November 2009 verliep sneeuwloos

Ondanks dat november een echte herfstmaand is, krijgen we in deze maand vaak te maken met de eerste nachtelijke vorst en winterse neerslag. Sneeuw in november is zelfs heel normaal in ons land al gaat het over het algemeen om natte sneeuw die hooguit even blijft liggen als de sneeuwval heftig genoeg is. Er zijn natuurlijk uitzonderingen. Zo lag er eind november 2005 op de Veluwe, in de Achterhoek en plaatselijk ook in het zuiden van het land, een dik pak sneeuw. Ook vorig jaar lag er in het oosten van het land aan het eind van de maand regionaal meer dan 10 cm sneeuw. Dit jaar bleef winterse neerslag echter uit.


_{Ook in het noorden van Groningen waren mooie buienwolken te zien. Jannes Wiersema legde dit aambeeld mooi vast.}

Uitzonderlijk zacht
Het is de afgelopen dagen dan wel wat frisser geworden, toch gaat november 2009 de klimaatboeken in als een uitzonderlijk zachte maand. In 2006 was dat ook het geval en toen kwam de gemiddelde temperatuur over de gehele maand op 9,2 graden uit. Dit jaar komen we nog net iets hoger uit. In de lijst van zachtste novembermaanden staat 2006 op de tweede plaats. De warmste november beleefde we in 1994 toen het maandgemiddelde op 10,2 graden uitkwam. Dit jaar komen we op 9,5 of 9,6 graden uit en daarmee scoren we een tweede plaats.


<sub>Woensdagnacht valt er in Schotland en een groot deel van Noord-Engeland sneeuw of natte sneeuw.


Overdag trekt deze neerslag naar Nederland, maar bij ons gaat het om een beetje regen bij een waterkoude zuidenwind. In de Ardennen en de Eifel is het misschien nog net koud genoeg voor wat natte sneeuw (rode symbolen geven sneeuw aan en de groene puntjes staat voor regen).</sub>

Dat in een zeer zachte november sneeuwval uitblijft, is niet zo vreemd. In 1994 en 2006 was dat het geval al zijn er in 2006 op twee plaatsen (Zaandam en Bennekom) toch een paar kletsnatte vlokken waargenomen. Dit jaar viel er dus geen sneeuw en ook in 2003, 2002, 2000 en 1997 was dat het geval. Als we kijken naar de sneeuwgegevens van de Vereniging voor Weerkunde en Klimatologie, die een reeks van 33 jaar met gegevens over het optreden van sneeuw in Nederland hebben opgebouwd, dan blijkt dat tussen 1976 en 1993 elk jaar in november wel ergens in het land sneeuw viel. In de periode van 1994 tot 2009 (16 jaar) kwam het 7 keer voor dat er géén sneeuw werd waargenomen.


_{Eind november 2008 was winterpret ook mogelijk, zoals op de Veluwe en in de Achterhoek. Foto: Stan Bouwman.}

Klimatologie
Over een periode van 30 jaar (1978-2008) valt er volgens de gegevens van de weeramateurs op 6 a 7 dagen sneeuw (om precies te zijn is het gemiddelde aantal dagen met ergens in het land sneeuwval 6,5 dagen). Dit gemiddelde ligt nog redelijk hoog want we moeten terug naar 1996 voor een november waar we echt ver boven dit gemiddelde uitkwamen. In 1993, 1985, 1980 en 1977 was dit ook het geval. November 1985 steekt overigens met kop en schouder boven al de andere jaren uit. In dat jaar begon de winter vroeg met 25 dagen sneeuwval en een maximaal sneeuwdek van +/- 20 cm in het Friese Makkum.

Sneeuw in december?
Nu november geen sneeuw heeft opgeleverd is het de vraag of december uit een ander vaatje gaat tappen. Wat we de komende dagen in ieder geval op de weerkaarten zien, is dat het nog iets verder gaat afkoelen. Dat is dan voornamelijk in de lange nachten waarbij het vooral in de nacht van dinsdag op woensdag landinwaarts een graadje kan gaan vriezen. Deze temperatuursdaling is alleen mogelijk omdat de wind afneemt, de buien van het toneel verdwijnen en het wat gaat opklaren. Sneeuw is dan ook nog niet het eerste waar we in de weerkamer aan denken.

Toch komt het in de omringende landen wel rond het midden van volgende week tot wat (natte) sneeuw. Woensdagochtend kan in de hoger gelegen gebieden van Schotland en Engeland winterse neerslag vallen en overdag is wat natte sneeuw in de Ardennen en Eifel ook niet ondenkbaar. Het echte werk duurt dus nog even, maar later volgende maand zal het toch wel tot de eerste sneeuw komen van de winter 2009-2010. Een sneeuwloze decembermaand is namelijk veel uitzonderlijker dan een sneeuwvrije november.

_{Bron: Meteo Consult}