Orkaan versus Tornado
Orkaan versus Tornado
In de media worden deze twee weerfenomenen geregeld door elkaar gehaald. Gek eigenlijk, want ze lijken toch vrij weinig op elkaar. Hieronder kunt u lezen hoe het nu echt zit.
Orkaan
Een orkaan kunt u het beste zien als een zeer actieve depressie (lagedrukgebied). Ze komen veel voor in gebieden met warm zeewater, maar niet te dicht bij de evenaar omdat de corioliskracht (die op de evenaar 0 is) een rol speelt bij de dynamica van een orkaan.
Een orkaan in beginstadium (voordat je het echt een orkaan mag noemen) is een Tropische Depressie. Als de gemiddelde wind 63 km/u bereikt wordt de depressie een Tropische Storm. Pas vanaf 119 km/u (windkracht 12) wordt een Tropische Storm officieel een Orkaan. Orkanen verdelen we dan weer in 5 klassen aan de hand van de Saffir-Simpson schaal. Een orkaan van de zwaarste klasse (5) heeft gemiddelde windsnelheden van meer dan 250 km/u. Boven warm zeewater kan een orkaan lang blijven bestaan en veel energie winnen. Boven land verliest een orkaan in het algemeen snel zijn kracht. Ook kan een orkaan 'vanaf de bovenkant' worden kapotgetrokken. Dit gebeurt door de straalstroom als een orkaan te ver richting de polen (op het noordelijk halfrond dus naar het noorden) oprukt. Hierdoor kan een Orkaan, die bijvoorbeeld in zuidelijk delen van de VS heeft toegeslagen, niet ons land met dezelfde windkracht bereiken. De levensduur van een orkaan kan oplopen tot enkele weken.
Orkanen die het nieuws halen vinden we vaak terug in het Caribisch Gebied of de Golf van Mexico. Dit is een gebied waar geregeld orkanen voorkomen, maar ook een commercieel interessant gebied waar veel Nederlands komen. Ook het feit dat de Verenigde Staten in deze regio liggen speelt een rol.
Een ander gebied waar veel (zelfs meer) orkanen voorkomen is de regio rond de Filipijnen, Vietnam, Zuidwest-China en Taiwan. Een orkaan wordt hier overigens tyfoon (of fonetisch beter: taifoen) genoemd. Ook op de Indische Oceaan en ten westen van Mexico komen geregeld orkanen voor.
Tornado
Een tornado kunt u het beste zien als een wervelwind van enkele tientallen tot enkele honderdtallen meters breed. Hij is vaak zichtbaar als 'slurf' onder een bui, doordat waterdamp condenseert in de wervel of doordat materiaal van het aardoppervlak wordt opgetild.
Een tornado ontstaat onder een zeer sterke opwaartse verticale luchtstroom in een buienwolk. De rotatie kan onderdeel zijn van een rotatie van de hele bui, die in dat geval dan supercel genoemd wordt. Voor het ontstaan van een supercel onweersbui met kans op een tornado is een zeer onstabiele atmosfeer nodig (voor kenners: een hoge CAPE(2000+ J/kg) en veel windshear. Windshear is de mate van verschil (verticaal gezien) van de windvector (windsnelheid en -richting).
Daarnaast kunnen ook tornado's voorkomen die niet met een rotatie van de gehele bui samenhangen, of bij buienwolken die niet in hun geheel roteren. Tornado's worden ingedeeld volgens de schaal van Fujita die loopt van 0 tot 5.
De levensduur van een tornado is meestal het beste uit te drukken in minuten. Een zeer krachtige die vast zit aan zo'n eerder genoemde supercel houdt het wel eens enkele uren uit.
Tornado's komen veel voor in Tornado Alley (een gebied in het midden van de VS met delen van de staten Texas, Oklahoma, Kansa en Nebraska). Ook in India komen ze geregeld voor. Bijna overal in de wereld waar wel eens een fikse onweersbui voorkomt kunnen tornado's voorkomen, zelfs in Nederland. Een echt krachtige tornado zien we hier echter zelden.
Tot slot
Bij orkanen kunnen soms tornado's voorkomen. De atmosfeer is namelijk bij een orkaan ook behoorlijk onstabiel en ook is er windshear. Hoewel de wind bij een orkaan in de onderste kilometers van de atmosfeer uit vrijwel de zelfde richting waait (verticaal gezien), kan de windvector verticaal toch flink verschillen. Dit komt door wrijving aan het aardoppervlak, waardoor het aan de grond (relatief) minder hard waait dan op enkele honderden meters hoogte. Omdat land ruwer is dan zee is er een verhoogde kans op het ontstaan van een lokale tornado als een orkaan land nadert. Dat bij een tornado geen orkaan voor kan komen moge duidelijk zijn na het lezen van dit artikel.
