Het mag dan wat fris zijn in ons land, veel geklaagd over het weer wordt er niet. Het is namelijk prachtig en zonovergoten. Heel anders ziet het er momenteel uit in het zuiden van Europa en in Noord-Afrika. In deze normaal gesproken zonnige regio’s, trekt het ene na het andere slechtweergebied voorbij. Maar hoe komt dat eigenlijk? Het slechte weer in rond de Middellandse Zee was de laatste tijd al meerdere keren in het nieuws. Bijvoorbeeld de overstromingen in Madeira en landverschuivingen op Sicilië. In Marokko stortte zelfs de minaret van een moskee in door het slechte weer. Opmerkelijk is ook dat in Zuid-Spanje de stuwmeren door de vele regen vol zitten. Sterker nog, sommige staan zelfs te spuien. Dit is iets wat al zeker 13 jaar niet meer is voorgekomen.
In de neerslagberekening van de komende 5 dagen zien we in Zuid-Europa en Noord-Afrika dan ook veel meer neerslag dan in onze omgeving.
Positie van de straalstroom
De oorzaak moeten we zoeken in de straalstroom, een sterke wind op grotere hoogte in de atmosfeer. Deze vormt de scheiding tussen warme en koudere lucht. De straalstroom kan je zien als de motor achter verschillende storingen. Deze bepaalt namelijk waar de lagedrukgebieden en fronten zich naar toe bewegen. Vaak ligt de straalstroom in onze omgeving, maar nu vinden we deze terug rondom de Middellandse zee.
De lagedrukgebieden worden die kant op gestuurd door de straalstroom, die momenteel erg zuidelijk ligt.
En zelfs over 10 dagen ligt deze daar nog.
Het gevolg is dat ons land de komende tijd grotendeels gevrijwaard blijft van bewolking, regen en buien en dat het eigenlijk geregeld zonnig is. De straalstroom ligt ver ten zuiden van Nederland en wij bevinden ons aan de koude kant ervan. Dat heeft zijn uitwerking op de huidige temperaturen. Normaal gesproken zou het overdag zo’n 8 graden moeten zijn in deze tijd van het jaar. De norm voor de minimumtemperatuur is een graad of 1. Momenteel liggen de temperaturen onder deze waarden.
Uitdiepende lagedrukgebieden
De straalstroom is niet alleen van invloed op de trekrichting van lagedrukgebieden, maar ook op de verdere ontwikkeling van deze systemen. De kerndruk van de lagedrukgebieden wordt namelijk steeds lager, als ze zich onder de straalstroom door bewegen. In de meteorologie noemen we dit ‘uitdiepen’.
Hier ziet u de weerkaart voor vandaag (woensdag). De regen wordt veroorzaakt door lagedrukgebieden en storingen, die elkaar rond de Middellandse zee in rap tempo opvolgen. In onze omgeving profiteren we van een hogedrukgebied.
De windsnelheid in de straalstroom kan oplopen tot enkele honderden kilometers per uur. Dit is natuurlijk veel meer dan de wind aan de grond. Het gevolg is dat de straalstroom een soort pompende werking heeft. Omdat hij hoger in de lucht een sterkere wind veroorzaakt dan aan de grond, wordt er als het ware lucht omhoog gezogen. Dit is dan ook de reden voor het verder dalen van de luchtdruk in een lagedrukgebied.
Stijgende luchtbewegingen
Dalende luchtdruk is niet het enige. Er stijgen in het lagedrukgebied ook bellen met vochtige lucht omhoog. Hoger in de atmosfeer koelen deze luchtbellen af, er treedt condensatie op en daarmee zijn bewolking en neerslag geboren.
De straalstroom is verder de grens tussen twee luchtsoorten, hoger in de lucht. Onder die straalstroom ligt er aan de grond een zogenaamd polair front. Ook dit is een regenbrenger. Het polaire front en de straalstroom liggen natuurlijk niet stil, maar ze zwabberen een beetje heen en weer. Iedere keer als dat gebeurt, volgt er nieuwe neerslag.
Wij bevinden ons dan ook in de koude lucht, wat goed te zien is aan de maximumtemperaturen. De storingen brengen in Zuid-Europa echter zachte lucht met zich mee, waardoor het zo’n 20 graden kan worden.
Vooruitzichten
Volgens de laatste weerkaarten blijft de straalstroom de komende tijd vrij zuidelijk liggen. Dit betekent dat we in onze omgeving het merendeel van de tijd kunnen blijven genieten van mooi en zonnig, maar wel koud weer. In Zuid-Europa blijft het wisselvallig. Dat is overigens niet het enige, want met de lagedrukgebieden komt ook zachte lucht mee. In deze regio zijn de temperaturen dan ook een stuk hoger. Aan de Spaanse en Griekse kust worden soms maximumtemperaturen van meer dan 20 graden bereikt.
Bron: Meteo Consult.
