Merkwaardig lokaal neerslagbeeld
Merkwaardig lokaal neerslagbeeld
Morgen wordt de slachtmaand afgesloten. Het is natuurlijk zonneklaar dat het een extreem zachte maand is geworden. Zelfs niet het kleinste winterse speldenprikje hebben we mogen beleven. Wel is er de afgelopen week soms zeer kortstondig en lokaal gladheid opgetreden door de hagelbuien die hier en daar vielen. Ook aan onweer was deze maand geen gebrek.
Er was ook geen gebrek aan hemelwater. In grote delen van het land is november een kletsnatte maand geworden. Met die novemberneerslag is de laatste kwart eeuw trouwens iets merkwaardigs aan de gang, althans in het midden van het land en meer precies op de meetpost Bennekom. We leggen het uit.
Normale neerslagverdeling
November is een van de natste maanden van het jaar (zie de afbeelding hieronder). De herfst draait dan letterlijk op volle toeren en het zeewater is nog relatief warm. We zien dan ook een duidelijke afname in de gemiddelde hoeveelheid neerslag naarmate wel verder het land op reizen. De kuststreken zijn het natst met gemiddeld 90 tot ruim 100 mm neerslag, terwijl Oost-Brabant, Limburg en de Achterhoek het met 60 tot 70 mm moeten doen.
De neerslaghoeveelheden in ons land in november, volgens de norm uit 1981-2000. Lichtgroen is minder dan 70 mm, lichtpaarse tot roze kleuren is meer dan 90 mm.
Ook deze maand laat duidelijk een gemiddelde neerslagverdeling zien, nat in de kustgebieden en droger diep landinwaarts. Het beeld wordt iets verstoord door een actieve storing die eerder deze maand in een west-oost verlopende strook van Zeeland naar Noord-Limburg 30 tot 50 mm regen achterliet, maar voor de rest sluit het beeld prima bij het klimatologische gemiddelde aan. Wel liggen de neerslagsommen overal (ruim) boven de norm, variërend van 80 tot 90 mm in het oosten en in Limburg, tot tussen 150 en 180 mm op meerdere plaatsen in het westen en noordwesten van het land.
Deze novembermaand is véél natter verlopen dan de norm, maar de verdeling over het land is wel vergelijkbaar met de klimatologie; nat langs de kust en droog in het oosten en zuidoosten
De neerslag in Bennekom en omgeving
Op de meetpost in Bennekom-West wordt sinds november 1987 steeds op dezelfde plek neerslag gemeten. Met deze maand meegerekend, zijn dat dus 23 jaren op rij. Kijkend naar de gemiddelde neerslaghoeveelheden in de jaren 1971-2000, dan zien we dat deze locatie min of meer halverwege ligt tussen het ‘natte’ westen en het ‘droge’ oosten met een norm tussen 75 en 80 mm. Volgens de nieuwe norm, die van 1981 t/m 2010 gaat lopen, zullen de neerslagcijfers landelijk bezien iets hoger komen te liggen, hetgeen ook al blijkt uit het gemiddelde in Bennekom van de laatste 23 jaar: 81 mm.
In werkelijkheid lopen en liepen de neerslaghoeveelheden in november sterk uiteen. Dit jaar stond november tot vanochtend op 112 mm, maar vier novembermaanden verliepen nóg natter, met november 1996 als topper: 137.4 mm. Maar november kan ook droog verlopen. In 1989 kon er in totaal slechts 28.0 mm worden afgetapt.
Tot zover is er niets bijzonders aan de hand. Hoewel hier te lande een behoorlijk gelijkmatig (neerslag)klimaat heerst, kan de hoeveelheid hemelwater die iedere maand valt, behoorlijk uiteenlopen. Je zou hierbij een zogenaamde ‘normale’ verdeling verwachten. Relatief veel maanden zitten rondom het gemiddelde en de extremere maandsommen, zowel aan de droge als aan de natte kant, komen minder vaak voor.
