Een weeralarm is alleen van toepassing wanneer het weer gevaar oplevert en aanleiding kan geven tot grote overlast. In de periode van 12 tot 24 uur voorafgaand aan een weeralarm geeft het KNMI zo mogelijk een voorwaarschuwing uit. De kans dat het tot een weeralarm komt is dan al minstens 50%. Het eigenlijke weeralarm wordt op zijn vroegst 12 uur tevoren uitgegeven. Het is dan voor minstens 90% zeker dat het extreme weer ook werkelijk volgt. Het weeralarm biedt naast gedetailleerde verwachtingen ook de risico’s en de mogelijke gevolgen van het zware weer.
Criteria
Het weeralarm geldt alleen voor bepaalde weersomstandigheden als die op grote schaal (een standaardgebied ter grootte van ten minste 50 x 50 kilometer of over een lengte van minstens 50 kilometer ) optreden. De criteria gelden voor: storm (afhankelijk van het seizoen vanaf windkracht 9 of 10), zeer zware windstoten (vanaf 100 km/uur), zware sneeuwval (in een uur minstens 3 cm of in 6 uur minstens 10 cm ), sneeuwjacht of sneeuwstorm (minstens windkracht 6 in combinatie met sneeuw), gladheid door ijzel, zwaar onweer en overvloedige regen (in 24 uur minstens 75 mm of binnen drie dagen minstens 100 mm ). Uitgebreide omschrijvingen van de criteria onder nader verklaard.
Meer dan een waarschuwing
Het weeralarm is de hoogste trap van waarschuwingen. Het KNMI, dat in ons land de officiële instantie is om weerwaarschuwingen uit te geven, geeft ook waarschuwingen uit voor het verkeer, watersport en recreatie en voor de scheepvaart. Het bekendst zijn de wind- en stormwaarschuwingen die vanaf windkracht 6 van kracht zijn. Ook bij mist en (lokale) gladheid door bevriezing of ijzel wordt gewaarschuwd, niet in de vorm van een weeralarm maar met een “gewone†waarschuwing.
Verspreiding
Wanneer het tot een weeralarm dreigt te komen informeert het KNMI naast weerbedrijven en particuliere weerkundigen ook instanties die zich bezighouden met calamiteitenbestrijding en voorlichting zoals verkeersdiensten, politie, brandweer en gemeenten. Op basis van de verwachtingen kan een gemeente dan beslissen om bijvoorbeeld een kwetsbaar evenement in de open lucht zoals een markt of groot feest met voor de wind gevoelige tenten op last van de politie af te gelasten.
Ook zijn er nauwe contacten met de media, die verslag doen van het noodweer en de prognoses doorgeven. Radio, televisie en teletekst zijn de belangrijkste media voor het doorgeven van de waarschuwingen maar ook internet wordt veel geraadpleegd. Wanner een weeralarm van kracht wordt brengt het KNMI een speciale site in de lucht met extra weer- en achtergrond informatie, actuele neerslagbeelden van de radar en het laatste nieuws over het extreme weer.
©KNMI
Zwaar onweer: 500 ontladingen per 5 minuten in een gebied minstens ter grootte van 50 bij 50 kilometer of over een lengte van tenminste 50 kilometer.
Heading: Zwaar onweer: gevaarlijk en grote overlast.
Gevolgen: Leidt tot gevaarlijke situaties, grote overlast en schade door verraderlijke windstoten, hagel, verblindende bliksems en inslagen.
Storm (alleen zomerperiode mei tot en met september): Windkracht 9 (Gemiddeld over een uur 76-87 km/uur op minstens 2 kuststations of landinwaarts in gebied minstens ter grootte van het standaardgebied.
Heading: Zware storm met name langs de kust, in het binnenland kans op zeer zware windstoten: schade mogelijk.
Gevolgen: Verkeer ondervindt hinder. Extra risico voor (brom)fietsers, motorrijders, vrachtauto's, auto's met aanhanger en caravans. Schade mogelijk aan gebouwen; takken worden afgerukt en bomen ontworteld.
