Terwijl nabestaanden en overlevenden van de tsunami in Azië, vijf jaar geleden, eind deze maand de slachtoffers herdenken, dringen experts in Thailand aan op verbetering van het waarschuwingssysteem om eenzelfde ramp in de toekomst te voorkomen. De stelligste onder hen is de Thaise meteoroloog en seismoloog Smith Dharmasaroja, de man die in 1998 de komst van de vloedgolf voorspelde waardoor bijna 200.000 mensen om het leven kwamen. Onder hen waren 36 Nederlanders: 34 in Thailand en twee in Sri Lanka.
Na de ramp op tweede kerstdag in 2004 was hij degene die het tsunamiwaarschuwingssysteem in Thailand opzette. ,,Thailand heeft op dit moment alleen een seismisch waarschuwingssysteem op land. Dat is niet genoeg'', zegt Smith. Drie jaar geleden kwam daar een nieuw ontwikkelde alarmeringsboei bij, gedoneerd door de Verenigde Staten, die een zeebeving kan traceren via een detector op de bodem van de oceaan. Maar de batterij is inmiddels leeg en de boei ligt sinds een paar maanden dood in het water.
Volgens Smith heeft Thailand drie van zulke alarmeringsboeien nodig voor een optimale veiligheid. ,,Met alleen een seismisch systeem op land, kan een tsunami te laat worden opgemerkt'', aldus de seismoloog.
Wanneer zo'n sensor een zeebeving traceert, wordt er in circa tien minuten vanaf de zeebodem een signaal doorgeven naar de boei aan het wateroppervlak en vervolgens via een satelliet naar Thailands National Disaster Warning Center (NDCW), dat de kustplaatsen waarschuwt. Dit centrum zendt duizenden sms'jes naar onder meer autoriteiten, radio en tv, militairen, hulpverleners, dorpshoofden en hotels. Een nieuwe boei is inmiddels besteld. ,,En we zijn van plan er volgend jaar twee te plaatsen'', zegt Sarun Dabbhasuta van het NDCW.
Toch blijft het lastig om te voorspellen wat het exacte effect van een beving is, waarschuwt seismoloog Bernard Dost van het KNMI. ,,Veel zeebevingen leiden niet tot tsunami's'', legt hij uit. ,,Maar zeker als de beving op grote diepte is, blijft het moeilijk om te voorspellen hoe groot de gevolgen zullen zijn.''
De bestaande systemen in Azië hebben de afgelopen twee jaar een aantal waarschuwingen afgeleverd waar autoriteiten snel op konden anticiperen. Het ging dan vooral om het ontruimen van risicogebieden en het evacueren van kustbevolking naar hoger gelegen gebieden. ,,Maar zolang mensen niet weten dat het bestaat en niet weten hoe zij moeten handelen bij een ramp, zullen er nog steeds levens verloren gaan'', zegt Atiq Kainan Ahmed, onderzoeker van het Asian Disaster Preparedness Center (ADPC) in Bangkok.
In al deze gevallen ging het om een tsunamiwatch, niet om een tsunamiwarning. De tweede wordt pas afgegeven als zeker is dat zich binnen afzienbare termijn een grote ramp gaat voltrekken als gevolg van een grote zeebeving. Klaus Peter Koltermann, hoofd van Unesco's Tsunami Coördinatie Unit, beaamt het belang van de alarmeringsboeien. ,,Maar het waarschuwingssysteem op land is het belangrijkst en meest noodzakelijk. De sensor op de zeebodem is een aanvulling daarop.''
©De Pers | Gewijzigd: 21 april 2017, 16:32 uur, door Joyce.s