Het werk van de Sint en zijn pieten kan op 5 december wel eens worden bemoeilijkt door het weer. Gladheid en veel wind worden terecht gevreesd. Zeker als het in combinatie is met (veel) neerslag. Maar dit jaar hoeven ze daar gelukkig niet bang voor te zijn.
Droge pakjesavond
Na de regen van de ochtend en nog een paar losse buien vanmiddag, is het vanavond namelijk droog. Wat een timing! De pakjes worden dus niet nat voor de kinderen die het Sinterklaasfeest vanavond vieren. En dat zullen de meeste kinderen zijn. Verder hoeven de Sint en zijn pieten niet bang te zijn voor gladde daken, want het is zacht decemberweer. En we kunnen zingen “zie de maan schijnt door de bomenâ€, omdat er opklaringen worden verwacht!
Vanavond "zie de maan schijnt door de bomen?" Foto: Jannes Wiersema.
1998
Heel ander weer was het in 1998 rond Sinterklaastijd. Nederland bevond zich toen in winterse sferen. Met zelfs ijsdagen, zoals op 3 december (alleen in Limburg en lokaal vlak aan zee werd het vriespunt toen netaan overschreden). En in het weerdagboek dat Meteo Consult tot op de dag van vandaag bijhoudt, lezen we op 4 december:
“Het was een bijzonder dagje. Er werd veel naar buiten getuurd, want het sneeuwde in Wageningen. Uiteindelijk viel er 3 tot 4 centimeter sneeuw. In Drenthe begon men sneeuw te schuiven. In het westen van het land viel echter regen, eerst voorafgegaan door ijzel. De wind draaide naar het noordwesten en nam toe tot krachtig, 6 Beaufort, in de kustgebieden. Na de neerslagzone klaarde het flink op, maar later kwam er weer een hele stoet buien het land op. De temperaturen liepen in het hele land uiteindelijk op naar waarden boven het vriespunt. In Enschede werd het 1,3 graad, Hoek van Holland noteerde 7,5 gradenâ€.
Rondom het gebouw van Meteo Consult ligt er een mooi laagje sneeuw op 4 december 1998. Gezien door Tom van der Spek.
Witte Sinterklaas
Het heerlijk avondje viel dat jaar op zaterdag. In de nacht naar die zaterdag kwam het in het binnenland tot lichte vorst. In Deelen, op de Veluwe, werd het -3,4 graden. Er kwam een storing vanaf de Noordzee onze kant op. De hoge luchtlagen waren niet heel koud, zo rond -5 graden, op zo’n 1500 meter hoogte. Maar voor de storing uit ging de wind uit het zuidoosten waaien en werd er aan het aardoppervlak koude lucht aangevoerd. Zodoende kon er sneeuw vallen die bovendien bleef liggen. In Wageningen viel er ’s ochtends vroeg al een sneeuwbui met als resultaat 1-2 centimeter verse sneeuw. Op meerdere plekken lag er samen met de sneeuw van 4 december een laagje. In ongeveer driekwart van het land was dat het geval. Uiteindelijk kwam de temperatuur overal boven het vriespunt uit. Maar de wegdektemperaturen bleven lang onder het vriespunt. En tijdens de winterse buien daalde ook de luchttemperatuur dan toch weer tot rond of dichtbij nul graden. Daardoor werd het in onder meer Goes verraderlijk glad. De buien gingen de hele dag door, afgewisseld door felle opklaringen. Ook hier in Wageningen viel er soms nog een (droge) sneeuwbui. Meteoroloog Johan Reuter meldde vanuit Emmen dat door alle sneeuwbuien van laat in de ochtend een pak van afgerond 9 centimeter kon worden gemeten. En een andere collega uit België liet ons weten dat er in de Ardennen op sommige plekken 35 centimeter sneeuw was gevallen. Daar hield het ook niet op met sneeuwen. De wind maakt het guur: aan zee krachtig en in de ochtend hard, kracht 7, uit noordwestelijke richtingen. Het werd maximaal 1 tot 6 graden, waarden die dus tussen de winterse buien door zijn gemeten.
Foto op 5 december 1998 vanuit Bennekom, ook gemaakt door Tom van der Spek.