©Weeronline
In de media worden deze twee weerfenomenen geregeld door elkaar gehaald. Gek eigenlijk, want ze lijken toch vrij weinig op elkaar. Hieronder kunt u lezen hoe het nu echt zit.
Orkaan
Een orkaan kunt u het beste zien als een zeer actieve depressie (lagedrukgebied). Ze komen veel voor in gebieden met warm zeewater, maar niet te dicht bij de evenaar omdat de corioliskracht (die op de evenaar 0 is) een rol speelt bij de dynamica van een orkaan.
Een orkaan in beginstadium (voordat je het echt een orkaan mag noemen) is een Tropische Depressie. Als de gemiddelde wind 63 km/u bereikt wordt de depressie een Tropische Storm. Pas vanaf 119 km/u (windkracht 12) wordt een Tropische Storm officieel een Orkaan. Orkanen verdelen we dan weer in 5 klassen aan de hand van de Saffir-Simpson schaal. Een orkaan van de zwaarste klasse (5) heeft gemiddelde windsnelheden van meer dan 250 km/u. Boven warm zeewater kan een orkaan lang blijven bestaan en veel energie winnen. Boven land verliest een orkaan in het algemeen snel zijn kracht. Ook kan een orkaan 'vanaf de bovenkant' worden kapotgetrokken. Dit gebeurt door de straalstroom als een orkaan te ver richting de polen (op het noordelijk halfrond dus naar het noorden) oprukt. Hierdoor kan een Orkaan, die bijvoorbeeld in zuidelijk delen van de VS heeft toegeslagen, niet ons land met dezelfde windkracht bereiken. De levensduur van een orkaan kan oplopen tot enkele weken.
Orkanen die het nieuws halen vinden we vaak terug in het Caribisch Gebied of de Golf van Mexico. Dit is een gebied waar geregeld orkanen voorkomen, maar ook een commercieel interessant gebied waar veel Nederlands komen. Ook het feit dat de Verenigde Staten in deze regio liggen speelt een rol.
Een ander gebied waar veel (zelfs meer) orkanen voorkomen is de regio rond de Filipijnen, Vietnam, Zuidwest-China en Taiwan. Een orkaan wordt hier overigens tyfoon (of fonetisch beter: taifoen) genoemd. Ook op de Indische Oceaan en ten westen van Mexico komen geregeld orkanen voor.
Tornado
Een tornado kunt u het beste zien als een wervelwind van enkele tientallen tot enkele honderdtallen meters breed. Hij is vaak zichtbaar als 'slurf' onder een bui, doordat waterdamp condenseert in de wervel of doordat materiaal van het aardoppervlak wordt opgetild.
Een tornado ontstaat onder een zeer sterke opwaartse verticale luchtstroom in een buienwolk. De rotatie kan onderdeel zijn van een rotatie van de hele bui, die in dat geval dan supercel genoemd wordt. Voor het ontstaan van een supercel onweersbui met kans op een tornado is een zeer onstabiele atmosfeer nodig (voor kenners: een hoge CAPE(2000+ J/kg) en veel windshear. Windshear is de mate van verschil (verticaal gezien) van de windvector (windsnelheid en -richting).
Daarnaast kunnen ook tornado's voorkomen die niet met een rotatie van de gehele bui samenhangen, of bij buienwolken die niet in hun geheel roteren. Tornado's worden ingedeeld volgens de schaal van Fujita die loopt van 0 tot 5.
De levensduur van een tornado is meestal het beste uit te drukken in minuten. Een zeer krachtige die vast zit aan zo'n eerder genoemde supercel houdt het wel eens enkele uren uit.
Tornado's komen veel voor in Tornado Alley (een gebied in het midden van de VS met delen van de staten Texas, Oklahoma, Kansa en Nebraska). Ook in India komen ze geregeld voor. Bijna overal in de wereld waar wel eens een fikse onweersbui voorkomt kunnen tornado's voorkomen, zelfs in Nederland. Een echt krachtige tornado zien we hier echter zelden.
Tot slot
Bij orkanen kunnen soms tornado's voorkomen. De atmosfeer is namelijk bij een orkaan ook behoorlijk onstabiel en ook is er windshear. Hoewel de wind bij een orkaan in de onderste kilometers van de atmosfeer uit vrijwel de zelfde richting waait (verticaal gezien), kan de windvector verticaal toch flink verschillen. Dit komt door wrijving aan het aardoppervlak, waardoor het aan de grond (relatief) minder hard waait dan op enkele honderden meters hoogte. Omdat land ruwer is dan zee is er een verhoogde kans op het ontstaan van een lokale tornado als een orkaan land nadert. Dat bij een tornado geen orkaan voor kan komen moge duidelijk zijn na het lezen van dit artikel.
©Weeronline
