Meteorologisch gezien begint op 1 september de herfst. Daarmee lijkt er theoretisch gezien een einde te komen aan het zomerse weer, maar in de praktijk is dat lang niet altijd het geval. In het verleden heeft de maand september al vaker garant gestaan voor mooi nazomerweer met hoge temperaturen. Als dinsdag de herfst voor meteorologen begint, is het goed mogelijk dat we hoogzomers weer krijgen. Sterker nog, lokaal kan het tropisch warm worden!
In de temperatuurpluim is deze dip duidelijk te zien. Vanaf zondag gaan de temperaturen echter opnieuw omhoog
Als de temperatuur in De Bilt 30 graden of hoger is, mogen we officieel spreken van een tropische dag. In september komen dergelijke dagen niet vaak voor. Helemaal uniek zijn ze echter ook niet. In de tweede helft van de vorige eeuw is het één keer voorgekomen. Op 3 september 1991 werd de tropische grens van 30 graden nipt overschreden. Het werd namelijk 30,1 graden.
Nog meer tropische warmte
Opvallend is dat er in de eerste helft van de 20e eeuw veel meer tropische dagen waren in september. Tussen 1900 en 1950 werden er maarliefst 14 geregistreerd in De Bilt. Een echte verklaring voor dit verschil tussen de eerste en de tweede helft van de vorige eeuw is er niet. Waarschijnlijk betreft het hier natuurlijke fluctuaties in het klimaat.
Soms komt het zelfs tot een officiële tropische dag. Hier ziet u het aantal officieel tropische dagen in september sinds 1901.
De warmste tropische dag in september deed zich voor op 5 september 1949. Toen werd het in De Bilt maarliefst 34,2 graden. In het merendeel van de gevallen bleef het aantal tropische dagen in september beperkt tot één. De jaren 1911, 1947 en 1949 kennen twee dagen met een maximumtemperatuur van 30 graden of meer in deze maand op het hoofdstation van Nederland.
De hittegolf die geen hittegolf mag heten
Er is echter één jaar waarop het aantal officiële tropische dagen in september groter was. In 1919 werden er in deze maand maarliefst 3 genoteerd. Op 11 en 12 september 1919 werd het 30,9 graden in De Bilt en op 13 september werd een maximumtemperatuur van 31,2 graden geregistreerd. Daarmee wordt er al bijna aan de voorwaarden voor een hittegolf voldaan.
In 1919 was er net geen sprake van een officiële hittegolf.
Toch kwam het uiteindelijk niet tot een hittegolf. Tenminste, het was er net geen volgens het boekje. De officiële definitie van een hittegolf is: In De Bilt moet de temperatuur op 5 achtereenvolgende dagen 25 graden of hoger zijn en van die dagen moeten er minstens 3 een maximumtemperatuur van 30 graden of meer hebben. Aan die laatste voorwaarde wordt dus voldaan, maar aan de eerste niet. Op 10 september werd het namelijk 27,1 graden, maar op 14 september bleef het kwik op het Nederlandse hoofdstation steken op 24,7 graden.
De temperaturen bereiken zaterdag hun dieptepunt.
Komende week tropisch?
De zomer is tot nu, wat de temperatuur betreft, steeds met ‘ups en downs’ verlopen. De komende dagen komen we duidelijk in een dipje terecht. Zaterdag wordt het dieptepunt verwacht, met temperaturen van slechts 17 tot 20 graden (zie afbeelding hierboven). Vanaf zondag zit er echter weer een stijgende lijn in de temperaturen.
Hier ziet u de maximumtemperaturen voor dinsdag. Het kan maar zo eens 30 graden worden, maar een officiële tropische dag zit er waarschijnlijk niet in.
Dinsdag kan het lokaal zelfs tropisch warm worden. Een echt tropische dag lijkt er vooralsnog echter nog niet in te zitten. In de Bilt wordt een middagtemperatuur van 27 of 28 graden verwacht. Daarmee lijken we ook dit jaar en deze eeuw (nog) geen officiële tropische dag in september te kunnen noteren.
Bronnen: Meteo Consult & KNMI.