Een merkwaardig neerslagbeeld
De reeks in Bennekom toont voor november echter een merkwaardig beeld. Deze eeuw hebben alle novembermaanden, op een na, méér dan 80 mm opgeleverd, de een na droogste was die uit 2007 met 82.3 mm, maar in 2003 viel er minder dan de helft, 38.8 mm. Ook in 1999 vinden we een novembermaand die droger verliep, met 52.7 mm. Terugkijkend naar de hele reeks van 23 novembers, is het echter zeer merkwaardig dat niet één slachtmaand een neerslagsom heeft opgeleverd tussen 52.7 en 82.3 mm, toch een ruim gat van vrijwel 30 mm. In totaal leverde acht novembermaanden een neerslagtotaal op van 28.0 tot en met 52.7 mm, met een gemiddelde van 41.5 mm. Daarnaast waren er vijftien slachtmaanden die tussen 82.3 en 137.4 mm opleverden, met een gemiddelde van 102.3 mm.
De november neerslagsommen in Bennekom, sinds 1987. Valt u ook iets op?
Het is verleidelijk om te denken dat die droge novembermaanden dan ook wel rustig en koud zouden zijn verlopen en die natte maanden juist zacht, maar het temperatuurbeeld is volstrekt gemiddeld. Van de acht droge novembermaanden waren er drie ‘koud’, twee ‘warm’ en drie ‘gemiddeld’ en van de vijftien natte is deze score vijf ‘koud’, zes ‘warm’ en vier ‘gemiddeld’. Een verband tussen de opgetreden temperaturen en de neerslaghoeveelheden lijkt er dus niet te zijn. Het is waarschijnlijker dat een ‘droog’ of ‘nat’ circulatietype in deze tijd van het jaar behoorlijk hardnekkig is en dus het overgrote deel van de maand aanhoudt. Dat hebben we deze maand trouwens ook gezien.
De twee randstoringen, hier meer in close-up. De infrarood foto is van 28 november, om 16.15 uur.
Het verwachtte beeld?
De komende dagen lijken trouwens droger te gaan verlopen en wat temperatuur betreft, ook wat normaler. Overdag ligt het kwik rond een graad of 8 en ’s nachts kan hier en daar het vriespunt worden aangetikt. Of er een echte weersomslag plaats zal vinden, is echter nog maar de vraag. Zo rond Sinterklaas lijken de depressies in onze omgeving opnieuw erg actief te worden en kan het wellicht zelfs stormachtig worden. Droog blijft het daarbij uiteraard niet en koud is het evenmin, hooguit vertoevende de temperaturen rond het gemiddelde voor het eind van de eerste decemberdecade. Bemoedigend voor de winterliefhebbers is misschien dat de luchtdruk boven Noord-Europa begint te stijgen. De bulderende oostelijke winden die volgens de nieuwste operationele run van het ECMWF boven Zuid- en Midden-Scandinavië opsteken, voeren daar echter geen koude lucht aan, omdat de lucht met een grote omweg vanuit Zuidoost-Europa en de Zwarte Zee naar die steken wordt gevoerd, waar het ook niet koud is. Interessanter zijn de ontwikkeling verder noordwaarts. Daar begint de oostelijke wind aan de zuidflank van het ontwikkelende hogedrukgebied in het Hoge Noorden, juist zeer koude lucht vanuit het uiterste noordwesten van Siberië aan te zuigen, waar het wél hard vriest. Op het kaartje met de verwachtte 850 hPa-temperaturen hiernaast, is dat zeer duidelijk te zien.
De berekende weerkaart volgens de laatste 0u run van het ECMFW voor 9 december, 01 uur.
De bijhorende weerkaart die de temperaturen op 850 hPa (ongeveer 1500 m hoogte) toont. De groenige tinten zijn temperaturen tussen -5 en +2, maar bij de grijzige tinten rechtsboven liggen die kwikstanden onder de -20 graden.
Voor de temperaturen in ons eigen land is die ontwikkeling voorlopig van weinig betekenis, maar voor het temperatuurbeeld later deze winter is het natuurlijk belangrijk als er ten noorden en oosten van ons ‘iets’ in de steigers wordt gezet. Voorlopig zullen wij het moeten doen met middagtemperaturen tussen 5 en 10 graden en dan nog dichterbij die laatste waarde. Alleen als het ’s nachts wil opklaren bij weinig wind, is er een mogelijkheid van wat lichte vorst hier en daar. Na een volstrekt vorstloze november zou dat al wat zijn. En voor de rest is het gewoon afwachten…
Bron: Meteo Consult | Gewijzigd: 29 november 2009, 13:13 uur, door Sietse
Morgen wordt de slachtmaand afgesloten. Het is natuurlijk zonneklaar dat het een extreem zachte maand is geworden. Zelfs niet het kleinste winterse speldenprikje hebben we mogen beleven. Wel is er de afgelopen week soms zeer kortstondig en lokaal gladheid opgetreden door de hagelbuien die hier en daar vielen. Ook aan onweer was deze maand geen gebrek.