Hevige regenval heeft zaterdagavond in het zuiden van Spanje geleid tot overstromingen. In de steden Cádiz en Málaga moest de brandweer tientallen mensen uit overstroomde huizen in veiligheid brengen, berichtten de plaatselijke autoriteiten.
Een groot aantal wegen in de zuidelijke regio Andalusië is door overstromingen of aardverschuivingen niet meer begaanbaar. Rivieren zijn buiten hun oevers getreden. Op sommige plaatsen viel in slechts een paar uur tijd 90 liter water per vierkante meter.
Ook dorpen ten noorden van de Portugese hoofdstad Lissabon kampten zaterdagavond met wateroverlast als gevolg van de buitensporige regen.
Bron: AD
Opnieuw is een cruiseschip door een zeegolven geteisterd, waardoor vijf gewonden gevallen zijn. Het Marokkaanse schip Atlas voer in de Straat van Gibraltar toen een grote golf een raam van de recreatieruimte insloeg, meldden Spaanse media zondag. De slachtoffers raakten gewond door rondvliegende glassplinters. Een zwangere vrouw moest voor observatie naar een ziekenhuis gebracht worden.
De Atlas was met 125 passagier van het Marokkaanse Tanger onderweg naar Algeciras in Zuid-Spanje toen het zaterdag in zwaar weer terechtkwam. Het schip wist toch de haven van Algeciras te bereiken. Woensdag werd een cruiseschip met 1350 toeristen en 580 bemanningsleden aan boord voor de Spaanse noordoostkust getroffen door reuzengolven, die de ramen van een salon kapotsloegen. Daardoor kwamen twee passagiers om en raakten veertien anderen gewond.
Bron: De Pers
In de Europese landen aan de Middellandse Zee is de winter extreem wisselvallig verlopen. Na een aantal jaren met relatief weinig neerslag is het nu een komen en gaan van buien. En er komt nog meer aan.
De afgelopen dagen was het zuiden van Spanje in het nieuws vanwege zware regenval. De regen vormt echter geen uitzondering want de afgelopen maanden is het al heel vaak heel nat geweest. Positief hieraan is dat alle drinkwaterreservoirs tot de nok gevuld zijn zodat er in de zomermaanden weinig problemen te verwachten zijn ten aanzien van waterschaarste. Pas als de lente- en zomermaanden kurkdroog verlopen, kan het waterniveau weer dalen tot kritische niveau's.
In januari viel er in Spanje gemiddeld 95mm terwijl 67mm normaal is. Bijna 50% meer dan normaal dus. Daarbij was het vooral in de zuidelijke helft van Spanje veel natter. Daar waren er veel regio's die het dubbele kregen van wat normaal is. Landelijk gezien is er sinds het eind van de zomer al 410 mm gevallen (22% meer dan normaal) terwijl er in het zuiden regio's zijn die al boven de 500mm zitten. Dat betekent voor die gebieden tot eind januari al 50-70% extra neerslag ten opzichte van het gemiddelde van 1971-2000.
De getallen voor februari zijn nog niet helemaal verwerkt, maar de eerste totalen laten al wel zien dat de zuidelijke helft van Spanje opnieuw veel te nat is geweest. In Andalusië en Malaga hoorde februari 2010 tot de natste februari-maanden die daar ooit geregistreerd zijn.
En ook maart laat alweer een natte start zien. Zaterdagavond (gisteren dus) moesten in Cadiz en Malaga zelfs mensen bevrijd worden uit hun huizen vanwege het snel stijgende water. Er viel op een enkele plek 90 mm in een paar uur tijd. Vandaag en morgen staat er nog meer nattigheid op het programma. Vooral in de nacht van maandag op dinsdag kan het hard regenen in het zuidwesten en zuiden van Spanje. Daarna wordt er donderdag weer een regengebied verwacht.
Dit overzicht gaat over Spanje maar hetzelfde verhaal kan geschreven worden over Portugal, Italië, Griekenland, het westen van Turkije en de Balkanlanden. Het natte weer wordt namelijk veroorzaakt door lagedrukgebieden die vanaf de Atlantische Oceaan via het Iberisch Schiereiland en Italië naar het oosten trekken. Dat is de normale route in de wintermaanden. In de zomermaanden ligt de route van de depressies noordelijker en krijgen de Britse Eilanden en de landen rondom Nederland met meer nattigheid te maken. Wat echter ook normaal is, is dat de route in de wintermaanden wat wisselt tussen Zuid-Europa en Midden-Europa. Vanwege het koude winterweer in Noord- en Midden-Europa bleven de regengebieden nu vooral in het zuiden van Europa. Juist daardoor werd het daar zo nat.
Voor de aanstaande zomer zegt dit overigens weinig. Op een gegeven moment zullen de depressies van koers gaan veranderen. Het koude weer in Midden- en Noord-Europa slaat dan om in wisselvallig en milder weer en de zomer barst los in het zuiden van Europa. De vraag is alleen nog even wanneer.
Bron: Weerplaza | Gewijzigd: 7 maart 2010, 15:25 uur, door Sietse