Een kustvore wordt ook wel een kustfront genoemd. Zo´n vore kan nadrukkelijk een stempel op het weerbeeld drukken. Maar wat is zo’n kustvore? En belangrijker nog: hoe ontstaat dit fenomeen? Het heeft alles te maken met temperatuur en wind. En het hele proces zullen we kort voor u uiteenzetten. In de afgelopen zomer is de zee flink opgewarmd en momenteel is het water dan ook op zijn warmst, op de meeste plaatsen zo´n 15 graden. Bij veel mensen is bekend dat een landoppervlak veel sneller van temperatuur verandert dan een wateroppervlak. Het zeewater zal de komende tijd dus maar langzaam afkoelen, terwijl het land ’s nachts nu al behoorlijk koud wordt.
Het zeewater is momenteel op zijn warmst, op de meeste plaatsen zo´n 17 graden.
Rol van de temperatuur
Ook afgelopen nacht was dit het geval. Op het weerstation van Hupsel (gelegen aan de oostgrens) koelde het af tot 3,2 graden. Dit betreft de temperatuur op waarnemingshoogte ofwel anderhalve meter boven het aardoppervlak. Aan de grond was het nog iets kouder. In het binnenland daalde de grastemperatuur, gemeten op 10 centimeter boven de grond, tot rond het vriespunt.
In het binnenland daalde de temperatuur aan de grond tot rond het vriespunt.
In de kustregio koelde het vannacht veel minder sterk af. Dit heeft alles te maken met de nabijheid van het relatief warme zeewater. Op de drie warmste stations, Hoek van Holland, Vlissingen en Vlieland koelde het af tot respectievelijk 9,9 graden, 12,6 graden en 14,4 graden. Een vrij groot verschil dus, dat overigens mede veroorzaakt werd door bewolking aldaar. Voor het ontstaan van een kustvore moeten we echter nog wat dieper in de meteorologie duiken.
Hierdoor koelt het aan zee veel minder sterk af dan in het binnenland.
Rol van de wind
Bij velen is bekend dat wind ontstaat door verschillen in luchtdruk. Simpel gezegd komt er een luchtverplaatsing op gang van de gebieden met hoge luchtdruk naar de gebieden met lage luchtdruk. Door de draaiing van de aarde en de wrijving met het aardoppervlak maakt deze luchtstroom geen rechte weg van hogedruk naar lagedruk. Als we dit krachtenspel hier helemaal uit gaan leggen wordt het verhaal veel te lang. Daarom verwijzen wij u graag naar het eerder verschenen verhaal ‘Het krachtenspel dat wind heet’.
Wind stroomt niet rechtstreeks van hogedruk naar lagedruk. Door de draaiing van de aarde buigt deze af.
Door de wrijvingskracht krimpt de wind enigszins.
We gaan hier iets verder in op de wrijvingskracht. Boven zee wordt de wind veel minder geremd dan boven land. Het zeewater is namelijk minder ruw dan het bebouwde binnenland. Hierdoor krimpt (krimpen is het tegen de wijzers van de klok in draaien van de wind) de wind boven land dan ook meer. Verder is de wind aan zee krachtiger dan boven land. Door beide zaken ontstaat er boven de kustlijn een opeenhoping van lucht. Deze wordt gedwongen op te stijgen en dit proces noemen we convergentie.
In de waargenomen windrichting van vanmorgen was dit goed te zien.
Het gewicht van lucht
Nu wordt het tijd om een link te gaan maken tussen de wind (wrijvingskracht) en de temperatuur. Koude lucht is namelijk zwaarder dan warme lucht. Hierdoor ondervindt deze luchtsoort meer hinder van de wrijvingskracht dan warme lucht. In het begin van dit verhaal hebben we al uitgelegd dat de temperaturen in de kustregio ´s nachts hoger zijn dan in het binnenland. Over het algemeen kan dan ook het volgende gesteld worden: hoe verder landinwaarts, hoe lager de minimumtemperatuur, hoe sterker het effect van de wrijvingskracht en hoe meer de wind gekrompen is.
Wolken (en buien) komen dan ook gemakkelijk tot ontwikkeling. Op de satellietplaat van vanmorgen is deze wolkenvorming goed te zien.
De gevolgen
Het mag logisch zijn dat wij de komende maanden, door het relatief warme zeewater en de relatief sterke nachtelijke afkoeling boven land, vaker te maken krijgen met een kustvore. Het gevolg is dat er in de kustregio sprake is van een versterkte convergentie. Door deze ‘extra’ opeenhoping van lucht is er dus ook meer sprake van opstijgende luchtbellen. Hierdoor komen bij een aanlandige wind (een wind die vanaf zee richting land waait) wolken en buien gemakkelijker tot ontwikkeling. De bewolking en buien kan je op de radar en satellietbeelden in een mooie lijnvorm zien ontstaan. Overdag kan deze wolken- of buienlijn met de stroming mee het land opdrijven. De effecten van een kustvore zijn dus zeker niet alleen in de kustregio’s te merken!
Bron: Meteo Consult.