Er was ook geen gebrek aan hemelwater. In grote delen van het land is november een kletsnatte maand geworden. Met die novemberneerslag is de laatste kwart eeuw trouwens iets merkwaardigs aan de gang, althans in het midden van het land en meer precies op de meetpost Bennekom. We leggen het uit.
Normale neerslagverdeling
November is een van de natste maanden van het jaar (zie de afbeelding hieronder). De herfst draait dan letterlijk op volle toeren en het zeewater is nog relatief warm. We zien dan ook een duidelijke afname in de gemiddelde hoeveelheid neerslag naarmate wel verder het land op reizen. De kuststreken zijn het natst met gemiddeld 90 tot ruim 100 mm neerslag, terwijl Oost-Brabant, Limburg en de Achterhoek het met 60 tot 70 mm moeten doen.
De neerslaghoeveelheden in ons land in november, volgens de norm uit 1981-2000. Lichtgroen is minder dan 70 mm, lichtpaarse tot roze kleuren is meer dan 90 mm.
Ook deze maand laat duidelijk een gemiddelde neerslagverdeling zien, nat in de kustgebieden en droger diep landinwaarts. Het beeld wordt iets verstoord door een actieve storing die eerder deze maand in een west-oost verlopende strook van Zeeland naar Noord-Limburg 30 tot 50 mm regen achterliet, maar voor de rest sluit het beeld prima bij het klimatologische gemiddelde aan. Wel liggen de neerslagsommen overal (ruim) boven de norm, variërend van 80 tot 90 mm in het oosten en in Limburg, tot tussen 150 en 180 mm op meerdere plaatsen in het westen en noordwesten van het land.
Deze novembermaand is véél natter verlopen dan de norm, maar de verdeling over het land is wel vergelijkbaar met de klimatologie; nat langs de kust en droog in het oosten en zuidoosten
De neerslag in Bennekom en omgeving
Op de meetpost in Bennekom-West wordt sinds november 1987 steeds op dezelfde plek neerslag gemeten. Met deze maand meegerekend, zijn dat dus 23 jaren op rij. Kijkend naar de gemiddelde neerslaghoeveelheden in de jaren 1971-2000, dan zien we dat deze locatie min of meer halverwege ligt tussen het ‘natte’ westen en het ‘droge’ oosten met een norm tussen 75 en 80 mm. Volgens de nieuwe norm, die van 1981 t/m 2010 gaat lopen, zullen de neerslagcijfers landelijk bezien iets hoger komen te liggen, hetgeen ook al blijkt uit het gemiddelde in Bennekom van de laatste 23 jaar: 81 mm.
In werkelijkheid lopen en liepen de neerslaghoeveelheden in november sterk uiteen. Dit jaar stond november tot vanochtend op 112 mm, maar vier novembermaanden verliepen nóg natter, met november 1996 als topper: 137.4 mm. Maar november kan ook droog verlopen. In 1989 kon er in totaal slechts 28.0 mm worden afgetapt.
Tot zover is er niets bijzonders aan de hand. Hoewel hier te lande een behoorlijk gelijkmatig (neerslag)klimaat heerst, kan de hoeveelheid hemelwater die iedere maand valt, behoorlijk uiteenlopen. Je zou hierbij een zogenaamde ‘normale’ verdeling verwachten. Relatief veel maanden zitten rondom het gemiddelde en de extremere maandsommen, zowel aan de droge als aan de natte kant, komen minder vaak voor.
