Noordelijke stroming

Boven het oosten van Europa ligt al een aantal dagen een bel met erg koude lucht die op diverse plaatsen in behoorlijk onstuimig weer heeft geresulteerd. Er viel lokaal erg veel neerslag en vooral in de hoger gelegen gebieden was dat in de vorm van sneeuw. Deze zogeheten koude put is bij ons de oorzaak van een aanhoudende noordelijke stroming wat hoger in de atmosfeer. We zitten daarmee op de grens van de koude lucht ten oosten, en de warmere lucht ten westen van ons. Op die grens van beide luchtsoorten waait het behoorlijk en deze stevige noordenwind ligt nu zowel in de bovenlucht als aan de grond al een paar dagen boven ons hoofd. Met als resultaat veel wind en soms stevige buien vanaf de Noordzee.

Rondom een hogedrukgebied boven de Britse Eilanden wordt er met die noordelijke wind relatief koude lucht het land ingeblazen. Dat hebben we de afgelopen dagen duidelijk gemerkt aan de temperatuur, want die kwam op sommige dagen niet hoger uit dan een graad of 10. Deze koude lucht is echter niet alleen de reden van de kou, maar ook van de buien die vanaf de Noordzee binnendreven.


_{De watertemperatuur in de buurt van de Wadden is momenteel zo'n 15 graden. Als daarover koude lucht waait, ontstaan er gemakkelijk buien.}

In deze tijd van het jaar is het zeewater over het algemeen nog net iets warmer dan de lucht erboven. De zeewatertemperatuur is nu bijvoorbeeld een graad of 15 en de middagtemperatuur ligt vandaag tussen 12 graden in het noorden en 14 graden aan de westkust. Als de koudere lucht in dit geval dus vanuit het noorden over het nog relatief warme zeewater waait, wordt de lucht erboven erg onstabiel en ontstaan er gemakkelijk buien boven het water. Met die noordelijke stroming worden deze het land in geblazen. De meeste buien vielen dan ook in de noordelijke provincies en op de Wadden. Het is namelijk zo dat de buien boven land over het algemeen vrij snel uitdoven. Ze worden op dat moment niet meer door het zeewater gevoed en regenen uiteindelijk vooral in het noordelijk kustgebied in korte tijd uit.


_{Op deze foto van Martin de Jongh zie je dat het hoger in de atmosfeer flink waaide. Er hingen veel zogenaamde windveren in de lucht.}

Lange fetch
Doordat de luchtdrukgradiënt tussen het vrij standvastige hogedrukgebied boven de Britse Eilanden en het lagedrukgebied boven het oosten gisteren groter werd, trok de wind stevig aan. In het noordwestelijk kustgebied was de wind tijdelijk stormachtig, windkracht 8 en boven land waaide het met kracht 4 of 5.


_{Met een frisse wind uit het noorden ontstaan er boven het zeewater buien, die door de lange afstand boven het relatief warme water (fetch) kunnen uitgroeien tot stevige exemplaren. De gele cijfers geven de zeewatertemperatuur aan.}

Deze wind legde vanuit het noorden een relatief lange weg af boven het zeewater en heeft dus een lange fetch. Dit houdt in dat de buien die boven zee ontstaan ook een lange weg boven het ‘voedende’ water afleggen en op die manier kunnen uitgroeien tot stevige exemplaren. Met die stevige wind werden ze het land ingeblazen, maar hielden het in dit geval langer uit boven land en reikten af en toe dus ook tot in het zuiden van het land. Er viel vooral in een strook van Groningen tot aan het oosten van Brabant veel regen.

Ook vanochtend zagen we ditzelfde terugkomen. Er vormde zich van boven het Waddeneiland Schiermonnikoog tot in Limburg een buienstraat, waaruit plaatselijk veel regen viel en zeer lokaal ook hagel.


_{Vanochtend trok er een lijntje met buien vanaf de Noordzee het land in en reikte uiteindelijk tot in Limburg.}

Hoge golven
De lange fetch resulteert echter niet alleen in stevige buien, maar ook in behoorlijk hoge golven. Al eerder noemden we dat het vooral in het noordwestelijk kustgebied even stormachtig waaide en daardoor werd het soms even goed onstuimig op het water. Door de lange stuwing van het water wisten enkele golven uit te groeien tot een hoogte van 5 meter. Schepen hadden het daardoor moeilijk en containers gingen schuiven.


_{Morgen draait de wind naar het westen en wordt de fetch aanzienlijk kleiner.}

Wind gaat draaien
Komende nacht raken we de noordelijke stroming langzaam kwijt. Er vormt zich boven Frans Bretagne een hogedrukgebied en daarmee wordt de wind bij ons meer westelijk. Hierdoor neemt de fetch af en wordt ook de activiteit en aanvoer van de buien minder. Hier en daar valt nog een enkele bui in de kustgebieden. Tegelijkertijd neemt de wind af in kracht met nog maar windkracht 2 of 3 morgen.

_{Bron: Meteo Consult}