Zware storm: Windkracht 10 (Gemiddeld over een uur 88-102 km/uur op minstens 2 kuststations of landinwaarts over een gebied minstens ter grootte van het standaargebied.
Heading: Zware storm met name langs de kust, in het binnenland kans op zeer zware windstoten: schade mogelijk Verkeer ondervindt hinder. Extra risico voor (brom)fietsers, motorrijders, vrachtauto's, auto's met aanhanger en caravans.
Gevolgen: Schade mogelijk aan gebouwen; takken worden afgerukt en bomen ontworteld.
Zeer zware storm: Windkracht 11 (gemiddelde over een uur 103-116 km/uur op minstens 2 kuststations of landinwaarts over gebied minstens ter grootte van het standaardgebied.
Heading: Zeer zware storm met name aan de kust, in het binnenland kans op zeer zware windstoten: grote schade mogelijk.
GevolgenVeel hinder voor het verkeer. Levensgevaarlijk door rondvliegende objecten en takken. Grote schade mogelijk aan gebouwen en bossen.
Orkaan: Windkracht 12 (gemiddeld over een uur meer dan 116 km/uur op minstens 2 kuststations of landinwaarts over gebied minstens ter grootte van het standaardgebied.
Heading: Orkaan aan de kust, in het binnenland kans op zeer zware storm en zeer zware windstoten: levensgevaarlijk en verwoestend.
Gevolgen: Verwoestingen mogelijk en levensgevaarlijk op straat; auto's worden van de weg geblazen en (brom)fietsers omver gedrukt. Wegen en spoorlijnen versperd.
Zeer zware windstoten: Vlagerige wind met uitschieters van meer dan 100 kilometer per uur op minstens twee kuststations of landinwaarts in een gebied tenminste ter grootte 50 bij 50 kilometer of over een lengte van minstens 50 kilometer
Heading: Zeer zware windstoten: grote schade mogelijk
Gevolgen: Grote schade op uitgebreide schaal mogelijk; gevaar voor rondvliegende objecten; zeer gevaarlijk voor het verkeer met name voor fietsers, bromfietsers, vrachtauto's, auto's met aanhanger en caravans; levensgevaarlijk voor watersporters.
Zware sneeuwval: Sneeuwval met een hoeveelheid van minstens 3 cm in 1 uur of minstens 10 cm in 6 uur over een gebied minstens ter grootte van het standaardgebied.
Heading: Zware sneeuwval: grote overlast.
Gevolgen: Grote overlast en gevaar voor het verkeer.
Sneeuwjacht: Sneeuwval of driftsneeuw bij windkracht 6 of 7 en gedurende minstens een uur minder dan 200 meter zicht over een gebied minstens ter grootte van het standaardgebied.
Heading: Sneeuwjacht: grote overlast.
Gevolgen: Ontwrichtend voor verkeer en openbaar vervoer. Wegen versperd door sneeuwophopingen en sneeuwduinen. Zicht vermindert.
Sneeuwstorm: Sneeuwval of driftsneeuw bij windkracht 8 of meer over een gebied minstens ter grootte van het standaardgebied
Heading: Sneeuwstorm: ontwrichtend
Gevolgen: Verkeer en openbaar vervoer raken volledig ontwricht. Wegen onbegaanbaar door hoge sneeuwduinen. Zicht wordt sterk belemmerd.
Overvloedige regen: Minstens 75 mm in 24 uur of een totale hoeveelheid van minstens 100 mm in drie dagen (72 uur) in een gebied tenminste ter grootte 50 bij 50 kilometer of over een lengte van minstens 50 kilometer
Heading: Overvloedige regen: wateroverlast
Gevolgen: Kans op wateroverlast en aquaplaning op wegen; laaggelegen plaatsen en kelders kunnen onderlopen.
IJzel of ijsregen: Glad op grote schaal door ijzel of ijsregen over een gebied minstens ter grootte van een gebied van 50 bij 50 kilometer of over een lengte van tenminste 50 kilometer
Heading: IJzel: glad op grote schaal
Gevolgen: Leidt tot levensgevaarlijke situaties op de weg. Juist nu geldt: een ongeluk zit in een klein hoekje.
©KNMI