Koude put

Normaal gesproken staan lagedrukgebieden en hun bijbehorende storingen bekend om het brengen van slecht weer. Toch zijn er meer zaken in de atmosfeer die dit weer kunnen veroorzaken. De komende dagen is er namelijk geen lagedrukgebied terug te vinden in de omgeving van ons land. Droog blijft het echter niet. Morgen (maandag) is er een zonnig begin van de dag, maar al snel worden enkele stapelwolken verwacht. De zon krijgt het dus steeds moeilijker en vooral in de zuidoostelijke helft van het land kunnen deze wolken uitgroeien tot enkele buien. De beste papieren voor de zon zijn weggelegd voor het noordwesten. Een dag later, op dinsdag, lijkt het een behoorlijk grijze dag te worden, met van tijd tot tijd regen.


<sub>Hier zit u de weerkaart voor maandag. Op basis van deze kaart zou je droog weer verwachten.


En ook dinsdag ligt er geen lagedrukgebied in de buurt.


Hier ziet u de neerslagverwachting van het Europese model. Vooral in de zuidoostelijke helft van het land kunnen de stapelwolken uitgroeien tot enkele buien.</sub>

Koude put
Opvallen daarbij is dat er aan de grond geen enkele storing in de buurt is. Tussen Scandinavië en Schotland ligt zelfs een hogedrukgebied. Het dichtstbijzijnde lagedrukgebied weet niet dichterbij te komen dan tot de Alpenlanden. Op basis van deze weerkaarten zou je droog weer verwachten. Maar een meteoroloog moet verder kijken dan alleen de luchtdrukkaarten aan de grond. Ook andere luchtlagen in de atmosfeer worden bekeken. Hoger in de atmosfeer (op ongeveer 6 kilometer boven zeeniveau) zien we namelijk een zogenaamde koude put liggen. Dit systeem is vergelijkbaar met een regulier lagedrukgebied aan de grond. Om het iets duidelijker uit te leggen, moeten we iets dieper in de materie duiken.


<sub>Verantwoordelijk voor deze bewolking en buien is een koude put, een soort lagedrukgebied hoger in de atmosfeer. Maandag ligt deze ten oosten van ons land.


En dinsdag trekt de koude put ten zuiden van ons langs.</sub>

Hoogtekaarten
De weersituatie hoger in de atmosfeer wordt bekeken aan de hand van de geopotentiële hoogte. De kaarten die deze waarde weergeven, zijn eigenlijk een soort hoogtekaartjes. Niet de luchtdruk zelf wordt weergegeven, maar de hoogte van een bepaald luchtdrukvlak. Bijvoorbeeld op welke hoogte in de atmosfeer men een luchtdruk van 500 hPa kan vinden.

Nu heeft lucht een belangrijke eigenschap. Warmere zet uit en koudere lucht krimpt. Je kunt dus stellen dat het gewicht van warmere lucht lager is dan het gewicht van koudere lucht. Dit betekent dat in de warmere lucht het luchtdrukvlak met 500 hPa hoger ligt dan in koudere lucht. De komende dagen is dit in onze omgeving duidelijk te zien. Ten noordwesten van ons land ligt het 500 hPa-vlak hoger dan ten zuidoosten van ons. Daar ligt namelijk de koude put, wat dus betekent dat er hoger in de atmosfeer een bel met koude lucht is.

De invloed van een koude put
Een koude put wordt ook wel een bovenluchtstoring genoemd en is dus te vergelijken met een lagedrukgebied aan de grond. Zo’n koude put staat garant voor een onstabiele atmosfeer. Op grotere hoogte is het in de koude put dus extra koud. Voor de zuidelijkheid, op bijvoorbeeld 6 kilometer hoogte is het altijd kouder dan op bijvoorbeeld 3 kilometer, maar nu is de lucht dus nog kouder. Gevolg is dat relatief warme luchtbellen gemakkelijk kunnen opstijgen tot flinke hoogte. Bij het stijgen komen ze in de ‘extra’ koude luchtlagen, blijven dan lichter dan de omringende lucht, en kunnen zo stapelwolken van buienformaat produceren.

Overigens is het effect van de aanhoudende vorming van buien, dat de lucht hogerop in de atmosfeer minder koud wordt. Eigenlijk kan de koude put zichzelf op den duur een beetje de das omdoen, tenzij een ander mechanisme ervoor zorgt dat de lucht tot even koud blijft.

_{Bron: Meteo Consult.}

Laat maar komen die koude put !
Mogelijk onweer morgen, al is er op dit moment nog een grote onzekerheid..

Stukje uit KNMI guidance:
NEERSLAG:
Soms wat buiige regen a.g.v. coalescentie (geringe hoeveelheden), maar in het noordoosten komen de toppen vanmiddag net in het ijs ((FL100). Neerslagpatroon bij de storing vanuit het oosten vanaf maandagmiddag ziet er realistisch uit (op 500 hPa komt de temperatuur dan onder de -20C). Zit ook in de EC00 Uitvoer. Er is echter een duidelijke onzekerheid qua positie, hierin schuift de diverse uitvoer nogal. Op basis van progtemps zijn toppen mogelijk tot FL250, m.a.w. onweer is mogelijk. | Gewijzigd: 13 september 2009, 18:21 uur, door Skroei

Citaat van Skroei, zondag 13 september 2009, 16:18 uur Laat maar komen die koude put !
Mogelijk onweer morgen, al is er op dit moment nog een grote onzekerheid..

Stukje uit KNMI guidance:
NEERSLAG:
Soms wat buiige regen a.g.v. coalescentie (geringe hoeveelheden), maar in het noordoosten komen de toppen vanmiddag net in het ijs ((FL100). Neerslagpatroon bij de storing vanuit het oosten vanaf maandagmiddag ziet er realistisch uit (op 500 hPa komt de temperatuur dan onder de -20C). Zit ook in de EC00 Uitvoer. Er is echter een duidelijke onzekerheid qua positie, hierin schuift de diverse uitvoer nogal. Op basis van progtemps zijn toppen mogelijk tot FL250, m.a.w. onweer is mogelijk.
wat is fl250 eigelijk???