Wordt het ooit nog kouder?
Wordt het ooit nog kouder?
De bijna voorbije novembermaand groeit uit tot de op een na warmste uit de meetreeks, zoveel is nu al wel duidelijk. Waarschijnlijk komt het gemiddelde in De Bilt op 9,5 of 9,6 graden uit, bijna 3,5 graden boven de normale waarde van 6,2 graden. Verder is er vooral in het noorden en westen van het land al veel meer regen dan normaal gevallen.
Veroorzaker van het natte en zeer zachte weer van de laatste tijd was de straalstroom die zo lag dat de wind in onze omgeving bijna voortdurend uit het zuiden tot het zuidwesten kwam. Relatief warme lucht, afkomstig uit het zuidwesten van Europa, stroomde daarmee in hoog tempo naar Nederland, koelde onderweg nauwelijks en zorgde er de laatste 2 weken voor dat de temperaturen zowel overdag als ’s nachts bijna voortdurend tussen 10 en 15 graden lagen. In het zuiden en zuidoosten van het land werden soms zelfs waarden van 17 graden geregistreerd.
De straalstroom vandaag, over de oceaan naar Europa. Aan de noordkant op 5,5 kilometer hoogte de koudste lucht (donkerblauw), aan de zuidkant is het minder koud (lichter blauw). Een deel van de koude bovenlucht heeft ook Nederland bereikt. Daarom is het de komende dagen bij ons onstabiel met buien.
Hetzelfde plaatje, maar dan nu voor Europa. Opnieuw is goed te zien hoe koude lucht op hoogte Nederland heeft bereikt.
Inmiddels is er in zoverre iets veranderd dat de lagedrukgebieden, die tot gisteren steeds boven de Oceaan terug te vinden waren, dichterbij zijn gekomen en nu de Noordzee bereiken. Aan de grond mag de wind nog steeds uit het zuiden tot het zuidwesten komen, bovenin de atmosfeer is de straalstroom een stuk zuidelijker komen te liggen en voert de nu meer westelijke dan zuidwestelijke wind wel koude lucht aan. Gevolg hiervan is dat de komende dagen in een veel onstabielere atmosfeer dan hiervoor buien ontstaan. Verder is het extreme van het zachte weer van de laatste tijd er wel af. Ook overdag blijft het kwik nu beneden 10 graden.
Westcirculatie
In een periode, zoals die van dit moment, waarin de straalstroom sterk is en lagedrukgebieden van de Oceaan gemakkelijk tot het noordwesten van Europa doordringen is de luchtdruk in de omgeving van IJsland vaak laag. In de buurt van de Azoren treffen we op hetzelfde moment vaak een hogedrukgebied aan. Op dit moment is het niet anders. Tussen het lagedrukgebied bij IJsland en het hogedrukgebied in de buurt van de Azoren waait dan een straffe westelijke wind waarin storingen over de Oceaan richting het Europese vasteland trekken.
De luchtdrukverdeling van vandaag aan het aardoppervlak. Sterke lagedruk ten noordwesten van Nederland zorgt ervoor dat bij ons een straffe zuidwestelijke wind waait. De lijnen van gelijke luchtdruk liggen dichtbij elkaar. Omdat de bovenlucht koud is, ontstaan gemakkelijk buien. Met temperaturen tot een graad of 10 is het nog wel relatief zacht.
Om de kracht van zo’n westcirculatie aan te geven, wordt de zogenoemde NAO-index gebruikt. Deze is een maat voor het luchtdrukverschil tussen het zeegebied in de buurt van IJsland en dat rond de Azoren. Is de index sterk positief, dan is de luchtdruk bij IJsland laag en die bij de Azoren hoog. Boven de Oceaan vind je in dat geval vaak een westcirculatie terug die er in het winterhalfjaar voor zorgt dat het in ons deel van Europa zacht en wisselvallig is, zoals de laatste twee weken steeds het geval was. Is de luchtdruk bij IJsland hoog en die bij de Azoren laag, dan geeft de NAO-index negatieve waarden aan. In dat geval is de kans tamelijk groot dat de westcirculatie geblokkeerd raakt. Onder voorwaarden – de drukgebieden moeten op de juiste plaats terechtkomen – kan het dan in de winter koud en stabiel winterweer worden.
