Als in Nederland de winterkou te lang blijft hangen, is het zuiden van Europa voor veel aanbidders van de zon en warmte een goede uitvalsweg. De garantie op zon en aangename temperaturen is daar over het algemeen een stuk groter dan in eigen land, maar dit jaar viel het weer ook daar behoorlijk tegen. Vrijwel de hele winter lang wist de kou uit het noorden tot in Frankrijk en Spanje door te dringen en ook in Italië en Griekenland was het de afgelopen wintermaanden niet erg fraai. Veel stevige regenbuien resulteerden in overstromingen, op een enkele plaats in modderstromen, in bijvoorbeeld Madeira, en in Italië een paar weken geleden in een aardverschuiving. Op veel plaatsen viel ook sneeuw, zoals afgelopen week nog in Mallorca, en warm was het in deze landen zeker ook niet.
Het slechte weer in het zuiden van Europa had alles te maken met een erg zuidelijk gelegen straalstroom. De straalstroom is een stevige wind op ongeveer 7 tot 10 kilometer hoogte in de atmosfeer en is de begrenzing van koudere lucht ten noorden daarvan en zachtere lucht aan de zuidkant. Normaal gesproken bevindt deze grens zich veel noordelijker, zo’n beetje op de breedtegraad van Nederland. Het is geen wind die in een rechte lijn vanuit het westen waait, maar kronkelt door de atmosfeer, net als een rivier dat doet op aarde. Er ontstaan regelmatig flinke, maar ook lichte, bochten naar het zuiden of noorden in deze stevige wind en zo kan een bel met koude lucht vanuit het noorden ineens naar het zuiden zakken, maar ook een bel met warmere lucht uit het zuiden naar het noorden.
Vandaag ligt een deel van de straalstroom nog vrij zuidelijk, tot boven Noord-Afrika (zie gele pijl).
Komende woensdag schuift deze verder naar het noorden en komt boven ons land te liggen.
Vooral in het zuidoosten van Europa vallen nog wel enkele buien, later knapt het ook daar op.
Afgelopen winter lag de begrenzing van de beide luchtsoorten, dus de straalstroom, uitzonderlijk lang erg zuidelijk. Soms zelfs tot boven het noorden van Afrika. De kou uit de poolgebieden wist daardoor tot rondom de Middellandse Zee door te dringen.
Aanvoer van buien
Met die straalstroom vaak boven de pet kenmerkt het Nederlandse weer zich dan ook als wisselvallig. Het kan van de ene op de andere dag ineens een stuk kouder worden en ook het weertype kan met een kronkel in de straalstroom plotseling om slaan. Lagedrukgebieden worden door die wind hoger in de atmosfeer vaak snel achter elkaar aangevoerd en in korte tijd verder opgevuld of juist uitgediept, wat kan leiden tot extra activiteit en intensiteit van de buien.
Afgelopen winter trokken die forse buien dus vooral over het zuiden van Europa en met natuurlijk veel vocht in de buurt (de Atlantische Oceaan en de Middellandse Zee) regende het soms aan één stuk door met overstroming als gevolg. De grond is daar vaak zo droog, dat deze niet al het water kan opnemen en de boel dus overstroomt. In die koude vrieslucht ging de regen echter ook regelmatig over in sneeuwval. Op plekken waar bijna nooit sneeuw valt, werd het nu ineens wel wit.
De middagtemperatuur ligt in het uiterste zuiden van Europa al rond 15 graden. In het noorden is het nog bijzonder koud.
Met het noordwaarts schuiven van de straalstroom dringt de warmte vanuit het zuiden ook verder door tot in Europa.
Straalstroom noordelijker
De komende dagen verplaatst de straalstroom zich echter weer naar het noorden en komt deels ook boven Nederland te liggen. Rondom de Middellandse Zee knapt het dan weer op en laat de zon zich daar weer vaker zien. Ook gaan zowel de minima als de maxima geleidelijk verder omhoog met overdag in het zuiden van Spanje her en der alweer 18 a 19 graden. Zo’n kronkel in de straalstroom resulteert in het zuiden van Italië en in Griekenland eerst nog voor diverse buien, maar later deze week gaat ook daar de zon weer vaker schijnen.
Veel regen in New York
Ook in Noord-Amerika ligt de straalstroom al lange tijd erg zuidelijk en op dit moment krult hij ten oosten van New York, boven de Atlantische Oceaan, naar het noorden (zie afbeelding hieronder). Er ligt bovendien een lagedrukgebied de oostkust van de Verenigde Staten en met een stevige zuidoosten- tot oostenwind schuift in de buurt van New York vandaag en morgen een omvangrijk gebied met regen vanaf de zee binnen. Lokaal wordt in een korte tijd 150 millimeter regen verwacht en met zulke grote hoeveelheden resulteert dit hoogstwaarschijnlijk ook daar in overstromingen. We blijven het nauwkeurig volgen.
Ook in de Verenigde Staten ligt de straalstroom nog steeds erg zuidelijk. Een lagedrukgebied boven de oostkust veroorzaakt daar de komende uren veel bewolking en regen.
In New York zelf (zie rode pijltje) wordt 150 millimeter regen verwacht.
Bron: Meteo Consult.