelde en na twee weken maakten we ineens een flinke spurt omhoog met op diverse dagen middagtemperaturen boven 15 graden. De 24e en 25e van de maand waren voor velen echter het meest gedenkwaardig met op verschillende plekken meer dan 20 graden en daarmee zaten we ineens meer dan 10 graden boven het langjarig gemiddelde voor eind maart.
Ook de maand april is weerkundig gezien een overgangsmaand met zowel winter- als zomertrekjes. Zo is de middagtemperatuur in Venlo op 21 april in 1968 eens opgelopen tot 32,2 graden, maar vroor het in 1986 op 12 april lokaal nog bijna streng met -9,4 graden in Deelen op de Veluwe.
Ook in de tuin van Willy de Cloe staat de boel al mooi in de bloei. Het wordt steeds kleurrijker.
Dit jaar begon april nogal wisselvallig met middagtemperaturen rond het gemiddelde, over het algemeen tussen 10 en 14 graden. De zon komt in de lente steeds hoger te staan en wordt dagelijks iets krachtiger. De curve van de klimatologisch gemiddelde temperatuur gaat in dit seizoen dan vrij stijl omhoog. Zo zitten we halverwege april alweer op een gemiddelde dagtemperatuur van ruim 13 graden en minima van bijna 4 graden. Wat dat betreft liggen we dus redelijk op schema. Ook nu zitten er echter wel de uitschieters tussen die horen bij april. In de nacht naar zondag 11 april vroor het bijvoorbeeld plaatselijk nog bijna 2 graden op 1,5 meter hoogte en op dinsdag 6 april werd het in Maastricht overdag 18,3 graden.
Invloed op de natuur
De maand maart begon dus aan de koude kant en daardoor liep de natuur wel enige achterstand op. Met uiteindelijk een zachter verloop van eind maart en begin april wordt die achterstand wel langzaam ingehaald. De ontwikkeling van planten ligt nu gemiddeld zo’n 2 weken achter op de voorgaande drie jaren en dat is volledig te verklaren aan de hand van de temperatuur. Vorig jaar was het bijvoorbeeld vanaf het begin van het jaar tot en met nu ruim 1 graad warmer en de jaren daarvoor lag dat verschil zelfs nog enkele graden hoger. Die afgelopen drie jaren waren over het algemeen wel warme jaren.
De Sleedoorn staat nu overal mooi in bloei. Deze struik trekt momenteel veel vlinders. Foto: Ria Luttikhold.
Bomen en planten bleven dit voorjaar nog een vrij lange tijd kaal en op slechts een paar voorjaarsbloemen na zat er nog niet echt schot in de natuur. Ook wat de dieren betreft, duurde het even voordat de eerste kleintjes werden geboren. Wel zag je her en der al lammetjes en biggetjes geboren worden, maar de echte voorjaarsvlinders lieten bijvoorbeeld nog eventjes op zich wachten. Tot nu toe waren het nog vooral de overwinteraars die gesignaleerd werden, maar momenteel worden er ook steeds meer popoverwinteraars waargenomen. Zo zijn inmiddels een behoorlijk aantal koolwitjes en boomblauwtjes uit hun pop gekropen. Helemaal nu de sleedoorn goed in bloei staat, worden er meer vlinders gesignaleerd. Deze witte, opvallende struik is namelijk op veel plekken aanwezig – ook in stedelijke gebieden – en trekt veel vlinders.
De komende twee weken gaat het écht groen worden. Veel bomen, waaronder de berken en witte paardenkastantjes, krijgen nu steeds meer blaadjes en ook de eik en de beuk zullen zeer spoedig gaan volgen.
De natuur loopt door de koude en lange winter nog iets achter, maar het begint nu steeds groener te worden. Foto: Burry van den Brink.
Nadelen
Veel mensen genieten volop van de ontplooiing van de natuur, maar een evenzo grote groep maakt zich in dit seizoen op voor een minder plezierige periode. De hooikoorts begint namelijk met het ontpoppen van de natuur alweer lichtelijk op te spelen. Vooral nu de berken volop in bloei staan en de komende weken ook veel andere boom- en plantsoorten tot ontplooiing komen.
Bronnen: Meteo Consult, KNMI, Natuurbericht.nl, De Natuurkalender, Pollennieuws.