De verwachte luchtdrukverdeling voor Nederland, als een gemiddelde van de 52 berekeningen van het Europese model, op zondag 6 december. Er lijkt weinig te veranderen. Nog steeds is de luchtdruk ten noordwesten van de Britse eilanden laag en wordt in onze omgeving een zuidwestelijke wind berekend.
De straalstroom, als gemiddelde van de 52 berekeningen van het Europese model, op zondag 6 december. Er lijkt maar weinig te veranderen. Nog steeds zorgt een straffe westcirculatie in oinze omgeving voor wisselvallig en relatief zacht weer.
Positieve NAO-index
Het zal geen verbazing wekken dat de NAO-index op dit moment positief is. Vanaf de oceaan staat een sterke westcirculatie op Europa gericht die het in onze omgeving voorlopig nog wisselvallig laat zijn. De koude lucht, hoog in de atmosfeer zit aan de noordkant van de straalstroom, de relatief warme aan de zuidkant. In het bovenste kaartje, naast dit verhaal is goed te zien hoe een deel van die koude lucht op een hoogte van 5,5 kilometer inmiddels ook boven Nederland terecht is gekomen. Het gevolg hiervan is het onstabiele weer van nu.
De NAO index, een maat voor de luchtdrukverschillen tussen IJsland en de Azoren, is op dit moment positief. Daar hoort een westcirculatie bij zoals we die nu meemaken.
Als we de berekeningen van het Europese model als leidraad nemen, zien we dat ook over 10 dagen (we zijn dan inmiddels op zondag 6 december aanbeland) nog steeds weinig in deze situatie lijkt te zijn veranderd. Ook die dag wordt aan de grond een lagedrukgebied ten noordwesten van Nederland berekend en zien we op enige hoogte in de atmosfeer een straffe zuidwestelijke wind waaien. We kijken in beide gevallen dan overigens wel naar het gemiddelde van de 52 berekeningen, waaruit het pakket van het Europese model bestaat. Er zijn tegen die tijd allerlei andere opties mogelijk – het hele beeld waaiert zelfs behoorlijk uiteen – maar dit gemiddelde geeft een aardige indicatie van wat er grosso modo uit de bus kan komen.
NAO-index daalt
Verandert er dan helemaal niets? Nou, misschien toch wel… Want als je de verwachtingen voor de ontwikkeling van de NAO-index bekijkt, dan zie je richting de eerste week van december wel een geleidelijke daling, totdat veel lijntjes zelfs op een negatieve NAO-index uitkomen. Als dit echt gebeurt, dan wordt de westcirculatie van dit moment de komende tijd dus minder sterk en nemen de kansen op een blokkade ervan geleidelijk toe. En dan geldt dus dat het interessant wordt om te zien hoe de druksystemen in dat geval komen te liggen. Veel kans op winterweer lijkt er op basis van de pluimen van dit moment nog niet te zijn, maar de onzekerheden worden wel groter. En als er iets in gang wordt gezet, weet je het natuurlijk maar nooit…
Voor de komende tijd wordt echter een dalende NAO-index verwacht, begin december zelfs een negatieve. Het lijkt er dan op dat de westcirculatie zwakker wordt en dat de kansen op een blokkade ervan toenemen. Ook dan moet er nog veel gebeuren om het in Nederland echt kouder te later worden.
De NAO-index, zoals die voor de komende drie maanden wordt verwacht, speelt overigens een belangrijke rol in de winterverwachting van Meteo Consult, zoals die door het Amerikaanse World Climate Service is opgesteld.