Strenge vorstnacht
Ook enkele dagen daarna bleef het koud, althans, in het binnenland. Een brede kuststrook had telkens weinig winters weer. In de nacht van 7 op 8 december kwam het lokaal tot strenge vorst. Op de Veluwe werd -12,1 graden gemeten, in Hoogeveen -13,5 graden! Dankzij helder weer en weinig wind in een uitloper van hoge luchtdruk. Het einde van het ‘Sinterklaaswintertje†kondigde zich echter al aan. De uitloper trok naar het oosten weg, waarna de wind naar het zuidwesten draaide en zachtere lucht werd aangevoerd. Halverwege tussen Sinterklaas en kerst steeg de temperatuur een paar dagen naar rond 12 graden, terwijl op enkele weerstations van weeramateurs in Limburg zelfs 15 graden werd overschreden. December als geheel werd dan ook een zachte wintermaand.
Nog wat extremen
De zonnigste 5 december (sinds 1901) staat op naam van 1977. Toen bijna 7 uren zon in De Bilt. Het was die dag koud, na een nacht met 4 graden vorst werd het overdag maar 2 graden boven nul. De warmste 5 december is van 2006, toen werd het rond 15 graden. Enkele kinderen die als Pietjes verkleed waren, hadden zelfs blote benen! Net als alle andere zachte dagen in december stond er een stevige zuiden- tot zuidwestenwind, die ’s ochtends aan zee stormachtig, windkracht 8, was. Ook boven land blies de wind nog stevig door met windkracht 5 à 6.
De natste 5 decemberdagen waren die van 1965 met 18,3 millimeter, die van 1906 met 11,3 millimeter neerslag en de Sinterklaasfeestdag van 1913 met 11,2 millimeter.
Sneeuw viel er op 5 december in 1969, 1976, 1980, 1981, 1995, 1998 dus en in 1999. In 1999 ging het echter alleen om wat natte sneeuw tijden buien in de nachtelijke uren.
Kou-inval in zicht?
Morgen vertrekt de Goedheiligman weer naar Spanje en daarbij zal hij regen en tegenwind ondervinden, want de wind is in heel West-Europa zuid tot zuidwest. En daarmee blijft de aanvoer van zachte lucht en regengebieden doorgaan. Komende nacht bijvoorbeeld wordt het niet frisser dan 6 tot 10 graden! En morgen overdag, zondag, stijgt de temperatuur tot 12 graden. Maar wel weer met het volgende regengebied dat passeert. Maandag, dinsdag en woensdag is het met een graad of 10 ook nog vrij zacht, maar maandag en dinsdag waarschijnlijk wel een stuk droger. Vervolgens worden de weersontwikkelingen vrij onzeker….
De weerkaart van de hoofdberekening voor donderdag 10 december.
De hoofdberekening van het Europese computermodel dat afgelopen nacht heeft gedraaid laat zien dat er donderdag 10 december een nieuwe stormdepressie op de oceaan ligt, terwijl boven ons land een kleinschaliger en zwakker lagedrukgebied is ingetekend. Tegelijkertijd blijft een sterk hogedrukgebied boven Rusland actief. Aan zijn zuidflank zorgt een oostelijke wind voor aanvoer van koude lucht naar onder meer Polen en Slowakije. Dat betekent daar een vorstinval. De grote vraag voor ons land is nu of zachte lucht in onder meer het Verenigd Koninkrijk al snel naar het oosten stroomt, of dat toch de koude lucht in Oost-Europa verder naar het westen uitvloeit en als overwinnaar uit de bus komt! Eén van de vereisten daarvoor is dat het zwakke lagedrukgebied en later ook de stormdepressie(s) een zuidelijke koers gaan volgen, zodat het hogedrukgebied van de gelegenheid gebruik kan maken om vervolgens wat westelijker uit te komen, dus uiteindelijk boven Scandinavië.
Hoewel veel lijntjes (nog) geen winterse temperaturen aangeven, gaan de hoofdberekening en nog een aantal andere berekeningen wel voor kou. De pluim voor Wageningen vindt u dagelijks op onze website. Interessant voor de liefhebbers van winterweer hoe hij er zondag uitziet!
Het beste is nu, vanwege de onzekerheid in de verwachting, om de pluimgrafiek te raadplegen. Hierin staan de 50 andere berekeningen van het Europese model. De pluim van Wageningen vindt u dagelijks op onze website en die van vandaag staat hiernaast. De rode lijn, de hoofdberekening, gaat, met nog een aantal andere opties, duidelijk voor de kou! De hoofdberekening is zelfs de koudste. Interessante ontwikkelingen dus voor de winterliefhebbers.
Bron: Meteo Consult, KNMI