Op ongeveer 1500 kilometer vanaf de Portugese kust liggen op de Atlantische Oceaan de Azoren. Een archipel bestaande uit diverse eilanden, waarvan er 9 bewoond zijn. In de meteorologie is deze eilandengroep vooral bekend als de voortbrenger van hogedrukgebieden, waar wij in Nederland geregeld het mooie weer aan te danken hebben. Omdat de hogedrukgebieden vaak boven, of in de buurt van deze eilanden ontstaan, wordt er regelmatig over het ‘Azorenhoog’ gesproken. Reden genoeg voor mij om er eens een kijkje te gaan nemen.
De toppen van de vulkanen waren door de bewolking vrijwel nooit helemaal zichtbaar. In de dalen was het echter meestal heerlijk zonnig.
Door uitwisseling van warmte tussen de tropen en de poolgebieden ligt er rond of nabij de Azoren bijna altijd een grote hogedrukzone. Je kunt eigenlijk wel van een vrijwel permanent hogedrukgebied spreken. Net zoals er boven IJsland vaak een lagedrukgebied ligt. Het luchtdrukverschil tussen het Azorenhoog en de lagedruk boven IJsland is één van de belangrijkste oorzaken van ons variabele weer. Is het verschil in luchtdruk tussen beide bijvoorbeeld in de winter groot, dan overheersen bij ons stevige zuidwestelijke winden, wat vervolgens vaak resulteert in zachte winters. Is het verschil daarentegen klein, hebben we over het algemeen meer kans op een strenge winter.
Gematigd klimaat
September is op de Azoren gemiddeld één van de warmste maanden. Er heerst het gehele jaar een vrij constant klimaat met weinig temperatuurverschillen. In de zomer wordt het over het algemeen zo’n 22 graden en in de winter wordt het overdag vaak niet kouder dan een graad of 14. Het omringende zeewater varieert in temperatuur onder invloed van de Golfstroom het hele jaar door tussen 16 en 22 graden. De Golfstroom is een krachtige, warme stroming in de oceaan die zijn oorsprong vindt in de Golf van Mexico.
Je moest snel zijn met de foto's want voordat je het wist, trok er alweer wat bewolking voorbij.
Voor mij zijn dit zeer aangename temperaturen en het leuke daarbij is dat iedere dag qua weerbeeld totaal kan verschillen. Je zou denken dat het op de Azoren bijna altijd zonnig is met een hogedrukgebied boven het hoofd, maar niets is minder waar. De zon schijnt inderdaad regelmatig, maar ook is er vrijwel geen dag zonder bewolking met nu en dan een beetje motregen. Ook ik arriveerde met veel bewolking en motregen (er trok net een koufront over de eilanden), waardoor de walvissen zich helaas niet lieten zien, maar al vrij snel knapte het op, waarna de zon zich vaak heeft laten zien en de temperatuur opliep tot zo’n 25 graden. Heerlijke temperaturen om het eiland te gaan verkennen.
Vulkanische oorsprong
Mijn reis ging naar één van de meest oostelijke eilanden, Sao Miguel. Het is met een oppervlakte van zo’n 760 vierkante kilometer het grootste eiland van de Azoren en is tevens het eiland met de meeste inwoners. De eilanden zijn allemaal van vulkanische oorsprong en alleen op Sao Miguel al prijken 3 prachtige vulkanen. Ze zijn geen van allen meer actief en in de kraters zijn mooie groen- of blauw gekleurde meren ontstaan, zoals Lagoa de Fogo en Lagoa das Furnas.
Het water komt kokend en borrelend de grond uit.
Deze vulkanen zijn echter ook de reden van het wisselende weerbeeld dat er heerst. Een kenmerkend verschijnsel in bergachtige gebieden is het optreden van föhn- en stauwinden. Als de lucht dwars op, in dit geval, een vulkaan aanstroomt, wordt deze gedwongen om op te stijgen (het stau principe) en aan de andere zijde van de vulkaan komt de lucht in een daalbeweging (föhneffect). Beide verschijnselen hebben een grote invloed op de bewolking en temperatuur. Bij stau ontstaat namelijk een dik wolkendek tegen de vulkaanwand, waaruit dan ook geregeld motregen valt en aan de föhnkant lost de bewolking juist grotendeels op. Het verdwijnt echter niet altijd helemaal en hier komt de hogedrukinvloed kijken.
Op diverse plaatsen zijn ook warmtebronnen, ofwel geisers, aanwezig. Deze bevond zich midden in het dorpje Furnas tussen de huizen en stonk enorm naar rotte eieren.
Een hogedrukgebied gaat gepaard met dalende luchtbewegingen en deze zorgen er weer voor dat de wolken niet erg hoog kunnen doorgroeien. Ze worden als het ware platgedrukt en smeren vervolgens een beetje uit over het eiland. Er hangt het hele jaar door dus heel wat ‘dunne’ bewolking rondom de vulkaantoppen. In de wat lager gelegen gebieden, de dalen, schijnt de zon wel behoorlijk veel en is het over het algemeen veel warmer. Dat vond ik persoonlijk erg prettig. De zon was in onze verblijfsplaats Povoaçao ruim aanwezig, waardoor zwemmen in de zee en in het zwembad heerlijk was! Maar trokken we erop uit om dingen te bezichtigen, werd de zon geregeld eventjes afgewisseld door wat bewolking en op hoger gelegen gebieden ook een beetje motregen. Een leuk feitje was dat we daardoor precies wisten of we al in de buurt van de vulkaantop kwamen, doordat het ineens bewolkt en mistig werd. De ontzettende kronkelweggetjes werden daardoor echter wel een stuk lastiger te berijden.
Groene eiland
De aanzichten van de vulkanen waren werkelijk prachtig met op de toppen bewolking en vaak wat motregen, maar er rondom heen veel zon. Het eiland Sao Miguel staat niet voor niets bekend als het ‘groene eiland’. Het is er vochtig, redelijk warm en met daarbij ook flink wat zon is het er ongelofelijk mooi. Het ene moment waan je jezelf in de Alpen en het volgende moment in een meer tropisch gebied met palmbomen, varens en watervallen. Ook zijn er bloemen in overvloed. Het wemelt er van de Hortensia’s, maar ook allerlei andere felgekleurde bloemen maken het eiland een waar bloemenparadijs.
Na een lange wandeling richting een bergtop kwamen we deze waterval tegen. Het water ervoor was een heerlijke plek om even af te koelen en te zwemmen.
In het oosten van het eiland zijn er warme, zwavel- en ijzerhoudende bronnen aanwezig en met het heersende klimaat worden er op het eiland, ondanks de vrij onvruchtbare vulkanische bodem, passievruchten, bananen en thee verbouwd. En dan hebben we nog helemaal niet gesproken over het maritieme gedeelte van het eiland. Diverse soorten walvissen en honderden dolfijnen huizen er het hele jaar, in de diepe wateren die er rondom de eilanden te vinden zijn. Al met al was het meer dan de moeite waard om eens een kijkje te nemen in deze ‘hogedrukfabriek’.
Bron: Meteo Consult