Bron: Meteo Consult, KNMI.
De bijna voorbije novembermaand groeit uit tot de op een na warmste uit de meetreeks, zoveel is nu al wel duidelijk. Waarschijnlijk komt het gemiddelde in De Bilt op 9,5 of 9,6 graden uit, bijna 3,5 graden boven de normale waarde van 6,2 graden. Verder is er vooral in het noorden en westen van het land al veel meer regen dan normaal gevallen.
Veroorzaker van het natte en zeer zachte weer van de laatste tijd was de straalstroom die zo lag dat de wind in onze omgeving bijna voortdurend uit het zuiden tot het zuidwesten kwam. Relatief warme lucht, afkomstig uit het zuidwesten van Europa, stroomde daarmee in hoog tempo naar Nederland, koelde onderweg nauwelijks en zorgde er de laatste 2 weken voor dat de temperaturen zowel overdag als ’s nachts bijna voortdurend tussen 10 en 15 graden lagen. In het zuiden en zuidoosten van het land werden soms zelfs waarden van 17 graden geregistreerd.
De straalstroom vandaag, over de oceaan naar Europa. Aan de noordkant op 5,5 kilometer hoogte de koudste lucht (donkerblauw), aan de zuidkant is het minder koud (lichter blauw). Een deel van de koude bovenlucht heeft ook Nederland bereikt. Daarom is het de komende dagen bij ons onstabiel met buien.
Hetzelfde plaatje, maar dan nu voor Europa. Opnieuw is goed te zien hoe koude lucht op hoogte Nederland heeft bereikt.
Inmiddels is er in zoverre iets veranderd dat de lagedrukgebieden, die tot gisteren steeds boven de Oceaan terug te vinden waren, dichterbij zijn gekomen en nu de Noordzee bereiken. Aan de grond mag de wind nog steeds uit het zuiden tot het zuidwesten komen, bovenin de atmosfeer is de straalstroom een stuk zuidelijker komen te liggen en voert de nu meer westelijke dan zuidwestelijke wind wel koude lucht aan. Gevolg hiervan is dat de komende dagen in een veel onstabielere atmosfeer dan hiervoor buien ontstaan. Verder is het extreme van het zachte weer van de laatste tijd er wel af. Ook overdag blijft het kwik nu beneden 10 graden.
Westcirculatie
In een periode, zoals die van dit moment, waarin de straalstroom sterk is en lagedrukgebieden van de Oceaan gemakkelijk tot het noordwesten van Europa doordringen is de luchtdruk in de omgeving van IJsland vaak laag. In de buurt van de Azoren treffen we op hetzelfde moment vaak een hogedrukgebied aan. Op dit moment is het niet anders. Tussen het lagedrukgebied bij IJsland en het hogedrukgebied in de buurt van de Azoren waait dan een straffe westelijke wind waarin storingen over de Oceaan richting het Europese vasteland trekken.
De luchtdrukverdeling van vandaag aan het aardoppervlak. Sterke lagedruk ten noordwesten van Nederland zorgt ervoor dat bij ons een straffe zuidwestelijke wind waait. De lijnen van gelijke luchtdruk liggen dichtbij elkaar. Omdat de bovenlucht koud is, ontstaan gemakkelijk buien. Met temperaturen tot een graad of 10 is het nog wel relatief zacht.
Om de kracht van zo’n westcirculatie aan te geven, wordt de zogenoemde NAO-index gebruikt. Deze is een maat voor het luchtdrukverschil tussen het zeegebied in de buurt van IJsland en dat rond de Azoren. Is de index sterk positief, dan is de luchtdruk bij IJsland laag en die bij de Azoren hoog. Boven de Oceaan vind je in dat geval vaak een westcirculatie terug die er in het winterhalfjaar voor zorgt dat het in ons deel van Europa zacht en wisselvallig is, zoals de laatste twee weken steeds het geval was. Is de luchtdruk bij IJsland hoog en die bij de Azoren laag, dan geeft de NAO-index negatieve waarden aan. In dat geval is de kans tamelijk groot dat de westcirculatie geblokkeerd raakt. Onder voorwaarden – de drukgebieden moeten op de juiste plaats terechtkomen – kan het dan in de winter koud en stabiel winterweer worden.