Een merkwaardig neerslagbeeld
De reeks in Bennekom toont voor november echter een merkwaardig beeld. Deze eeuw hebben alle novembermaanden, op een na, méér dan 80 mm opgeleverd, de een na droogste was die uit 2007 met 82.3 mm, maar in 2003 viel er minder dan de helft, 38.8 mm. Ook in 1999 vinden we een novembermaand die droger verliep, met 52.7 mm. Terugkijkend naar de hele reeks van 23 novembers, is het echter zeer merkwaardig dat niet één slachtmaand een neerslagsom heeft opgeleverd tussen 52.7 en 82.3 mm, toch een ruim gat van vrijwel 30 mm. In totaal leverde acht novembermaanden een neerslagtotaal op van 28.0 tot en met 52.7 mm, met een gemiddelde van 41.5 mm. Daarnaast waren er vijftien slachtmaanden die tussen 82.3 en 137.4 mm opleverden, met een gemiddelde van 102.3 mm.
De november neerslagsommen in Bennekom, sinds 1987. Valt u ook iets op?
Het is verleidelijk om te denken dat die droge novembermaanden dan ook wel rustig en koud zouden zijn verlopen en die natte maanden juist zacht, maar het temperatuurbeeld is volstrekt gemiddeld. Van de acht droge novembermaanden waren er drie ‘koud’, twee ‘warm’ en drie ‘gemiddeld’ en van de vijftien natte is deze score vijf ‘koud’, zes ‘warm’ en vier ‘gemiddeld’. Een verband tussen de opgetreden temperaturen en de neerslaghoeveelheden lijkt er dus niet te zijn. Het is waarschijnlijker dat een ‘droog’ of ‘nat’ circulatietype in deze tijd van het jaar behoorlijk hardnekkig is en dus het overgrote deel van de maand aanhoudt. Dat hebben we deze maand trouwens ook gezien.
De twee randstoringen, hier meer in close-up. De infrarood foto is van 28 november, om 16.15 uur.
Het verwachtte beeld?
De komende dagen lijken trouwens droger te gaan verlopen en wat temperatuur betreft, ook wat normaler. Overdag ligt het kwik rond een graad of 8 en ’s nachts kan hier en daar het vriespunt worden aangetikt. Of er een echte weersomslag plaats zal vinden, is echter nog maar de vraag. Zo rond Sinterklaas lijken de depressies in onze omgeving opnieuw erg actief te worden en kan het wellicht zelfs stormachtig worden. Droog blijft het daarbij uiteraard niet en koud is het evenmin, hooguit vertoevende de temperaturen rond het gemiddelde voor het eind van de eerste decemberdecade. Bemoedigend voor de winterliefhebbers is misschien dat de luchtdruk boven Noord-Europa begint te stijgen. De bulderende oostelijke winden die volgens de nieuwste operationele run van het ECMWF boven Zuid- en Midden-Scandinavië opsteken, voeren daar echter geen koude lucht aan, omdat de lucht met een grote omweg vanuit Zuidoost-Europa en de Zwarte Zee naar die steken wordt gevoerd, waar het ook niet koud is. Interessanter zijn de ontwikkeling verder noordwaarts. Daar begint de oostelijke wind aan de zuidflank van het ontwikkelende hogedrukgebied in het Hoge Noorden, juist zeer koude lucht vanuit het uiterste noordwesten van Siberië aan te zuigen, waar het wél hard vriest. Op het kaartje met de verwachtte 850 hPa-temperaturen hiernaast, is dat zeer duidelijk te zien.
De berekende weerkaart volgens de laatste 0u run van het ECMFW voor 9 december, 01 uur.
De bijhorende weerkaart die de temperaturen op 850 hPa (ongeveer 1500 m hoogte) toont. De groenige tinten zijn temperaturen tussen -5 en +2, maar bij de grijzige tinten rechtsboven liggen die kwikstanden onder de -20 graden.
Voor de temperaturen in ons eigen land is die ontwikkeling voorlopig van weinig betekenis, maar voor het temperatuurbeeld later deze winter is het natuurlijk belangrijk als er ten noorden en oosten van ons ‘iets’ in de steigers wordt gezet. Voorlopig zullen wij het moeten doen met middagtemperaturen tussen 5 en 10 graden en dan nog dichterbij die laatste waarde. Alleen als het ’s nachts wil opklaren bij weinig wind, is er een mogelijkheid van wat lichte vorst hier en daar. Na een volstrekt vorstloze november zou dat al wat zijn. En voor de rest is het gewoon afwachten…
Bron: Meteo Consult | Gewijzigd: 29 november 2009, 13:13 uur, door Sietse
“There is no such thing as bad weather, only different kinds of good weather.â€ÂMijn Weerblog