De verwachte luchtdrukverdeling voor Nederland, als een gemiddelde van de 52 berekeningen van het Europese model, op zondag 6 december. Er lijkt weinig te veranderen. Nog steeds is de luchtdruk ten noordwesten van de Britse eilanden laag en wordt in onze omgeving een zuidwestelijke wind berekend.
De straalstroom, als gemiddelde van de 52 berekeningen van het Europese model, op zondag 6 december. Er lijkt maar weinig te veranderen. Nog steeds zorgt een straffe westcirculatie in oinze omgeving voor wisselvallig en relatief zacht weer.
Positieve NAO-index
Het zal geen verbazing wekken dat de NAO-index op dit moment positief is. Vanaf de oceaan staat een sterke westcirculatie op Europa gericht die het in onze omgeving voorlopig nog wisselvallig laat zijn. De koude lucht, hoog in de atmosfeer zit aan de noordkant van de straalstroom, de relatief warme aan de zuidkant. In het bovenste kaartje, naast dit verhaal is goed te zien hoe een deel van die koude lucht op een hoogte van 5,5 kilometer inmiddels ook boven Nederland terecht is gekomen. Het gevolg hiervan is het onstabiele weer van nu.
De NAO index, een maat voor de luchtdrukverschillen tussen IJsland en de Azoren, is op dit moment positief. Daar hoort een westcirculatie bij zoals we die nu meemaken.
Als we de berekeningen van het Europese model als leidraad nemen, zien we dat ook over 10 dagen (we zijn dan inmiddels op zondag 6 december aanbeland) nog steeds weinig in deze situatie lijkt te zijn veranderd. Ook die dag wordt aan de grond een lagedrukgebied ten noordwesten van Nederland berekend en zien we op enige hoogte in de atmosfeer een straffe zuidwestelijke wind waaien. We kijken in beide gevallen dan overigens wel naar het gemiddelde van de 52 berekeningen, waaruit het pakket van het Europese model bestaat. Er zijn tegen die tijd allerlei andere opties mogelijk – het hele beeld waaiert zelfs behoorlijk uiteen – maar dit gemiddelde geeft een aardige indicatie van wat er grosso modo uit de bus kan komen.
NAO-index daalt
Verandert er dan helemaal niets? Nou, misschien toch wel… Want als je de verwachtingen voor de ontwikkeling van de NAO-index bekijkt, dan zie je richting de eerste week van december wel een geleidelijke daling, totdat veel lijntjes zelfs op een negatieve NAO-index uitkomen. Als dit echt gebeurt, dan wordt de westcirculatie van dit moment de komende tijd dus minder sterk en nemen de kansen op een blokkade ervan geleidelijk toe. En dan geldt dus dat het interessant wordt om te zien hoe de druksystemen in dat geval komen te liggen. Veel kans op winterweer lijkt er op basis van de pluimen van dit moment nog niet te zijn, maar de onzekerheden worden wel groter. En als er iets in gang wordt gezet, weet je het natuurlijk maar nooit…
Voor de komende tijd wordt echter een dalende NAO-index verwacht, begin december zelfs een negatieve. Het lijkt er dan op dat de westcirculatie zwakker wordt en dat de kansen op een blokkade ervan toenemen. Ook dan moet er nog veel gebeuren om het in Nederland echt kouder te later worden.
De NAO-index, zoals die voor de komende drie maanden wordt verwacht, speelt overigens een belangrijke rol in de winterverwachting van Meteo Consult, zoals die door het Amerikaanse World Climate Service is opgesteld.
Bron: Meteo Consult, KNMI.
